Аҕыйах хонуктааҕыта СӨ Ил Дарханын иһинэн үлэлиир Наука сэбиэтин мунньаҕа буолан ааста. Икки боппуруос тула кэпсэттилэр – Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр научнай-тиэхиньиичэскэй кыах туругун итиэннэ 2032 сылга диэри наука оскуолаларын оннунан хаалларар уонна сайыннарар кэнсиэпсийэ туһунан.
edersaas.ru
Ил Дархан Айсен Николаев Сэбиэт көдьүүстээхтик күүскэ үлэлииригэр эрэлин биллэрдэ итиэннэ икки хайысханы бэлиэтээтэ. Бастатан туран, наука эйгэтигэр судаарыстыбаннай бэлиитикэ миэрэлэрин оҥоруу, инники күөҥҥэ тутуллар боппуруостары быһаарыы уонна научнай үлэни биир сүрүннээһин. Иккиһинэн, экэниэмикэ, оҥорон таһаарыы, социальнай эйгэ бары салааларыгар научнай-тиэхиньиичэскэй чинчийиилэри туһаныыны киллэрэн бириэхтээхпит диэн эттэ. “Хомойуох иһин, билиҥҥитэ наука дьиҥнээх процесска уонна өрөспүүбүлүкэ социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын түмүгэр быһаччы дьайыыта кыараҕас. Биһиги фундаментальнай уонна прикладной наукабыт үгүс эйгэҕэ ураты сатабыллардаах. Бары бырагыраамаларга уонна бырайыактарга наука эспиэрдэрин көрүүлэригэр, наука ырытыытыгар тирэҕириэхтээхпит”, — диэн иһитиннэрдэ.
Сүрүн дакылааттары СӨ Наукаларын академиятын бэрэсидьиэнэ Игорь Колодезников уонна СӨ үөрэҕин уонна наукатын миниистирэ Владимир Егоров оҥордулар.
Бүтүн дойду үрдүнэн “Наука” бырайыак үлэлээн эрэр. Бу киэҥ соруктардаах, ырааҕы көрүүлээх, чопчу ыйыылардаах бырайыак. Күн бүгүн Арассыыйа наукатын үрдүк таһымҥа таһаарар соруктаахтар, үүнэр көлүөнэни бу эйгэҕэ сыһыарарга үлэлэһэллэр. “Наука” национальнай бырайыак иһинэн үс федеральнай бырайыак баар. Саха сирэ онно эмиэ бэйэтин кылаатын киллэрсиэхтээх. Ол курдук, аан дойду таһымнаах Наука кииннэрэ уонна Научнай-технологическай көҕүлээһин кииннэрэ баар буолуохтаахтар.
Научнай-үөрэтэр киини Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет, университет федеральнай киинин уонна Саха сиригэр үлэлиир институттар наукаҕа кыахтарын холбоон тэрийэр былааннаахтар. СӨ үөрэҕин уонна наукатын миниистирэ Владимир Егоров Научнай-үөрэтэр киин наукаҕа, үөрэххэ уонна индустриальнай партнердарга тирэҕириэхтээҕин ыйар. Маныаха наука дьиҥнээх оҥорон таһаарыыны кытта ыкса ситимнээх буолуута улахан суолталааҕын ыйар. Ол эбэтэр көннөрү фундаментальнай чинчийиини эрэ ыыппакка, дьиҥнээх прикладной түмүгү биэрэр уонна өрөспүүбүлүкэ социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар дьайар чинчийиилэргэ улахан болҕомтону уурар наадатын бэлиэтиир. Билиҥҥитэ тустаах киин кэнсиэпсийэтин оҥорууга үлэлэһэллэр.
Манна даҕатан эттэххэ, Арассыыйатааҕы Наукалар академиялара 33 эрэгийиэнтэн араас олимпиадаларга, куонкурустарга уонна үөрэххэ үчүгэй көрдөрүүлээх 110 оскуоланы талбыт. Бу 110 оскуола кэккэтигэр Дьокуускай куорат лиссиэйэ уонна Дьокуускайдааҕы физико-тиэхиньиичэскэй лиссиэй киирбиттэр. Бу лиссиэйдэр Арассыыйатааҕы Наука академиятыттан өйөнүөхтэрэ, материальнай-тиэхиньиичэскэй базалара хаҥыаҕа итиэннэ наукаҕа кэнэҕэски каадырдары бэлэмнээһиҥҥэ үлэлэһиэхтэрэ диэн иһитиннэрэллэр.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Андрей СОРОКИН хаартыскаҕа түһэриитэ.