Данута уонна Василий Семеновтар 2011 сыллаахха көрсүһэн ыал буолбуттара. Орто дойдуга киһи олоҕо араас буолар: түһүүлээх да, тахсыылаах да кэмнэр эйигин тургутан көрөллөр, кии буоларгын дуу, киһи буоларгын дуу ыйаахтыыллар. Дьолго, үксүгэр олоххо тардыһыы күүһэ баһыйар.
edersaas.ru
Семеновтар икки өттүттэн оҕолордоох дьон көрсүбүттэрэ. Василий — 3, Дана — 2 оҕолоохторо. Онтон холбоспуттара биир сылыгар икки таптаһар сүрэҕи ситимниир кырачаан кыыс күн сирин көрбүтэ. Өссө былырыын сиэн балтыларын эпиэкэҕэ ылан, Семеновтар билигин элбэх оҕолоох, толору дьоллоох ыал аатын сүгэллэр.
Иллээх-эйэлээх дьиэ кэргэн оҕолоро: Кирилл — 18, Надя — 17, Валя — 16, Вероника — 15, Андрей — 14, Нарияна — 12, Адель — 6 саастаахтар. Саамай улаханнара Кирилл — тырааныспар техникумун 1 кууруһун устудьуона.
Оҕолор талааннарынан, дьоҕурдарынан төрөппүттэрин үөрдэллэр. Төрөппүттэр кинилэри сайыннараары араас куруһуокка, секцияҕа сырытыннараллар. Холобур, улахан уол Кирилл буоксанан, Валя, Вероника тхэквондонан, Нарияна сүүрүүнэн дьарыктаналлар, Надя уруһуйдуурун, Адель үҥкүүлүүрүн сөбүлүүр.
Уруу-аймах тэнийэр
Данута Александровна дьоллоох оҕо сааһа Үөһээ Дьааҥыга Сайдыы сэлиэнньэтигэр ааспыта. Биэс бииргэ төрөөбүттэн кини саамай улаханнара. Сунтаартан силис-мутук тардыылаах Василий Васильевич төрөппүттэрэ эмиэ 5 оҕолоохтор, кэлин куоракка олохсуйбуттара. Онон, Семеновтар икки өттүттэн элбэх оҕолоох ыал оҕолоро буолан, төрөппүттэрин утумнаабыттар. Аны Данута 4 оҕолоох аймах балта быйыл икки игирэни төрөтөн (бу иннинэ биир да игирэ суоҕа), киэҥ аймахха улахан үөрүүнү аҕалбыт.
Ити курдук, аймахтарыгар бииртэн-биир саҥа киһи кэлэн олохторун киэргэтэр, толору дьолу биллэрэр. Онон, бииргэ түмүстэхтэринэ, бүтүн Ыһыах дьонун кэриэтэ, киэҥ түһүлгэни олохтуур кыахтаахтар.
Ыал отуора айгыраабатын туһугар
Икки өттүттэн оҕолордоох, тус-туспа олоҕунан олорбут ыалга барыта эриэ-дэхси, үүт-тураан диир итэҕэтиитэ суох буолуон сөп. Оҕолор бэйэ-бэйэлэригэр сыһыаннарыгар өйдөспөт буолуу, мөккүөр, хомойсуу-хоргутуһуу да тахсара кистэл буолбатах. Кинилэр сыһыаннарын тупсарар ардыгар уустуктардаах. Онуоха ыал отуора айгыраабатын туһугар уонна саҥа туттубут уйаҕа сылаас эйгэни, истиҥ сыһыаны олохтуурга төрөппүттэр сатабыллара, биир санааланыылара улахан оруоллаах. Дьиэ кэргэн уйата күннээҕи кыһалҕалартан үрэллибэтигэр төһүү күүс буолар киһинэн оҕолорун көрөн-истэн олорор, кыра да, улахан да түбүктэрин быһаарсар күндү ийэлэрэ Данута Александровна буолар. Этэргэ дылы, кини – ыал тэбэр сүрэҕэ.
Аны биир киһи хамнаһыгар элбэх оҕону атахтарыгар туруоруу сыанан аҕаабат. Ол да иһин, дьиэ кэргэҥҥэ үбү-аһы тыалга ыспакка, кэмчилии, сөптөөхтүк аттара сатыыллар. Дьиэ кэргэнигэр үп-харчы аҕалар киһинэн билиҥҥитэ аҕалара эрэ. Василий Васильевич хамнаһын улахан аҥаара дьиэ кэргэни аһатарга барар. Онно эбии кирэдьииттэрин, уот, гаас, хомунаалынай өҥөлөрүн төлүөхтэрин наада.
Аҕа баһылык бэйэтэ Ыксаллаах быһыы-майгы министиэристибэтигэр баһаарынайынан үлэлээбитэ 25 сыл буолла. Үлэтэ төһө да ыараханын иһин, сынньалаҥ күннэригэр кинини туох да дьарыга суох сылдьарын көрбөккүн. Күннээҕи кыра үлэлэргэ сылдьан, дьиэ кэргэн дохуотугар кыра да буоллар, харчы киллэрэр.
Үтүө үгэс хатыланар
Семеновтар оҕолоругар куруук үтүө холобуру көрдөрөргө кыһаллаллар. Холобур, Данута бэйэтин араас өттүнэн арыйарга холонор. Баайарын, ас астыырын, спордунан дьарыктанарын туохтааҕар да сөбүлүүр. Данута ханна да сырыттар, хараҕа сөбүлүү көрбүтүн эбэтэр көрдөөх түгэннэри хаартыскаҕа түһэрэн, инстаграмҥа ыытарын элбэх киһи сэҥээрэр. Аҕа баһылык арыгы испэтэ, табах тардыбата, чөл олоҕу тутуһара эмиэ уолаттарга үтүө холобур буолара саарбаҕа суох. Бу дьиэ кэргэҥҥэ аҕаларын өрө туталлар. Аҕалара дьуһуурустубатыттан кэллэҕинэ, киниэхэ утуйа түһэр, сынньанар усулуобуйатын оҥоро сатыыллар.
Семеновтар оҕолоро улаханныын-кыралыын Саҥа дьыл бырааһынньыгын тулуйбакка-тэһийбэккэ күүтэллэр. Василий Васильевич Тымныы оҕонньор буолан, оҕолорго күүтүүлээх бэлэхтэрин туттаран, долгутуулаах түгэн тосхойор. Саҥа дьыллааҕы остуолларын аһылыгын бары бииргэ астыыллар, көрү-нары бииргэ тэрийэллэр. Кинилэргэ кэлбит ыалдьыттары аан бастаан тэлгэһэҕэ оҥоһуллубут хаар оҥоһуктар эҕэрдэлии көрсөллөр.
Семеновтар онтон да атын үтүө үгэстэрэ үгүс. Дьиэ кэргэн өрөбүлгэ эрэ бары мустар буолан, өрөбүл киэһээҥи аһылыкка хайаан да туох эрэ ураты, минньигэс аһылыгы астыыллар. Мааны сандалыларын тула олорон, күннээҕи сонуннарын ирэ-хоро кэпсэтэллэр.
Оскуолаҕа, үөрэх кыһатыгар барыах иннинэ, балаҕан ыйын 1 күнүгэр хайаан да эрэстэрээҥҥэ сылдьан сэргэхсийиини халбаҥнаабат быраабыла оҥоһуннулар.
Кинилэр сылаас дьиэлэрин иһигэр биир муннукка араас сувенирдары сэргии көрүөххэ сөп. Холобур, ханна сылдьыбыт дойдуларын көрдөрөр бэлиэлээх сувенирдары атыылаһан аҕалан, дьиэтээҕи кэлиэксийэлэрин байыталлар. Бу эмиэ дьиэ кэргэни биир интэриэстииргэ, сомоҕолуурга, өйдөһөргө-өйөһөргө көмөлөһөр.
Надежда ЕГОРОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru