Өрөспүүбүлүкэбитигэр “Ийэ илиитинэн” диэн эдэр төрөппүттэри өйүүр социальнай бырайыак үлэтин саҕалаата. Манна оҕо көрөн олорор ийэлэр сайдалларыгар, олоххо көхтөөх буолалларыгар бары усулуобуйа тэриллиэҕэ.
КӨМӨ УОННА ӨЙӨБҮЛ
Сонун тэрээһин чэрчитинэн маастар-кылаастар, трениннэр, тус кэпсэтиилэр, вебинардар, сиэссийэлэр ыытыллыахтара. Бэл, бырайыак көмөтүнэн ийэлэр интэриэстэринэн үлэ булунар, бэйэ дьыалаларын тэринэр кыахтаныахтара.
Хамсааһын туһунан «Arctic Lady» уопсастыбаннай пуонда вице-бэрэсидьиэнэ, бырайыак ааптара Туяна Андреева кэпсиир:
— Бу бырайыак туһунан аан бастаан “Саха сирин лиидэр кыргыттарын” Х Өрөспүүбүлүкэтээҕи форумнарыгар билиһиннэрбиппит. Оччолорго мин оҕобун көрөн дьиэҕэ олорбутум. Бу кэми хас биирдии ийэ истиҥник ахтар, ол эрээри ыарахаттар син биир баар буолаллар. Үстэ оҕолонон бараммын, ийэлэргэ ардыгар хайдах курдук ыарахан буоларын бэйэбинэн өйдөөбүтүм. Оҕоломмут кыыс аччаабыта икки сылга көхтөөх уонна уопсастыбаннай олохтон тэйэр, үлэтигэр сатабылларын сүтэриэн, урукку чөлүгэр түһэригэр ыарахаттары көрсүөн сөп. Эбиитин ийэ үлэлээбэккэ олорор кэмигэр эдэр дьиэ кэргэҥҥэ харчы тиийбэт. Оҕо босуобуйатынан эрэ муҥурдаммат буоллахпыт. Арай аҥаардас ийэ буоллун? Кыбартыыра, ипотека төлөбүрэ, бородуукта, таҥас-сап… Бу барыта син биир эдэр ийэ уйулҕатыгар охсор, дьайар. Бу туһунан эдэр ийэлэр батсаапка баар бөлөхтөрүгэр кэпсэтэн бараммын, көмө, өйөбүл олус наада эбит диэн түмүккэ кэлбитим.
Сорох ийэлэр ас астаан, таҥас тигэн о.д.а. дьарыгы булан харчылаһаллар. Кэлин бу дьарыктара таһымнанан, дьон ыйытар, табаара хамаҕатык барар буолан, ону биисинэскэ кубулуппут эдэр ийэлэр Саха сиригэр үгүстэр. Маныаха биһиги сыалбыт хайаан даҕаны тугу эрэ оҥорон эргиниинэн дьарыктаныы диэн буолбатах. Дьахтар сөбүлүүр дьарыгын буларыгар, салгыы сайдарыгар, сатабыллаах хаһаайка буоларыгар туһаайан үлэлиибит. “Дьоллоох ийэ – дьоллоох дьиэ кэргэн” диэн мээнэҕэ эппэттэр, ыалга ийэ тутаах киһинэн буолар дии саныыбын.
ТЭРЭЭҺИН ТУТУЛА
Үлэбит улуустартан саҕаланыаҕа. Алта күннээх онлайн-үөрэх кэнниттэн кыргыттар икки нэдиэлэлээх быраактыканы ааһыахтара. Онтон көрсүһүү тэрийэн, түмүктэри оҥоруохпут. Онно, дьэ, кыргыттарбыт тугу үлэлээбиттэрин, билбиттэрин-көрбүттэрин, тугу туһаммыттарын, саҥа бырайыактары толкуйдаабыттарын көрүөхпүт. Бу мантан бастыҥнары таламмыт, Дьокуускайга түмүктүүр тэрээһиммитигэр ыҥырыахпыт. Сатаннаҕына, ийэлэр үлэҕэ киирэллэригэр көмөлөһүөхпүт. Кыргыттар биһиэхэ үөрэнэн сэртипикээт ылалларын таһынан биир санаалаахтарын кытта билсиэхтэрэ, уопут атастаһыахтара. Хас биирдии куурус бэйэтэ туспа батсаапка бөлөхтөөх, дьиэҕэ үлэлээх, ону кэтиир салайааччылаах буолуоҕа. Ол бөлөҕү туспа хас да кыра бөлөхтөргө араарыахпыт, оччоҕо кыргыттар саҥаны толкуйдуулларыгар, айалларыгар-туталларыгар, сүбэлэһэллэригэр, кэпсэтэллэригэр кыах баар буолуо.
Оттон бырайыакка кыттар ийэ оҕотун хаалларар сирэ, кылгас кэмҥэ көрдөрөр киһитэ суох буоллаҕына, биһиги бэйэбит оҕо саадтарын, волонтердары кытта кэпсэтэн дуогабардаһыахпыт.
ДОЙДУГА ТАРҔАММЫТ УОПУТ
Бырайыак босхо үлэлиэҕэ, кыттааччы ахсаанын хааччахтаабаппыт. Улуустарынан сылдьан эдэр ийэлэри кытта көрсөр, көмөлөһөр, кэпсэтэр былааннаахпыт. Кыайаммыт, бэрэсидьиэн гранын ылан, бырайыакпыт ол чэрчитинэн ыытыллар.
Бу маннык уопут киин Арассыыйаҕа, илиҥҥи дойдуларга тарҕаммыта ыраатта уонна ситиһиилээхтик үлэлии турар. Ол курдук, «Мама работает», «Мама на работе», «Мама-предприниматель» бырайыактар идиэйэлэрин туһанныбыт.
Бырайыак алтынньы 26 күнүттэн Дьокуускайга “Саха сирин инста-ийэлэрэ” диэн бэстибээлинэн арыллыбыта. 2020 сылтан улуустары кытта үлэлиэҕэ. Тэрийээччилэр киин улуустартан – Намтан, Горнайтан, Хаҥаластан саҕалаан, өрөспүүбүлүкэ бүттүүнүн хабар былааннаахтар. Кыттыан баҕалаах кыргыттартан сайаапкалары arctic_lady@mail.ru аадырыска күүтэллэр.
Бу интэриэһинэй саҕалааһынтан кыргыттар өйдөрө-санаалара уларыйыа, дьиэҕэ олорон күн аайы биир хартыына, санааҕа ылларыы буолбатах, дьахтар үүнэригэр-сайдарыгар тоҕоостоох кэм диэн өйдөбүлү үөскэтиэ диэн тэрийээччилэр эрэнэллэр.
Анастасия ДАРБАСОВА-ДАНИЛОВА.