Эбээххэ норуот күүһүнэн кулуубу босхо туппуттара 20 cылын бэлиэтээтилэр

1998 сыллаахха Орто-Халыма улууһун 2-с Хаҥалас нэһилиэгэр кулууп тэриллибитэ 50 сыллаах үбүлүөйүн дьоро киэһэтигэр тыа хаһаайыстыбатын кэпирэтиибин салайааччыта Андрей Слепцов 2000 сылы саҥа кулуубу тутан үлэҕэ киллэрэргэ бачыым көтөхпүтэ.

edersaas.ru

Дьаһалта баһылыга  Дмитрий Винокуров  сонно тута нэһилиэк актыыбын мунньаҕын тэрийэн, ол сыл сааскытыттан тэрээһин үлэ саҕаламмыта. Эбээх нэһилиэгэр  өр кэмҥэ зоотехнигынан үлэлээбит, тутууга сатабыллаах  Степан Слепцов салайааччылаах уон киһилээх тутуу биригээдэтэ тэриллибитэ. Мас кэрдии, тиэйэн киллэрии, суоруу, онтон көҥдөйүн тутуу — барыта кинилэр илиилэринэн барбыта. Нэһилиэккэ ол эрэ иннинэ пилорама үлэҕэ киирэн, тутааччылар үлэлэрин биллэ чэпчэппитэ. Ол саҕана улуустааҕы тутуу управлениетын салайааччыта, бу нэһилиэктэн төрүттээх дьоммут  Иван Сивцев уонна  Николай Ефимов бырайыак оҥорон ыытан, балтараа эрэ сыл иһигэр 25 м усталаах, 14 м туоралаах саҥа кулууп тутуллан, дэндэйэн тахсыбыта.

Буорун кутуута, ханапаакыта — барыта нэһилиэк олохтоохторунан, биир солкуобайа суох,  наар субуотунньугунан оҥоһуллубута. Кырааскатын үлэтиттэн саҕалаан, түннүк сабыытын тигиитигэр тиийэ нэһилиэк кэрэ аҥардара саба түһэн оҥорбуппут. Түннүктэрин, ааннарын кырдьаҕас мас уустара Алексей Лю-фа, Василий Ефимов оҥорбуттара, ититиитин тардыытын Иван Слепцов,  Юрий Гуляев бэрт кичэллээхтик оҥорбуттара. Ол хаачыстыбалаах үлэ түмүгэр билигин улууска биир итии кулууптаах аатыран олоробут.

1999 сыллаахха ахсынньы 16 күнүгэр саҥа кулуупка киирэр үөрүүлээх түгэн буолбута. Баҕа санаабыт хоту, 2000 сылы саҥа кулуупка ылбыппыт.

20 төгүрүк сыл буолан баран, бэҕэһээ  кулууппут үбүлүөйүн үрдүк таһымҥа бэлиэтээтибит.  Билигин кулууппутун үс оҕолоох Гермогеновтар эдэр ыаллар салайаллар. Дириэктэринэн Иннокентий, худругунан кини кэргэнэ Сардаана үлэлии- хамсыы сылдьаллар. Кулууппут үбүлүөйүгэр култуура бэтэрээнэ Слепцов И. И.- Учуунускай аатынан мемориал астыбыт.

Кулууп кини аатын сүгэр.  Иван Слепцов бииргэ төрөөбүт эдьиийэ  Екатерина Слепцова үөрэн, махтал тылларын эттэ.

Улуустааҕы дьаһалта баһылыгын бастакы солбуйааччы  Руслан Гаврильев   улуустааҕы тэрилтэлэр бэрэстэбиитэллэрин кытта кэлэн, эҕэрдэлээн, сыаналаах бэлэхтэри туттаран барбыттара — барыбытын олус үөртэ. Тутууга үлэлээбит дьоҥҥо махтал тыллары эттилэр, эҕэрдэ суруктары, үбүлүөйдээх сувенирдары туттардылар.  Кэрэхсибиллээҕэ баар,  кулууп тутуутун мунньаҕыттан саҕалаан, тутуу үлэтин хаамыытын барытын Николай Гуляев уонна Константин Бубякин видеоҕа уһулан үйэтитэн испиттэрэ — билигин күндүттэн күндү историческай докумуон быһыытынан сыаналанар буолла. Ону таһынан,  И. И. Слепцов-Учуунускай өссө 70-с сылларга биллиилээх оператор Николай Сантаевы  Эбээххэ ыҥыран, онно устан хаалларбыт  документальнай киинэлэрин булан нэһилиэнньэҕэ көрдөрөн, дьон үөрүүтэ икки бүк улаатта. Олохтоох нэһилиэк тэрилтэлэрэ бэйэлэрин бэлэхтэрин туттардылар уонна олохтоох дьаһалта баһылыга Юрий Гуляев  кулуупка 200 тыһ.солк. бэлэхтээн мустубут дьон үөрэн ытыс тыаһа хабылынна.

Нэһилиэкпит бары тэрээһиннэригэр өрүү актыыбынайдык кыттар уопсастыбынньыктары анаан бэлиэтэтилэр.

Нэһилиэк бэйэтин күүһүнэн туруорбут кэнсиэрэ үрдүк таһымнаахтык ааста, кулууппут үлэһиттэрэ дьон махталын ыллылар.