Дойду Аҕа баһылыга Владимир Путин көҕүлээбит «Доруобуйа харыстабыла» уонна «Демография» национальнай бырайыактарыгар олоҕуран, чөл олоҕу пропагандалааһыҥҥа, табахтан, арыгыттан аккаастаныыга аналлаах араас бырагыраамалар итиэннэ диспансеризацияны, ыарыыны сэрэтэр мэдиссиинискэй бэрэбиэркэни ыытыыга араас тэрээһиннэр ыытыллаллар. Бүгүҥҥү суруйуубут диспансеризацияҕа ананар.
Саҥа бэрээдэктэр
Ыарыыны эмтиэхтээҕэр, эрдэттэн сэрэппит ордугун бары билэбит эрээри, үгүс дьон балыыһаҕа кэмигэр көрдөрбөккө, харыстаммакка сылдьан, ыарыыны баалатан кэбиһэр. Күүскэ ыарыйдаҕына эрэ балыыһаҕа тиийэр. Онон нэһилиэнньэ бэйэтин доруобуйатыгар харыстабыллаахтык, болҕомтолоохтук сыһыаннаһарыгар анаан, Босхо мэдиссиинискэй өҥөнү оҥоруу судаарыстыбаннай бырагырааматын иитинэн, 2013 сылтан Арассыыйаҕа 18 саастарыттан үөһээ саастаах дьоҥҥо диспансеризация ыытыллар буолбута.
Бу мэдиссиинискэй көрүү икки түһүмэҕинэн ыытыллар. Холобур, бастакы түһүмэх кэмигэр доруобуйа туругар туох эмэ уларыйыыны булбут буоллахтарына, быраастар иккис түһүмэххэ, ол эбэтэр исписэлиистэргэ сиһилии көрөллөрүгэр ыыталлар. Онон киһи доруобуйатыгар кутталлаах ыарыылар бастакы көстүүлэрин эрдэ булан, кэмигэр эмтэнэргэр диспансеризация олук буолар.
Диспансеризация булгуччулаах мэдиссиинискэй страховкалааһын полиһынан олорор сиргинэн ыытыллар. Урукку өттүгэр туһааннаах мэдиссиинискэй көрүүнү олохтоохтор үс сылга биирдэ ааһаллара. Оттон 2019 сылтан саҥа бэрээдэктэр олохтоммуттарынан, билигин 40 саастарыттан тахсыбыт дьон диспансеризацияҕа сыл аайы сылдьыахтарын сөп.
Оттон 18-39 саастаахтар, уруккутун курдук, үс сылга биирдэ диспансеризациянан хабыллаллар эрээри, хаһан баҕарар ыарыыны сэрэтэр мэдиссиинискэй көрүүнү ааһар кыахтаахтар.
Биир күн өрөбүл бэриллэр
40-тан үөһээ саастаах дьон сылга биирдэ диспансеризация баралларыгар биир күн өрөбүл бэриллэр. Маны таһынан, диспансеризацияны ааһалларыгар анаан үлэттэн босхолонууга күннээҕи орто хамнас төлөнөр.
Үлэ уонна социальнай сайдыы министиэристибэтэ иһитиннэрбитинэн, бары үлэһиттэр диспансеризацияны ааһалларыгар үс сылга биирдэ үлэттэн босхолоноллор. Үлэһит диспансеризацияны ааспытын туһунан ыспыраапканы аҕалан көрдөрүөхтээх.
2024 сылга Арассыыйа олохтооҕун 70%хабыллыаҕа
Ааспыт сылга аан дойду үрдүнэн коронавирус сыстыганнаах дьаҥа өрө туран, Арассыыйаҕа диспансеризацияны ыытыы харгыстана сылдьыбыта. Быһа холоон 30 мөлүйүөн киһи эрэ бэрэбиэркэни ааспыта. Балыыһалар, поликлиникалар бары күүстэрин дьаҥы утары охсуһууга уураннар, диспансеризацияны ыытыы сыллааҕы былааныгар тосту уларытыылар киирбиттэрэ.
Бүгүҥҥү туругунан, диспансеризацияны уонна ыарыыны эрдэттэн сэрэтэр мэдиссиинискэй бэрэбиэркэнин ыытыы Арассыыйа 83 эрэгийиэнигэр чөлүгэр түһэриллибитин туһунан РФ доруобуйа харыстабылыгар миниистирэ Михаил Мурашко иһитиннэрдэ.
2021 сылга дойду үрдүнэн диспансеризациянан уонна мэдиссиинискэй көрүүнэн 33,2 мөлүйүөн киһи хабыллара былааннанар. Сыл саҕаланыаҕыттан номнуо 9,5 мөлүйүөн киһи диспансеризацияны ааспыт.
Оттон 2019 сыллаахха Арассыыйа 60 мөлүйүөн кэриҥэ олохтооҕо диспансеризацияны уонна ыарыыны эрдэттэн сэрэтэр бэрэбиэркэни ааспыта. 2024 сылга дойду нэһилиэнньэтин 70%-нын мэдиссиинискэй көрүүнэн хабыы былаана турар.
Диспансеризацияҕа туох киирэрий?
— Аҥкыатаны толоруу;
— Ыйааһын индексин суоттааһын;
— Хаан баттааһынын кээмэйдээһин;
— Хааҥҥа уопсай холестерин таһымын быһаарыы;
— Хааҥҥа глюкоза таһымын чинчийии;
— Сүрэх-тымыр ыарыытын кутталын быһаарыы;
— Икки сылга биирдэ флюорографияҕа түһүү;
— Ыарыыны сэрэтэр мэдиссиинискэй көрүүнү аан бастаан барыыга электрокардиограммаҕа түһүү (35 саастаан үөһээ — сылга биирдэ);
— 40 саастан саҕалаан, хаан уопсай анаалыһа (гемоглобин, лейкоциттар, СОЭ)
— Ыарыыны сэрэтэр мэдиссиинискэй көрүүнү аан бастаан барыыга харах иһинээҕи баттааһыны кээмэйдээһин (40 саастан үөһээ — сылга биирдэ); — 18-тан уонна онтон үөһээ саастаах дьахталлар сыл аайы акушер-гинекологка көрдөрөллөр, 18-64 саастаах дьахталлар – үс сылга биирдэ цитологияҕа чинчийии оҥортороллор;
— 40-75 аастаахтар икки сылга биирдэ маммографияҕа уһуллаллар;
Иммунохимическэй ньыманан чинчийиини барыы:
— 40-64 сааска – икки сылга биирдэ,
— 65-75 сааска – сыл аайы;
— Эр дьоҥҥо – 45 ,50, 55, 60 уонна 64 сааска фиброгастродуоденоскопияҕа (простата антигеныгар хаан анаалыһа) сылдьаллар;
— Быраас сүбэтэ-амата.
edersaas.ru