Сарсын — Тыа сирин дьахталларын аан дойдутааҕы күнүн бэлиэтиибит. Тыа сирин дьахталларын өрөспүүбүлүкэтээҕи сойууһа 2006 с. тэриллэн үлэлиир. Сойуус биллиилээх хаһаайыстыбанньык Парасковья Федорова салалтатынан сыралаах үлэлээх тыа сирин дьахталларын түмэн, үтүмэн үлэни ыытар, кэмиттэн кэмигэр аахсыйалары, форумнары тэрийэр.
Тыа сиригэр туруктаах олоҕу уонна оҥорон таһаарар үлэни-хамнаһы дьахталлар, Далбар Хотуттар иилээн-саҕалаан олороллор. Ол курдук, өрөспүүбүлүкэҕэ тыа хаһаайыстыбатын тэрилтэлэригэр, бааһынай хаһаайыстыбаларга, сылгы уонна ынах сүөһү потребительскай кэпэрэтииптэригэр, аҕа ууһун общиналарыгар сүрүн быһаарар оруолу кэрэ аҥаардар ылаллар. Кими да матарыаҕы баҕарыллыбат эрээри, бэрт аҕыйахтарын холобурдаатахха, Мэҥэ Хаҥаласка «Тумул» ТХПК салайааччыта Таисия Десяткина, “Өлөөн” МУТ дириэктэрэ Марина Николаева, Дьааҥыга “Полюс холода” салайааччыта Екатерина Портнягина, бааһынай хаһаайыстыбалар баһылыктара — Бүлүүгэ Анастасия Кырбасова, Кэбээйигэ Аксинья Левина, Ньурбаҕа Любовь Иванова, Тааттаҕа Ариада Маркова, Екатерина Винокурова, Чурапчыга Мария Луковцева, Намҥа Надежда Иванова уо.д.а. курдук дойдуларыгар үлэ-хамнас хас да көрүҥүн тэрийэн, үгүс киһини хамнастаан олороллор.
Ил Дархан тыа хаһаайыстыбатын промышленнай таһымҥа таһаарар соругун олоххо киллэрэн, үлэ базатын аныгы ирдэбилинэн тэринии хамсааһыныттан туора турбаттар, федеральнай уонна өрөспүүбүлүкэтээҕи тус сыаллаах бырагыраамаларга, агро-кластердарынан үлэҕэ итиэннэ АПК үлэһиттэрин куонкурустарыгар, быыстапкаларга көхтөөхтүк кытталлар. Холобур, 2012-2017 сс. 128 саҥа саҕалыыр эдэр фермер кыргыттар уонна 43 бааһынай хаһаайыстыба баһылыктара дьахталлар сүөһү иитэр пиэрмэни сайыннарыыга туһуламмыт федеральнай бырагыраама граннарын ыллылар. Маннык утумнаах үлэ түмүгэр, тыа хаһаайыстыбатын кэпэрэтииптэригэр уонна агрофирмаларга эдэр ыччат баҕатыйан үлэлии кэлэр буолла, бастакы көлүөнэ бааһынайдар оҕолоро бэйэлэрэ хаһаайыстыба тэринэн, төрөппүттэрэ саҕалаабыт дьыалаларын дьоһуннук салгыыллар. Көлүөнэ солбуһар, үгэс салҕанар. Көрдөрүү тупсарыллар, ол курдук, 2015 с. тэҥнээтэххэ, 2016 сылга сүөһү үлэһиттэрин хамнастара 24 % үрдээн, 25 тыһ. 895 солк. тэҥнэстэ. Биир ынахтан сыл устата ортотунан 2 тыһ. 347 киилэ үүр таһымҥа тиийдибит. Билигин да быһаарыыны эрэйэр кыһалҕа суох буолбатах, онон иннибитигэр өссө үгүс үлэ күүтэр.
Күндү дьүөгэлэрбит, Тыа сирин дьахталларын күнүнэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит. Биһиги хас биирдиибит дьиэ кэргэммит, нэһилиэкпит дьоһун, ситиһиилээх олоҕун бэйэбит үлэбитинэн ситиһэбит, хаҥатабыт, барыта бэйэбититтэн эрэ тутулуктаах.
Заремма Бочкарева, Тыа сирин дьахталларын сойууһун толоруулаах дириэктэрэ, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru.
Тыа сирин дьахталларын сойууһун салайааччы Парасковья Федорова (бастакы кэккэҕэ ортоку) сойуус чилиэннэрин кытары