Бүлүү улууһун Бөкчөҥөө нэһилиэгин сиригэр өрөспүүбүлүкэҕэ суох баараҕай тутуулардаах “Оруктаах” диэн мелиоративнай ситими оҥоруу үлэтэ иккис сылын тэтимнээхтик ыытыллар.
edersaas.ru
Ааспыт субуотаҕа улуус баһылыгын бастакы солбуйааччы Иван Евсеев, улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын департаменын салайааччы Павел Иннокентьев Дьука күөл уутун ыытыыга анаммыт тэрээһиҥҥэ кыттыыны ыллылар. Бүлүүтээҕи мелиорация тэрилтэтэ Дьука күөлтэн Быракаан үрэххэ диэри учаастакка үлэлээтэ. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ биэрбит саҥа экскаваторынан сир үөһээ араҥатыттан сир тоҥугар диэри 3,5 м дириҥнээх ханаалы хастылар. Экскаваторга Иккис Күүлэттэн бырааттыы Кириллиннэр кэлэн үлэлээн, Дьука уутун Быракааҥҥа түһэрээри 3,5 м дириҥнээх ханаалы хаспыттар. Салгыы өссө кэҥэтэн, 8,5 м дириҥнээх, 3,5 м кэтиттээх ханаалы оҥоруохтаахтар.
Оттон Мөндөөлөттөн Дьукаҕа диэри үрдүк арҕастаах мөндөөл сиһи “Восток-Капитал” ХЭТ тэрилтэ 9 м дириҥнээх, 6 м кэтиттээх уу ааһар ханаалын хаспыт. Ханаалы хаһыы үлэтэ бүттэҕинэ, бу сискэ шлюз-регулятор быһыты тутуохтаах.
“Оруктаах” ситим үлэлээтэҕинэ, Бөкчөҥөө нэһилиэгин алаастарыгар 250-тан тахса га иэннээх ходуһа сирэ ньүөлсүтүллүөҕэ. Оччоҕуна алаас отун арааһа үүнүөҕэ. Бырайыак быһыытынан, Дьука уутун ыытан бараннар, күөл онно куурдаҕына, салгыы бу икки учаастагы холбуур ханаал хаһыллыахтаах, онон Дьука уутун Быракааҥҥа түһэрии бырайыактаах үлэ биир түһүмэҕэ буолар. Былааннаммыт үлэ санаа хоту барарын туһугар, бу ситим Бөтүҥ сирин ньүөлсүтэн, олохтоохтор сүөһүнү-сылгыны дэлэйдик иитэр баҕаларын толороорулар, былыргы сиэри-туому толорон, Эбэ уутун хамсатыыга биир бургунаһы тутуннулар.
Бөкчөҥөө нэһилиэгэр өр сылларга, сопхуоска управляющайынан, сэбиэт бэрэссэдээтэлинэн, баһылыгынан үлэлээбит Николай Никифорович Иванов уот оттон алгыс кээстэ, дойду, сир, уу иччилэриттэн тыл этэн, өс амалыйан көрдөстө. Ол кэнниттэн эрдэттэн бэлэмнэммит сүөһүнү бэлэх уунаннар ханаалга түһэрэннэр Дьука уутун Быракааҥҥа ыыттылар. Бөкчөҥөөлөр бу ситим үлэҕэ киириитин кэтэспиттэрэ уонна туруорсубуттара өр буолла. Ордук күүстээх туруорсуу нэһилиэккэ Иван Евсеев баһылыктыыр кэмигэр барбыт. Ити сылларга ситим ааһыахтаах сирдэрэ пааспарданан, докумуоннара сөпкө оҥоһуллубутун түмүгэр, “Оруктаах” ситим мелиорация бырагырааматыгар киирэрэ ситиһиллибит.
Нэһилиэк баһылыга Альберт Прокопьев уонна “Бөтүҥ” ПК салайааччыта Олег Федоров сиэри-туому барытын тутуһаннар, кэлэр сылларга “Оруктаах” мелиоративнай ситим ньүөлсүтэр ходуһаларыгар быйаҥнаах от өлгөмнүк үүнэригэр эрэнэн тураннар Дьука уутун түһэрии бэлиэ күнүн тэрээһиннээхтик ыыттылар. “Бөтүҥ» кэпэрэтиип оттуур сирэ кыараҕаһынан кыһалҕаны көрсөр, быйыл да оту тастан атыыластаҕына эрэ сүөһүтүн кыстатар кыахтаах. Онон “Оруктаах” ситим үлэҕэ киирэрин бөтүҥнэр эрэ буолбакка, Бүлүү дьоно-сэргэтэ кэтэһэр.
Бүлүүттэн Андрей Яковлев-Чуос, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru сайтка анаан