Дмитрий Бердников: “Дьокутааттары кытта муоста тутуутун боппуруоһугар биир хамаанда буолуохтаахпыт”
Өлүөнэ муостатын тутууга анаммыт парламент чааһа СӨ Судаарыстыбаннай мунньаҕар (Ил Түмэҥҥэ) ыытылынна.
Парламент чааһын СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) урбааҥҥа, туризмҥа уона инфраструктураны сайыннарыыга сис кэмитиэтин салайааччыта Игорь Григорьев ыытта. Дьокутааттар ыйытыыларыгар Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы э.т. Дмитрий Бердников хоруйдаата. Кини киирии тылыгар тутуллуохтаах муоста Арассыыйаҕа уонна эрэгийиэннэргэ суолтатын кэпсээтэ. Ол курдук, муоста 3 федеральнай уонна 5 эрэгийиэннээҕи суоллары ситимниэҕэ. Кини этэринэн, Өлүөнэ муостата тырааныспар сырыытын 4 төгүл үрдэтиэҕэ. Онон сибээстээн “ВИС” бөлөҕү кытта концессионнай сөбүлэһии түһэрсиллибитин аҕынна. Тутууга сыһыаннаах научнай-чинчийэр үлэлэр ыытыллаллар, манна элбэх институт кыттар эбит.
Сууккаҕа 6000 массыынаны аһарыахтаах муоста туһунан дьокутааттар көхтөөхтүк үгүс ыйытыныы биэрдилэр.
Антонина Григорьева РФ вице-премьерэ Өлүөнэни туоратар муостаны тутууга үп аҥаарын үбүлүөхпүт диэбитигэр сигэннэ. Д.Бердников онуоха билигин сиһилии эппэппин, муус устарга уопсай суумата бигэргэниэҕэ диэтэ. Ол эрээри өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүгэр хоромньу тахсыа суоҕа диэн бэлиэтээтэ. Юрий Николаев тутуу үбүн моделыгар (тыырыытыгар) сыһыаннаах ыйытыыны биэрдэ. Бердников этэринэн, үбүн модела: 47,9 млрд солк. – федеральнай, 6,4 млрд – өрөспүүбүлүкэ, 27,9 млрд – бииргэ үлэлэһээччи үбүн чааһа.
Губарев В.Н. бу бырайыагынан хаһан төлүөхтээхтэрин уонна муостаттан Дьокуускайга диэри суолу тутуу эбии ороскуотугар сыһыаннаан ыйытта.
— Биһиги дьокутааттары кытта биир хамаанда буолуохтаахпыт. Хотугу сирдэри-уоттары сайыннарыыга ситимнээччи быһыытынан. Түһэрсиллибит дуогабары көтүрэр уустук буолбатах. Ол эрээри Ил Түмэн өйүөхтээх, — диэтэ Дмитрий Бердников.
Алена Атласова тутууга олохтоох каадырдары кытыннарыы боппуруоһун олус сөпкө таарыйда. “Тутар этэрээттэри бу үлэҕэ кытыннарыаххыт дуо? – диэн ыйытта. Д.Бердников этэринэн, биһиги тэрилтэлэрбит сайдыыларыгар муоста улахан оруоллаах буолуоҕа. Каадырдар таһымнарын үрдэтиигэ болҕомто ууруллуохтааҕын ыйда. “Тутар этэрээттэри кытыннарыыны өйүүбүн”, — диэтэ Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы э.т.
Павел Петрову муоста туох диэн ааттаныахтааҕа долгутар. Холобур, Дьокуускай аэропуордун курдук ааттаах буолуохтаах диэн туран, өрөспүүбүлүкэҕэ национальнай үгэстэр тутуһуллалларын аҕынна.
— Норуот, дьон-сэргэ ортотугар муостаҕа ааты биэриигэ дьүүллэһии ыытыахха наада. Уопсастыбаннаһы кытыннарыахха. Муоста тутуутун саҕалыырбытыгар сиэри-туому ыытыыга Култуура министиэристибэтин кытыннарыахха, — диэн хоруйдаата Д.Бердников.
Юрий Петрович Баишев дьокутаатынан талыллыбыт улууһун интэриэһин таарыйан: “Анараа кытылга ууга барар үс бөһүөлэк – Хаптаҕай, Павловскай, Ороссолуода баар. Бу нэһилиэктэр өрөспүүбүлүкэҕэ оҕуруот аһын 40-50 бырыһыанын хааччыйаллар”, — диэтэ. Онуоха СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы э.т. тутуу үлэтэ саҕаланнаҕына, улуус салалтатын кытта ханнык өйөбүлү ылыахтаахтарыгар мунньахтыахпыт диэн эрэннэрдэ.
В.А.Лютый вантовай муоста туох ордуктааҕын туоһуласта. Хоруйтан туһаныыга маннык муоста быдан чэпчэкитэ билиннэ.
Норуот дьокутаата Алиш Мамедов муоста тутулларын сэргиирин биллэрдэ, бэлэмнэнии үлэ ыытыллыахтаах диир. Кини этэринэн, паромунан таһаҕаһы тиэйии олус ороскуоттаах. Тутуу үлэтигэр наадалаах матырыйаалынан хааччыйыыга муус устартан, ыам ыйыттан үлэни саҕалаары ыксыы олорорун эттэ. “30-40 % эһиги үлэҕит буолуоҕа”, — диэтэ киниэхэ Бердников.
Юрий Николаев муостаны тутуу ырааппыт буолуохтааҕын урут бэйэбит дьайыыларбытынан, фантастическай идиэйэлэргэ (сир аннынан туннель) охтоммут бытаардыбыт диэн бэлиэтээтэ. Онон Ил Түмэн уурааҕын таһаарарга этии киллэрдэ.
Виктор Губарев муоста тутуутунан сирдэрин боппуруоһугар оҕустарыыны ылар гражданнар интэриэстэрин көмүскүүр туһугар Ил Түмэн уурааҕын муус устарга бэлэмнииргэ этии киллэрдэ.
Онон СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) дьокутааттара Өлүөнэни туоратар муоста тутуллуутугар бэйэлэрин санааларын аһаҕастык эттилэр. “Мин манна муостаны олоххо киллэрээри кэлбитим”, — диэбит Дмитрий Бердников норуот дьокутааттарын этиилэрин болҕомтоҕо ылыаҕа дии саныыбыт.
Бэлэмнээтэ Женни Стрюкова
Хаартыска: ysia.ru