Дьоруой оҕолор ааттара ааттаныахтаах

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

“Оҕолор ууга тимирэн эрэллэр быһыылаах, быыһааҥ!” – диэн хаһыыны истээт, уолаттар толкуйдуу барбакка ууга ыстанан, үрэххэ тимирэн эрэр кыргыттары кытылга таһаарбыттара. Бу түгэн быйыл сайын бэс ыйын бүтүүтэ Хаҥалас улууһун Улахан Аан сэлиэнньэтигэр буолбута.

edersaas.ru

Халлаан куйаас буолан, төһө даҕаны уу кэлэ турдар, Улахан Аан үрэххэ оҕолор балачча сөтүөлүүллэр эбит. Уолаттар куораттан тиийэн, доҕордуулар муста түһээт, сөтүөлээн тахсарга быһаарыммыттар. Киэһэ аҕыс аҥаар диэки Аркадий Калитин уу баһа киирбит. Уолаттар номнуо сөтүөлээн тахсан иһэллэр эбит, массыынанан тахсыһаары биэрэккэ төттөрү киирсибиттэр.

Мин уу баһа турдахпына аттыбар сылдьыбыттара. Дуолан Калитин (2-с Малдьаҕар оскуолатын 9-с кылааһын үөрэнээччитэ), Спартак Иванов (2-с Малдьаҕар оскуолатын 10-с кылааһын үөрэнээччитэ), Максим Григорьев (Дьокуускай куорат 29-с нүөмэрдээх оскуолатын 9-с кылааһын үөрэнээччитэ) кыргыттар өттүлэригэр турбуттара. Онтон Алеша Григорьев (Өктөмнөөҕү научнай-үөрэтэр киин 11-с кылааһын үөрэнээччитэ), Петя Кириллин (Новосибирскайдааҕы Олимпийскай эрэл училищетын үөрэнээччитэ) кинилэр биир өттүлэригэр турбуттара. Кинилэртэн кыргыттар сылдьаллара көстүбэт этэ. Кыргыттар хаама сылдьыбыттара, онтон сөтүөлүү киирбиттэрин көрдүм. Ол быыһыгар уолаттары кытта кэпсэтэбин-хайыыбын. Арай, кыргыттар илиилэринэн далбаатыыллара көстөр, хаһыылара иһиллэр. Массыынам, уу оботторор тэрилим тыаһа олус улахан. Маҥнай ууга былдьанан эрэллэр дии санаабатаҕым. Онтон хайдах эрэ хамсаналларыттан сэрэйэ санаатым быһыылаах, хаһыыларыттан иһиттэххэ тимирэн эрэллэр. Дуоланнаах Максимҥа, Спартакка: “Кыргыттар тимирэн эрэллэр быһыылаах, быыһааҥ!”—диэн хаһыытаатым. Кинилэртэн кыргыттар арыый чугастар эрээри, томтор мэһэйдиир буолан ууга сылдьаллара көстүбэт. Миэхэ массыына үрдүгэр турар буоламмын көстөр. Уолаттар тута ууга ыстаннылар. Ити үрэх уута олус дириҥ. Биирдэ атыллаатыҥ да түгэҕин булбаккын. Үһүөн кыргыттарга ыстанан кэбистилэр. Биир кыыс мин көрдөхпүнэ букатын уу иһигэр сүтэн хаалбыта. Онтон төттөрү күөрэйэн тахсыбыта. Кэпсээтэххэ уһун курдук эрээри, барыта көрүөх бэтэрээ өттүгэр буолбута. Ол быыһыгар бэттэх сылдьар Алешалаах, Петяҕа баран көмөлөһүҥ диэн хаһыытаабытым. Дуолан биир кыыһы хаба тардан таһаарбыта. Максимнаах Спартак анараа кыргыттарга көмөлөһө сырыттахтарына Алешалаах Петя киирэн күргүөмүнэн таһаартаабыттара” – диэн хайдах буолбутун кэпсиир.

Ити күн олус куйаас этэ. Биһиги куораттан тиийээт, бырааттарбын, доҕотторбун кытта сөтүөлүү киирбиппит. Аркадий күтүөппүт уу баһа туран: “Баран быыһааҥ, оҕолор ууга түһэн эрэллэр!” – диэн хаһыытын истээт, толкуйдуу барбакка тута ууга сүүрбүппүт. Сиэппэр төлөпүөнүм уонна төлөпүөн ииттэрэрим баар этэ. Сүүрэн иһэн кытылга бырахпытым уонна ууга ыстаммытым.

Уу кэлэн турар кэмигэр үрэх өрүскэ силбэһэр сиригэр сөтүөлээччибит, онтон өрүс уолбут кэмигэр —  өрүскэ. Ити кэмҥэ уу кэлэн турара, онон быһа холоон 13-14 саастаах кыргыттар үрэххэ сөтүөлүү киирбиттэр этэ. Биэрэктэн тэйиччи сылдьар кыыска тиийэн, илиититтэн тутан бэйэм диэки тардыбытым, онтон биититтэн ылан үөһэ үтэ-үтэ атахпынан харбаабытым. Биллэн турар, итинник харбыыр ыарахан эбит этэ. Доҕотторум кэлэн көмөлөспүттэрэ. Барыта көрүөх бэтэрээ өттүгэр буолбута. “Тимирэн эрэллэр быһыылаах” диэни истээт, ууга ыстаммытым, толкуйдуур даҕаны бириэмэ суоҕа”, — диэн Алеша Григорьев санаатын үллэстэр.

Ити кэмҥэ кинилэртэн ураты өрүскэ ким даҕаны суох эбит. Онон, бука, уолаттар, уу баһааччы суоҕа буоллар, хайдах салаллыан саныыр даҕаны кутталлаах. Бу оҕолор бары Улахан Аан оскуолатын иһинэн үлэлиир буокса сиэксийэтигэр эрчиллибиттэр, дьарыктаахтар. Кэмигэр киэҥник кэпсэммэккэ, оҕолор хорсун быһыыларын биир дойдулаахтарыттан ураты ханна даҕаны истибэккэ хаалбыттар. Туһааннаах уорганнарга сурук эҥин даҕаны түһэриллибэтэх. Дьиҥэр, оҕолор бэйэлэрин харыстаммакка, уолуйбакка, ууттан олоҕу саҥа билэн эрэр оҕолору быыһааһыннара туохха даҕаны тэҥнэммэт хорсун быһыы. Онон дьоруой оҕолор ааттара хайаан даҕаны ааттаныахтаах, дьон-сэргэ билиэхтээх. Бу курдук хорсун быһыы күн ахсын оҥоһуллубат.

Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0