Таатта улууһун Боробул бөһүөлэгэр Алампа аатынан норуот айымньытын дьиэтигэр Арассыыйаҕа Бибилэтиэкэ уонна Дьиэ кэргэн күннэрин көрсө ыытыллыбыт тэрээһиҥҥэ дьон-сэргэ санаалара көтөҕүллэн ураты көхтөөхтүк кытыннылар. Онон түһүлгэ ньиргийэн олордо. Бу туһунан бибилэтиэкэр Галина Другина иһитиннэрдэ.
—«Библиотүүн-2018» бырагырааматынан ыытыллыбыт араас хабааннаах тэрээһиннэргэ дьон-сэргэ сүргэтэ көтөҕүллэн кытынна. Ол курдук, «Ньургуһуннар —таптал тыынын иҥэриммит сааскы сарыал кыргыттара» хайысхаҕа ыллам ырыа ылланна, хоһоон эгэлгэтэ ааҕылынна. Бибилэтиэкэ бастыҥ ааҕааччыта, бэтэрээн учуутал Любовь Саввина үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ мустубут бар дьону «Ньургуһуннар» ырыанан эҕэрдэлээн үөртэ. Амина Никифорова убайын көмөлөһүннэрэн пластилинынан наһаа кыраһыабай ньургуһуннары оҥорон аҕалбыт. Бииртэн биир нарын-намчы ньургуһуннарын киһи эрэ кэрэхсии көрөр. Кини «Бастыҥ ньургуһун оҥоһуктаах ааҕааччы» аатын ылла.
Сиитэс баалыгар кэрэ кыргыттар бэйэлэрэ оҥорбут ньургуһуннарынан былааччыйаларын симээн сценаҕа тахсыылара ытыс тыаһынан арыалланна. Манна ньургуһун симэхтээх бастыҥ былааччыйалаах эдьиийдии балыс Кристина, Нелли Матвеевалар кыайдылар.
«Кинигэ баар — бараммат баай, сыаналаах кылаат» быыстапкаҕа Ньургуйаана, Егор Лебедевтэр дьиэтээҕи бибилэтиэкэлэрин баай пуондатыттан олус интэриэһинэй кинигэлэри аҕалан көрдөрдүлэр. Манна дьиэ кэргэн күн күбэй ийэтэ буукубаны холбоон аан бастаан сөбүлээн ааҕарга үөрэммит кинигэтин аҕалан көрдөрбүтэ, кэпсээбитэ сүрэҕи-быары ураты уйаҕастык манньытта.
«Бастыҥ ааҕар дьиэ кэргэн» аатын Айгыына, Сулустаан уонна эбээлэрэ Галина Габышевтар ылан үөрдүлэр-көттүлэр. Наһаа кыһамньылаах эбээ остуоруйалыырын сэргэ кинигэлэрин сиэннэрин кытары талан бииргэ ааҕалларын кэпсээтэ. Кинилэр быйыл «Аҕам уонна мин — кинигэ доҕотторобут» диэн түөлбэлэринэн күрэстэһиигэ кыттан иккис бочуоттаах миэстэни ылан тураллар.
Бастыҥ ааҕааччы аатын быйыл 7-с кылаас үөрэнээччитэ Ксенья Слепцова ылан бар дьон эҕэрдэтин, хайҕалын тутта. Түгэнинэн туһанан эттэхпинэ, Ксенья бэйэтэ ааҕарын сэргэ, балтын Алинаны ааҕарга үөрэппитэ. Кыһынын киниэхэ анаан кинигэ таһара. Онтон билигин балтынаан сиэттиспитинэн иккиэн кэлэллэрэ биһигини үөрдэр.
«Гав» диэн түөрт атахтаах доҕотторбут туһунан хоһооннору ааҕыыга «Мичил» ОСК иитиллээччитэ Олеся Бабанова кыайыылаах таҕыста. Кырачааннар бары да ох курдук оҥостон, кустук курдук куоһанан, киэргэнэн-симэнэн кэлэн чобуотук кыттан, түһүлгэ ыалдьыттарын улаханнык үөртүлэр.
«Урут уонна билигин» диэн хаартыска күрэһигэр Аввакумовтар дьиэ кэргэн кыайыылааҕынан тахсан үөрүү-көтүү өрөгөйүн туттулар.
«Кинигэ барыга наадалаах, кинигэ барыта суолталаах» диэн ааҕааччылар аҕалбыт кинигэлэрин быыстапка-күрэһигэр «Дьикти кинигэ» хаһаайкатынан Саргылана Яковлева ааттанна. Кини кыргыттарыгар анаан кинигэлэри бэйэтэ толкуйдаан киэргэтэн, тигэн оҥороро сөхтөрдө. «Оҕолор уратыны кэрэхсииллэр, тардыһаллар, сэҥээрэллэр», — диэн эттэ. Дьоннор да олус хайҕаатылар: «Чахчы да, оҕоҕо маннык оҥоруохха баар эбит», — дэстилэр.
«Ханнык аахпыт кинигэҥ дьоруойугар маарынныаххын баҕараҕын?» уруһуй быыстапкатыгар Сардаана Степанова кыайыылааҕынан таҕыста. Сардаана уруһуйдуурун сэргэ аахпыт кинигэтин туһунан санаатын суруйбута болҕомтону ордук тарта.
Культурнай тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кыттар дьиэ кэргэн аатын быйыл Евдокия, Герман Даниловтар дьиэ кэргэн ылан дохсун ытыс тыаһынан арыалланнылар.
«Кинигэ — үйэлээх бэлэх» диэн аахсыйаҕа ааҕааччыларбыт таптыыр бибилэтиэкэлэригэр 40-тан тахса кинигэни бэлэхтээтилэр. Бу күн кинигэни ким түргэнник уонна дорҕоонноохтук ааҕарыгар күрэстэһиигэ, «Магия книги» хаартыскаҕа анал миэстэҕэ түһүүгэ, «Библиосэрэбиэйдэниигэ», «Байыаннай тиэхиньикэ» кроссворду таайыыга мустубут дьон бары көхтөөхтүк кытыннылар, — диэн Галина Николаевна үөрэ-көтө кэпсээтэ.
Бу сэргэх тэрээһиҥҥэ «Минньигэстэн минньигэс» ас атыытын ыаллыы бөһүөлэктэн, Ытык Күөлтэн, кондитер Татьяна Петрова тэрийбит. Маны сэргэ, «Үтүө санаа дьааһыга» халаан уутугар барбыттарга көмөнү хомуйбуттар. «Дьохсоҕон сибэккиһиттэрэ» түмсэннэр үүнээйи арассаадатын атыытын, атастаһыытын «тоҕо» тардыбыттар.
«Герой оҕолор» кинигэ туһунан кэпсэтии ураты сэргэхтик ыытыллыбыт. «Арыллыбыт кинигэ» куруһуок салайааччыта Саргылана Яковлева дьарыктыыр оҕолоро «Сиэркилэ» остуоруйаны куукуланан көрдөрбүттэр, хоһоон аахпыттар. «Куорсун» айар түмсүү иһинэн үлэлиир «Сатабыл» айар дьоҕурдаах оҕолору дьарыктыыр куруһуок сал. Мария Сивцева 12 үөрэнээччитэ ньургуһун туһунан бэйэлэрэ айбыт хоһооннорун иһитиннэрбиттэр, бар дьону тулалыыр эйгэни харыстыырга ыҥырбыттар. Бастакы кылаас оҕолоро Саргылана Охлопкова салайыытынан П.Одорусов «Тыа кыыллара» айымньытыгар уруһуйдааннар, хоһоон ааҕаннар, таабырыннаһаннар, бэркэ бэлэмнэнэн хайҕаммыттар, махтал тыллары туппуттар.
Тэрээһин түһүлгэтигэр мустубут нэһилиэк олохтоохторо улаханнык сэргэхсийэн, үөрэн-көтөн, астынан тарҕаспыттар.
Сардаана БАСНАЕВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru