Дьиибэ ааттары бобор сокуон таҕыста: сахалыы ааттары бобуохтара дуо?

Владимир Путин оҕо аатын таларга сыыппараны, тыл бэлиэлэрин (дефистэн ураты), кылгатыллыбыт аббревиатураны, үөхсүүнү, дуоһунаһы, о.д.а. туттары бобор сокуоҥҥа илии баттаата.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

Сокуону бу иннинэ Госдума ылыммыта. Ол түмүгэр Дьиэ кэргэн кодексыгар, «Об актах гражданского состояния» сокуоҥҥа уларытыылар киирэллэр.
Оҕо аатын төрөппүттэр талаллар, ийэтин, эбэтэр аҕатын араспаанньатын биэриэхтэрин сөп. Дефиһинэн холбоммут икки араспаанньалаах эмиэ буолуон сөп. Ол эрээри иккис, үһүс оҕолор эмиэ ол араспаанньаны уларыппакка илдьэ сылдьыахтаахтар.

Урут төрөппүттэр ханнык баҕарар талбыт ааттарын биэрэр бырааптаах, оттон ЗАГС үлэһиттэрэ ону хайдах да бобор кыахтара суох этилэр. Ол бырааптарын туһанан, сорох төрөппүттэр оҕолорун хайдах уратытык ааттыылларыгар куоталаһар курдук этилэр. Холобур, 2002 сыллааҕыта биир ыал оҕолорун БОЧ рВФ 260602 (Биологический объект человека рода Ворониных — Фроловых, родившийся 26 июня 2002 года) диэн ааттаары гыммыттарыгар айдаан тахса сылдьыбыта. Уолчаан билигин да аата регистрацияламмакка сылдьар үһү.

Дьон оҕолорун хайдах-хайдах ааттаабатахтара баарай?
Мраз, Кузбас, Конец, Радость, Николай-Никита-Нил, Христамрирадос, Дельфин, Ярослав-Лютобор, Лука-Счастье Саммерсет Оушен, Апрель, Перкосрак (ПЕРвая КОСмическая РАКета), Гобезар (год без зарплаты), Диван, Медмия (Медведев Дмитрий), Влапунал («Владимир Путин – наш лидер»), Единая Россия, Принцесса, Архип-Урал, Крым, Царица, Виагра, Заря-Заряница, Алёша-Каприна, Океана, София-Солнышко, Салат-Латук, Россия, Принц, Господин, Путин, Легенда, Алиса-Нефертити, Америка, Ангел, Огнеслав, Царь, Князь, Космос, Максим-Москва, Океан, Скай, Жужа, Тюльпан, Миллионера, Авиадиспетчер, Гертруда (Героиня труда), уо.д.а.

Саамай уһун ааттаах киһи Индияҕа олорор. Брахматра диэн аарспаанньалаах киһи аата 1478 буукубалаах. Араас биллэр дьон, историческай сирдэр ааттара холбоммут. Швецияҕа 1991 сыллаахха төрөөбүт уолу Brfxxccxxmnpcccclllmmnprxvclmnckssqlbb11116 диэн ааттаабыттара. Төрөппүттэрэ хас да сыл сууттаһан баран, хотторбуттара.

Оттон Саха сиригэр балаһыанньа хайдаҕый? Бу сокуон сахалыы ааттары бобон кэбиһиэ суоҕа дуо?
2012 сылтан оҕо аатыгар “кыыһа”, “уола” диэн эбэн суруйар көҥүллэммитэ. 2012 сылга 23 киһи “уола”, 5 киһи “кыыһа”, 2013 сылга “уола” – 28, “кыыһа” – 4, 2014 сылга “уола” – 22, “кыыһа” – 9, 2015 сылга “уола” – 32, “кыыһа” – 6 киһи суруйтарбыттар. Манна төрөппүттэр үксүгэр “һ” буукуба нууччалыы алпаабыкка суох буолан, “с”, “ь” буукубанан суруйтарарга күһэллэллэр.
Өрөспүүбүлүкэҕэ 2016 сылга төрөөбүт оҕолортон саамай тарҕаммыт ааттар София, Виктория, Алиса, Анастасия, Валерия, Милана, Артем, Максим, Александр, Кирилл, Тимур диэн эбиттэр.

Оттон саамай ураты ааттар: Лейла-Санаайа Куо, Кыдаана-Екатерина, Русалина, Евангелия, Мичийэ-Анастасия, Лунара, Ангел, Планета, Альберта, Алазея, Габриэла, Катарина, Лунара, Алмаз, Одун, Эргис, Хотой, Түмэн, Эрчимэн Бэргэн, Дархан-Милан, Мефодий, Будда, Демо…

2016 сылга 1068 киһи аатын уларыттарбыт. Бу 2015 сылтан 81 киһинэн элбэх. Ааты уларытыы сыл аайы кыранан эбиллэн иһэр эбит. Сахалар ааттарын эрэ буолбакка, араспаанньаларын, аҕаларын аатын толору уларытар буоллулар. Холобур, Мичийэ Тоокой, Сулустаана Мыраан, Санаайа Талбан, Арчылаана Дьаархан, Дорҕоон Дохсун Ворогушин, уо.д.а.
ЗАГС управлениетын салайааччыта Светлана Филиппова этэринэн, кинилэр бу сокуону өйүүллэр. Ол эрээри, бу сахалыы ааттарга сыһыана суох. Аат сыыппарата, үөхсүү тыла, аббревиатурата суох, омук уратытын көрдөрөр буоллаҕына, сокуонунан бобуллубат.

Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru