Бүгүн олунньу 10 күнүгэр Россия дипломатическай үлэһитин күнэ бэлиэтэнэр. 2013 сылтан саҕалаан “Эдэр дипломат” диэн үрдүкү кылаас оҕолоругар анаммыт куонкурус кыайыылаахтара Россия тас сибээһин дьыалаларыгар министиэристибэтин дипломатическай академиятыгар үөрэнэ барар кыахтаммыттара.
Аграфена Кузьмина, “Саха сирэ” хаһыат, https://edersaas.ru
Санатан эттэххэ, бу куонкурус быйыл онус төгүлүн ыытыллар. Куонкуруһу РФ тас сибээһин министиэристибэтин бэрэстэбиитэлэ Николай Дьяконов саҕалаабыта.
Урукку өттүгэр эдэр дипломаттары иитэн, үөрэтэн таһаарыыга СӨ тас сибээһин, кэлин федеративнай сыһыаннаһыытын министиэристибэлэрэ дьарыктаммыт эбит буоллахтарына, былырыыҥҥыттан бу эбэһээтилистибэни саҥа тэриллибит Инвестиционнай сайдыы уонна предпринимательство министиэристибэтин дьаһалыгар киирдэ.
2013 с. Ил Дархан Егор Борисов РФ тас сибээһин министиэристибэтин кытары дуогабар түһэрсибитин түмүгэр, куонкурус кыайыылаахтара министиэристибэ Дипломатическай академиятыгар үөрэнэр кыахтаммыттара. Даҕатан эттэххэ, бу маннык дуогабары министиэристибэ биһиги эрэ региоммутун кытары түһэрсэн олорор. Манна улахан сабыдыалы биһиги бастакы президеммит Михаил Николаев уурбута.
Билигин бу дуогабарынан биэс эдэр дипломат академияҕа үөрэнэ сылдьар. Кыайыылаахтар бары кэриэтэ бу куонкуруһу “олохпут биир бэлиэ түгэнэ” диэн ааттыыллар. Холобур, былырыыҥҥы куонкурус кыайыылааҕа Артем Инхеев үс сыл устата кыттан кыайыылаах үрдүк аатын ылбыта. Билигин кини академияҕа Норуоттар икки ардыларынааҕы сыһыан уонна быраап факультетыгар үөрэнэ сылдьар. Английскай уонна японскай тылы дириҥэтэн үөрэтэр. Азия, Тиихэй акыйаан регионнарын кытары үлэтин ситимниир.
“Бастакыбын өссө 2013 с. кыттыбытым. Үс сыл устата бэлэмнэнэн кыайыылаах тахсыбытым. Бу куонкурус миэхэ үгүһү биэрдэ. Бастатан туран, дьулуурдаах буоларга, хамаанданан үлэлииргэ үөрэнним. Бу академияҕа үгүс киһи үөрэнэ киириэн баҕарар. Онон куонкуруһу кыайан манна үөрэнэ киирбиппин дьолбунан ааҕабын”, — диэн бэлиэтиир Артем Инхеев.
Оттон 2012 с. академияҕа киирбит Дмитрий Мегежекскай былырыын “Азия оҕолоро” оонньууга тылбаасчытынан үлэлээн, номнуо дипломат быһыытынан бэйэтин холонон көрдө. “Төрдүс кылаастан английскай тылы, онтон бэһистэн французскайы дириҥэтэн үөрэппитим. Оскуолаҕа үөрэппиппин академияҕа киирэн өссө чиҥэтэн биэрдим. Өссө биир сыл араб тылын үөрэппитим. Ити үөрэппитим “Азия оҕолоругар” үлэлиирбэр туһалаата. Онон бу куонкурустан тэптэн тас дойдулары билэ-көрө сатыырым өссө дириҥээбитэ”, — диэн этэр кини.
Билигин тас дойдулары кытары үлэлэһии сытыырхайбыт кэмигэр дипломат идэтэ инники күөҥҥэ таҕыста. Ол эрээри бу идэни баһылааһыҥҥа киһи бары өттүнэн сайдыылаах, киэҥ билиилээх буолара ирдэниллэр. 2015 с. академияҕа Арктика дойдуларын дириҥэтэн үөрэтэ киирбит Артем Кириллов дипломат билиитин-көрүүтүн күннэтэ хаҥата турарын таһынан, хайаатар да кырата икки омук тылын билиэхтээҕин этэр. “Дипломат, бастатан туран, дойдутугар бэриниилээх уонна бары өттүнэн бэлэмнээх, сайдыылаах буолуохтаах. Кини дойдулар историяларын, култуураларын, аан дойду бэлиитикэтин, экономикатын ааҕа билиэхтээх. Онно барытыгар дьулуурдаах, дьаныардаах буолуохха наада”, — диэн этэр Артем Кириллов.
Аграфена Кузьмина, “Саха сирэ” хаһыат, https://edersaas.ru