Бу күннэргэ Өймөкөөн сылгыһыттарын айаннарыгар биллэр төрүөтүнэн уларыйыы таҕыста.
Бу туһунан ыраах айанньыт Дугуйдан Винокуров биир дойдулаахтарыгар телеграм-ханаал нөҥүө быһаарыы суругар суруйда:
«Бастатан туран, эһиэхэ, биир дойдулаахтарбыт, быһааран биэрэбин. Саха атын тургутар соруктаах айаҥҥа былырыын кулун тутарга туруммуппут. Дойду араас эрэгийиэннэринэн уустук айаны бардыбыт. Сорох сиргэ айан суола суох, ардыгар аппытын аһатарга оппутун кэмчилиирбит. Аттарбыт биһигини кытта айан ыарахаттарын барытын тулуйан кэлбиттэрэ. Кырдьык да, саха ата тулуурдааҕын көрдөрдө. Ол эрээри Красноярскайга Мичил Айан диэн атын өлөр өлүү былдьаабыта. Новосибирскайга аны Сунтаарбыт айаннаан иһэн, талахха хараҕын эчэттэ. Эмтэтэ сатаатыбыт да, кыаллыбата, биир хараҕыттан матта. Онон салгыы айанныыр кыаҕа суох буолла. Хомойуох иһин, биир сылгыһыт икки айан ата суох хаалла. Араастаан толкуйдаан көрдүбүт. Бачча кэлэн баран, олбу-солбу айаннаан, Москваҕа киириигэ, иккиэн биирдии атынан киирии эбэтэр атын аттарынан солбуйуу курдук толкуй киирдэ гынан баран, Мичил «Өймөкөөнтөн бастакы аттаныыттан айаннаан кэлбит аттар эрэ биэтэги түмүктүөхтээхтэр. Онон биир сылгыһыт аттарын уларыта сылдьан, хайдах айаннаабыппыт курдук тиийдин», диэн быһаарыы ылынна. Кини айанньыт доҕорун — эрэллээх атын аара суолга бырахпакка, дойдутугар тиэрдэр санааны ылынна. Онон мин Хаастаахпын уонна Хонорбун кытта соҕотоҕун айанныыр буоллум. Биһиги хайаан да ылыммыт сорукпутун толоруохпут!
Эрэллээх аргыспар Мичилгэ миигин кытта суол улахан аҥарын айаннаспытыгар барҕа махталбын тиэрдэбин. Дьиҥнээх доҕор аттыгар баарын курдук күндү суох. Махталбын тиэрдэбин Костялаах Мишаҕа, массыынанан Бурятияттан ыла суолбутун арыаллаабыттарыгар. Бу уолаттар үһүөн «Тымныы Полюһуттан Москваҕа диэри саха атынан айан» бырайыакка дьоһун кылааттарын киллэрдилэр. Нуучча географическай уопсастыбатын Саха сиринээҕи салаатыгар барҕа махталбытын биллэрэбит. Суолбут былаһын тухары Уһук Илин уонна Сибиир киин куораттарыгар кинилэр өйөбүллэринэн араас дьыалабыай кэпсэтиилэр, истиҥ көрсүһүүлэр буоллулар. Истиҥник махтанабын куорат аайы баар түмсүүлээх саха общиналарыгар уонна сылдьыбыт куораттарбытыгар олохсуйан олорор Өймөкөөммүт дьонугар-сэргэтигэр. Кинилэр «эһиги дойдубут салгынын аҕаллыгыт» диэн туран, өрүү минньигэс астаах көрсөллөр, сылаастык хоннороллор. Махтал буоллун Сахам сирин бары олохтоохторугар, биһиги айаммытын кэтии уонна өйүү олороргут иһин!
Миигин аара массыынабыт арыаллыаҕа. Дойду тэбэр сүрэҕэр Москваҕа диэри хаалбыт 3500 км айаҥҥа соҕотоҕун туруннум. Алгыстаах айаммын Сахам сирин туһугар салҕыыбын!».
Дугуйдан Винокуров бу суругар «Хаастаах, Хонор, Дугуйдан» диэн илии баттаабытын көрөн, киһи эрэ долгуйар. Буолумуна, айанын эрэллээх аргыстара, саха аттара Өймөкөөнтөн ыла кинини этэҥҥэ илдьэ истэхтэрэ.
Маны таһынан бүгүн социальнай ситимнэринэн Новосибирскайтан техническэй наука кандидата, уопсастыбаннай диэйэтэл Иоган Максимов Пасха күнүгэр саха общината Дугуйдан Винокуровы ыраах айаҥҥа атаарбыттарын туһунан суруга тарҕанна:
“Астына көрдүм саха дьоруой аттарын Хаастааҕы уонна Хонору. Билистим Өймөкөөн ньургун сылгыhытын Дугуйдан Винокуровы. Сөхтүм, үөрдүм кини сытыы өйүттэн, хорсун санаатыттан, кэпсээнньитэ бэрдиттэн. Барыта этэҥҥэ буоллун!
Тымныы күҥҥэ миигин иhирэхтик арыаллаатылар үс хос сиэним Рома, Карина, Алина.
Туттардым Дугуйдааҥҥа Аар алгыстаах кинигэлэрбин. Устуоруйаҕа киирбит айан боккуобатын тутан дьоллоннум. Махтанабын, кууhабын Дугуйдааны, Хаастааҕы, Хонору. Үтүөкэн көрсүһүүнү тэрийбит общинам кэрэ куоларыгар Галина Анисимоваҕа, Валентина Кривошапкинаҕа, муударай Клара Андрееваҕа, эйэҕэс сахаларга барыгытыгар. Бу курдук саха дьоно өрүү түмсүүлээх буолуоҕуҥ!».
Оттон Өймөкөөн улууһун Томтор оскуолатын 1972 сыллаахха бүтэрбит выпускниктар саха сылгытын тургутар айаҥҥа туруммут, бүгүҥҥүттэн ыла Москва куоракка соҕотоҕун айанын салгыыр Саха АССР 100 сылыгар айаннарын анаабыт Дугуйдан Винокуровы Өрөспүүбүлүкэ күнүнэн истиҥник эҕэрдэлээтилэр. Кинилэр орто оскуоланы бүтэрбиттэрэ 50 бэлиэ сылынан Дугуйдаҥҥа 25 тыһыынча сокуобайы бэлэх оҥорон, көмө быһыытынан ыыттылар.
Кытаанах санаалаах уолбутун Дугуйдааны кэлэн иһэр Өрөспүүбүлүкэ күнүнэн эҕэрдэлээн туран, сыалгын хайаан да ситиһэргэр эрэлбитин биллэрэбит уонна «эйиигин кытта — бүтүн Саха сирэ, кытаатан айаныҥ табылыннын!» диэн алгыы хаалабыт.
Елена ПОТОЦКАЯ, “Саха сирэ” хаһыат.