Бүтүн Арассыыйатааҕы сэминээргэ “Эдэр табаһыт” бырагыраама холобурга туруорулунна
Олунньу 12-14 күннэригэр Москваҕа, Племенной үлэ научнай-чинчийэр институтугар табаны иитиигэ анаммыт Бүтүн Арассыыйатааҕы сэминээр буолан ааста.
edersaas.ru
Сэминээри Табаһыттар национальнай сойуустара РФ Тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтин уонна Бүтүн Арассыыйатааҕы Племенной үлэ научнай-чинчийэр институтун кытары тэрийдилэр. Табаны иитиигэ үлэлиир эрэгийиэннэртэн араас идэлээх исписэлиистэр – хаһаайыстыбалар салайааччылара, племенной үлэҕэ эппиэттээх зоотехниктар, бэтэринээрдэр, научнай-чинчийэр үлэһиттэр, учуонайдар кытыннылар. Табаны иитиигэ племенной үлэ, саҥа технологиялары киллэрии итиэннэ эмтиир-сэрэтэр дьаһаллары тэрийии тула кэпсэттилэр.
Саха сириттэн Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин Хотугу үгэс буолбут салааларга уонна балык хаһаайыстыбатын комплексын департаменын эппиэттээх үлэһитэ Сиибиктэ Наумова салайааччылаах дэлэгээссийэ сырытта уонна тыл этиитигэр көхтөөхтүк кытынна. Ол курдук, “Өлөөн” муниципальнай унитарнай тэрилтэ кылаабынай зоотехнига Марина Николаева, Булуҥ улууһуттан «Борогоннооҕу» муниципальнай унитарнай тэрилтэ кылаабынай зоотехнига Семен Попов уонна «Приморскай» муниципальнай унитарнай тэрилтэ дириэктэрэ Владимир Алексеев племенной үлэни хайдах тэрийэллэрин, туох ыарахаттары көрсөллөрүн туһунан билиһиннэрдилэр. СГТХА научнай үлэһитэ Татьяна Румянцева уонна ССТХНЧИ лабораториятын сэбиэдиссэйэ, бэтэринээрийэ наукатын хандьыдаата Валерия Федорова таба салаатыгар научнай үлэ хайдах тэриллэрин кэпсээтилэр. Сэминээр кыттыылаахтара “Бороҕоннооҕу” муниципальнай унитарнай тэрилтэ племенной үлэҕэ зоотехнига Василий Челбердиров хаһаайыстыба 4000 табатын 70 %-ыгар чиптэр кэтэрдиллибиттэрин туһунан эппитин инновационнай технологияны киллэрии быһыытынан сыаналаатылар.
Атын эрэгийиэннэр кэпсэтиигэ эмиэ көхтөөтүк кытыннылар. Таба мэччирэҥэ тиийбэтэ, эдэрдэр салааҕа үлэлии кэлбэттэрэ итиэннэ суол-иис суоҕа, анал тиэхиньикэ аҕыйаҕа ханна даҕаны көрсүллэр итиэннэ үлэни-хамнаһы атахтыыр кыһалҕа эбит. Селекциялыыр-племенной үлэ таһыма намыһаҕа аһаҕастык этилиннэ, урукку үгэһи сөргүтэн табаһыт-ыттары иитэр наадата бэлиэтэннэ. Саха Өрөспүүбүлүкэтэ оҥоро сылдьар ыстаадаҕа эдэр дьон үлэлии кэлэрин көҕүлүүр, “Эдэр табаһыт” диэн социальнай өйөбүл бырагыраамата олус биһирэннэ. (Бу бырагырааманан 35-гэр диэри саастаах эдэр табаһыт дьиэ-уот туттарыгар биир мөлүйүөн солкуобай бэриллиэхтээх.)
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru