Раиса уонна Симон Соловьевтар – тыа сирин эдэр ыала. Хас биирдии эдэр ыал курдук бур-бур буруо таһааран, дьиэ-уот тэринэн, оҕолон-урууланан олороллор. Соловьевтар иккиэн мас уустара, сөбүлүүр дьарыктарынан эргинэллэр.
Мин эдэр ыал ийэтин Раисаны кытары кэпсэттим.
— Раиса, дорообо! Дьиэ кэргэнин туһунан билиһиннэр эрэ.
— Мин Хаҥалас улууһун Улахан Аан дэриэбинэтиттэн сылдьабын. Кэргэним Симон Тумултан төрүттээх. Интэриэһинэйэ диэн, төрөппүттэрбит биһиги төрүү иликпитинэ биир тиэргэҥҥэ олоро сылдьыбыттар эбит. Биһиги улаатан баран биирдэ билсибиппит. Мин баан үөрэҕин бүтэрбитим. «Росбааҥҥа» үлэлии сылдьыбытым, билигин оҕолонон олоробун. Кэргэним Мохсоҕолооххо баһаарынай чааска суоппардыыр.
— Хайдах уһанан саҕалаатыгыт?
— Иккиэн тыа сиригэр үөскээбит буоламмыт, Мохсоҕоллооххо кыбартыыраҕа олорон тыыммыт-быарбыт хааттарар этэ. Онон ипотеканан Покровскай куоракка ситэ тутуллубатах чааһынай дьиэ атыыласпыппыт. Тутуу биригээдэтин наймыласпакка, барытын бэйэбит туппуппут, оҥорбуппут. Онуоха кэргэним араас станоктары, тэриллэри атыыласпыта.
Түөрт саастаах улахан уолбутугар орон наада этэ. Онуоха биир үтүө күн гарааска киирэн иһэн урукку хаһаайыннартан хаалбыт орон түгэҕэ сытарын бэлиэтии көрбүтүм. «Хата, манан орон оҥоруоххун сөп эбит» диэн кэргэммэр санаа укпутум. «YouTube-тан» көрөн оҥордубут. Орону хайдах оҥорбуппутун сиһилии быһааран «инстаграммар» таһаарбытым.
Онтон ону табаарыстарбыт сөҕө-махтайа көрөннөр, биһиэхэ эмиэ оҥоруҥ диэн көрдөспүттэрэ. Ол кэнниттэн этэрбэс араадьыйатынан тарҕанан, сыыйа дьоҥҥо сакааска оҥорон барбыппыт. Үксүн оҕо оронун сакаастыыллар. Ол эрээри, ыскамыайка, кинигэ ыскааба, оҕо хоһун киэргэтэр мас оҥоһуктары кытта оҥоруохпутун сөп. Кэргэним оҥоһук сүрүн дьардьаматын тутар. Мастарбытын Покровскайдааҕы пилораматтан ылар этибит, билигин кыһын Дьокуускайтан атыылаһарбыт буолуо. Ол эрээри, билигин мас маҕаһыыннарга сылаас бэрэски курдук түргэнник бүтэр буолбуттар эбит. Онон, маспытын өссө хантан ыларбытын толкуйдуохпут. Мин оҥоһук тас көстүүтүнэн дьарыктанабын. Бастаан грунтовкалаан баран, сыта суох, аллергияны көбүппэт, түргэнник куурар акриловай кыраасканан сотобун.
Аны оҥоһукпут кыра массыынаҕа батарын туһуттан хомуллар гына оҥоробут. Сакаасчыттарга илдьэн, бэйэбит таҥан биэрэбит.
— Оччоҕо бэйэ дьыалатын арынар санаалаах этигит дуо?
— Син биир тугунан эрит дьарыктаныахха наада диэн санаа баара. Мин интэриниэт-маҕаһыын арына сылдьыбытым. Онтон пандемия буолан, кыраныысса сабыллан үлэм тохтообута. Кэргэним мин идиэйэлэрбин хаба охсон, барытын олоххо киллэрэн иһэригэр махтанабын.
— Салгыы туох былааннааххыт?
— Бу сайын саҕалаан бараммыт, билиҥҥи туругунан, тохсунньуга диэри сакааспыт туолан турар. Саамай ыраахтан диэн, Сунтаартан улууһуттан сакаас киирэн турардаах. Бу күһүҥҥэ диэри алта да алталаах гарааспыгыр үлэлээн кэлбиппит. Кыһын массыынабыт бэйэтин миэстэтигэр турдаҕына, үлэлиир миэстэбит биллэ кыччыыр. Онон, гарааспытыгар салгыы аҕыс да алталаах эбии тутуу оҥоро сылдьабыт. Аҕам дьиэ тутуутун маастара. Онон билигин кини көмөлөһө сылдьар. Кэҥээтэхпитинэ үлэбит өссө таһаарыылаах буолуо диэн эрэллээхпит. Саҥа лазернай ыстаныак атыылаһан, оҥоһуктарбытын өссө киэргэтэтэр баҕа санаалаахпыт.
Улуус дьаһалтата саҥа саҕалааччы урбаанньыттарга көмө көрөр. Бу аҕыйах хонуктааҕыта былааммытын аһараннар, дьаһалта көмө харчытын туһанар буоллубут.
— Уһанарга ханна эмит үөрэммиккит дуо?
— Суох. Интэриниэттэн хаартыскалары көрөн, эппитим курдук, You Tube, Instagram видеоларыттан үөрэнэбит. Дьокуускай маҕаһыыннарын кэрийтэлии сылдьан, «ээ, маннык оҥорбуттар эбит» эбэтэр төттөрүтүн «маннык оҥорумуохха наада эбит» диэн кэргэмминээн сүбэлэһэбит, тэҥниибит.
Мин бэйэм кыра эрдэхпиттэн тугу эрэ илиибинэн оҥорон таһаарарбын астынабын. Оҕо сылдьан, куукулаларым дьиэтигэр уот тардан турардаахпын. Ийэ буолан баран, оҕолорум маскарааттарын, уһуйааннарын таҥастарын бэйэм тигэбин.
Кэргэним эмиэ туттара-хаптара үчүгэйэ, уурбута-туппута барыта табыллан иһэр. Кэнники «ИКЕА» фирма оҥорорун курдук ыйынньыктаах таҥыллар мас оонньуурдары оҥоруохпутун баҕарабыт.
— Бэйэм икки кыра оҕолоох ийэ буоларым быһыытынан ыйытыахпын баҕарабын, барытын хайдах ситиһэҕин?
— Биһигини кытта ээбээбит бииргэ олорор. Кини иитээччи идэлээх. Онон оҕолору кытта биир тылы булар, сайыннарар. Киниэхэ махтанабын. Ол эрээри, үксүн түүннэри үлэлиибин.
Эдэр дьон үлэ суох диэбэккэ, сүрүн үлэ таһынан өссө дьоҥҥо туһаны аҕалар уонна бэйэлэрин айар дьоҕурдарын туһанан үлэлииллэрэ кэрэхсэбиллээх. Саха сатаабатаҕа диэн суох. Бэйэ күүһүгэр итэҕэйэн, саҕалыахха эрэ наада.
Виктория Бястинова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru