Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин алтынньы 14 күнүгэр өрөспүүбүлүкэҕэ ойуур баһаарын умуруорууга көмөлөрүн иһин Саха сирин биэс олохтооҕун бочуотунай грамотанан наҕараадалаабыта.
Кинилэр ортолоругар СӨ бастакы вице-премьерэ Дмитрий Садовников баара. Кини суруналыыстары кытта көрсөн, бу сайыҥҥы быһыы-майгы туһунан кэпсээтэ. Ол туһунан СИА суруйбута.
«Быйылгы ойуур баһаардарын алдьархайдара суолларыгар баары барытын сотон аастылар. Онто да суох бэйэтин көрүнэн олорор, баайа суох дьон барытыттан ытыстарын соттон хаалбыттара. Кинилэргэ баһаарынай хамаандалар, минерализованнай балаһалар, тиэхиньикэлэр, атын туһаныллар сириэстибэлэр суохтара. Сайын ойуур баһаарын умуруорууга, бохсууга тэриллибит суһал ыстаап мунньахтара, брифиннэрэ хайдах саҕаламмыттарын өйдүүбүн. Онно «уот хаппыт иэнэ» диэҥҥэ суруллар сыыппараллар куттууллар да этэ. Федеральнай бэчээт эйгэтиттэн төлөпүөннээннэр «баһаар бохсулунна» уонна «баһаар суох оҥоһулунна» диэни туох уратылаахтарын быһаарарга көрдөһөллөрө. Бу баһаар хара саҕаланыаҕыттан күүскэ туруммуппут. Биир эмэ күн тыын ылар дуу, сынньана, холкутуйа түһэр дуу бокуойдаммыппытын өйдөөбөппүн. Бэс ыйа саҕаланыаҕыттан ус сайыны быһа бары хамаандалар биир да өрөбүлэ суох кытаанах үлэҕэ тэтими адьас ыһыктыбакка сырыттылар. Биллэн турар, ханныгын да иһин ыарахан кэм этэ. Саамай суостаах ыарахан балаһыанньа от ыйын бүтүүтэ — атырдьах ыйын саҕаланыыта буолбута. Бары сиринэн-уотунан улахан тыал түһэрин туһунан билэн баран, адьас ыксаабыппыт, — диир Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы. — Сводканы тутан баран мин Ытык-Күөлгэ, Ил Дархан Айсен Сергеевич Николаев Бэс Күөлүгэр, нэһилиэнньэ олоҕор-дьаһаҕар куттал суох буолуутун хааччыйыыга судаарыстыбаннай кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Лепчиков Кэбээйигэ Сииттэҕэ көппүппүт. Ити түүн икки саҕана этэ».
Дмитрий Садовников бу сайын ойуур баһаара 46 нэһилиэнньэлээх пууҥҥа суоһуу сылдьыбытын этэр. «Ытык Күөлгэ эмиэ Бэс Күөлүгэр курдук балаһыанньа үөскээбитэ. Уот үөһээнэн барбыта. Онно эрдэттэн бэлэмнэниллибит уу баара. Биһиги «Полярные авиалинии» бөртөлүөттэринэн онтон уу таһан куттарбыппыт», — диэн кэпсиир. Дьэ, бу кэнниттэн итинник күөллэри бары нэһилиэнньэлээх пууннарга оҥорор санаа киирбит.
Маассабай иһитиннэрэр-биллэрэр сириэстибэлэр баһаар сезонун «тайҕа иһин охсуһуу» диэн сүрэхтээбиттэрэ, охсуһуу өрөспүүбүлүкэ бары кэриэтэ сиринэн-уотунан барбыта. Уот күөдьүйүүтэ, туруута 36 муниципальнай тэриллииттэн 31-гэр бэлиэтэммитэ.
«Итинник уустук кэмҥэ олохтоохтор халбаҥнаабат, бэриммэт кытаанах уонна бигэ санаалаахтара санаабытын бөҕөргөппүтэ, көтөхпүтэ. Сезон саҕаланыытыгар Ньурбаҕа уонна Сунтаарга сылдьыбытым. Онно олохтоохтор наһаа да маладьыастаабыттара. Сунтаар оройуонун баһылыгын солбуйааччы Николай Александрову уонна оройуон прокурорун бэлиэтиэхпин баҕарабын. Кинилэр сонно наадалаах, булгуччулаах уонна кытаанах миэрэлэри ылбыттара. Итинник ыктарылаах уустук кэмҥэ киһи кыайан билгэлиир, сабаҕалыыр кыаҕа да суоҕа, уустук балаһыанньа этэ. Бу халаан буолбатах буоллаҕа, туох ханан, хайдах быһыылаахтык буолуон сөбүн сэрэйэр, билгэлиир хайдах да табыллыбат. Онно өрүс сүнньүн, муус халыҥын туһунан иһитиннэрии, о.д.а. баар буолар. Оттон манна, сэриигэ курдук этэ. Даа, сэриилэһии да буоллаҕа дии«, — диир кини.
Арай, Жатайга эрэ ойуур баһаара суоһаабатах.
Дмитрий Садовников ойуур баһаардарын идэлээх дьон умуруорбуттарын, онтон дьон бэйэлэрин баҕаларынан уопсастыбаннай ыстаап тэринэн көмөлөспүттэрэ, сүрдээҕин чэпчэппитин бэлиэтиир. Кини ыстаап тэриллиитэ бэйэтэ уһулуччулааҕын — бу Саха сирин дьонун-сэргэтин чахчы үчүгэйин эрэ кэрэһилиирин этэр.
«Ойуур уота үөһээнэн барбытыгар, элбэх киһи уот иччилээх курдук диэбитэ. Кутталлаах киинэлэргэ курдук. Биһиги өбүгэлэрбитигэр былыр абааһылар тустарынан этэр, кэпсиир буоллахтара. Мин быйыл сайыҥҥыттан өбүгэлэрим, төрүттэрим тустарынан ордук өйдүүр буоллум«, — диэн Садовников санаатын этэр.
Бэлиэтээн эттэххэ, 2022 сылга Саха сиригэр федеральнай бүддьүөттэн балтараа млрд солк. тахса үп көрүллэр. Өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев иһитиннэрбитинэн, бу харчы сиэрдээхтик уонна суһал күүстэр ахсааннарын элбэтэргэ туһуланыахтаах.
