Бу күннэргэ Баатаҕай бөһүөлэгэр нэһилиэнньэ өр күүппүт эбийиэгэ – 30 сытар миэстэлээх терапия уонна оҕоҕо туһуламмыт салаалардаах, симиэнэҕэ 180 киһи сылдьар поликлиникалаах балыыһа комплекса үлэҕэ киллэрилиннэ. Урукку балыыһа дьиэлэрэ бары өссө ааспыт үйэҕэ тутуллубут буоланнар, бу саҥа эбийиэги олус өр эрэнэ күүппүттэрэ. Онуоха ааспыт устуоруйаны ахтан ааһар тоҕоостоох.
edersaas.ru
Холобур, терапия уонна оҕо отделениелара 1976 сыллаахха тутуллубут дьиэҕэ үлэлээн олорбуттара. Хас да сыл анараа өттүгэр бу дьиэ саахалланар кутталлааҕынан сыаналаммыта. Оттон урукку поликлиника дьиэтэ – Юрий Гагарин куосумаска көппүт сылын, 1961 сылы кытта эт саастыы. Бу дьиэ саахалланар дьиэлэргэ киллэриллибитэ ыраатта – дьиэ 98 бырыһыана туһаттан тахсыбыт этэ. Бу икки дьиэ мас тутуулаах этилэр уонна санитарнай нуормаларга, быраабылаларга ырааҕынан эппиэттээбэттэрэ.
СӨ Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатыгар бэлиэтээн эппиттэринэн, «2016-2020 сылларга кэскил туһугар” бырагыраама “Көмөлөһүү” (“Содействие”) хос бырагырааматыгар социальнай суолталаах 5 эбийиэги тутуу киллэриллибитэ. Онтон биирдэстэрэ – Баатаҕай бөһүөлэгэр мэдиссиинэ саҥа комплекса. Саҥа балыыһаны тутуу АЛРОСА социальнай хайысхалаах бэлиитикэтин көмөтүнэн үлэҕэ киллэриллэр кыахтанна. Ол эбэтэр, хампаанньа 600 мөлүйүөнтэн тахса уопсай суумалаах комплекс тутуллан үлэҕэ киириитин үбүлээтэ.
Арктика сүрэҕэр – сүҥкэн эбийиэк
«Арассыыйа, Саха сирин бырабыыталыстыбатын, өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев сыраларынан уонна АЛРОСА курдук бөдөҥ тэрилтэлэр өйөбүллэринэн Арктикаҕа дьону эмтиир саҥа тэрилтэлэр баар буолаллар. Ханнык баҕарар эрэгийиэн биир сүрүн социальнай хааччыллыытынан табыгастаах уонна хаачыстыбалаах мэдиссиинискэй көмө буолар. Онон биир итинник эбийиэгинэн Дьааҥы оройуонун Баатаҕай бөһүөлэгэр балыыһа комплекса буолар. Бу эбийиэк бүтүн оройуон олохтоохторугар улахан суолталаах. Бу күннэргэ АЛРОСА уонна СӨ Үүнэр көлүөнэтин тус сыаллаах пуондата Баатаҕайга 30 сытар миэстэлээх терапия уонна оҕолорго салаалардаах, күҥҥэ 180 киһи сылдьар поликлиникалаах балыыһа комплекса курдук Арктикаҕа бөдөҥ эбийиэги тутууну түмүктээбиттэриттэн олус үөрэбит.
Саха сирин Доруобуйа харыстабылыгар министиэристибэтин уонна тус бэйэм ааппыттан Арктика сүрэҕэр балыыһа комплексын туппуттарын иһин улахан махталбын биллэрэбин», – диэн Саха сирин доруобуйатын харыстабылын миниистирэ Елена Борисова санаатын үллэһиннэ.
Гаврил Чириков: саҥа балыыһа – улууспутугар үчүгэй өйөбүл
Дьааҥы улууһун баһылыга Гаврил Чириков кэпсээбитинэн, саҥа балыыһаны тутуу өссө 1970-80 сылларга былааннаммыта, онтон 90-с сылларга бу бырайыак сабыллыбыта уонна олох да умнуллубута. Ол кэмнэргэ туруоруллубут тирэхтэр туһата суох буолан быраҕыллыбыттара. 2016 сыллаахха дьэ, бу боппуруоска өссө төннөн, балыыһа комплексын тутуу туһунан быһаарыы ылыллыбыта. 2017 сыллаахха бырайыактыыр-чинчийэр, 2018 сыллаахха тутуу үлэлэрэ саҕаламмыттара. 2020 сылга ыарахаттар үөскээбиттэрин да иһин, өрөспүүбүлүкэ уонна АЛРОСА кэмигэр ылыммыт быһаарыыларын түмүгэр тутуу түмүгүн көрбүтэ (эбийиэги “тоҥоруохтарын” эбэтэр тутуу болдьоҕун уһатыахтарын сөбө).
Оройуон олохтоохторо бу түгэни олус күүттүлэр. Толкуйдаан да көрүҥ, ханна кэлэр ордугуй: бэл быраастар халыҥ таҥастаах олорор, сууллан эрэр тымныы дьиэҕэ дуу эбэтэр аныгы таас дьиэҕэ дуу? Манна эмтэнээччилэри табыгастаах усулуобуйалар, хаачыстыбалаах мэдиссиинискэй өҥөлөр күүтэллэр. Биһиги билигин Баатаҕай бөһүөлэгин, улуус уонна чугас сытар улуустар олохтоохторугар мэдиссиинискэй өҥөлөрү ордук хаачыстыбалаах таһымҥа оҥорор кыахтанныбыт. Үөһээ Дьааҥы улууһун Саха сирин Хотугулуу-Илиҥҥи өттүн киининэн ааттыахха сөп. Билигин суһал мэдиссиинискэй көмө манна оҥоһуллуоҕа. Холобур, Абый олохтоохторо Дьокуускайга тиийэрдээҕэр манна кэлэллэрэ чэпчэки уонна түргэн буолуоҕа.
«Саҥа балыыһа – олохпут сайдыытын биир туоһута, биһиги улууспутугар үчүгэй өйөбүл. Балыыһа саҥа тэриллэрдээх, киэҥ-куоҥ хостордоох. Үлэһиттэргэ уонна эмтэнээччилэргэ табыгастаах усулуобуйа тэриллибит. Биһиги улууспут уонна олохтоохтор ааттарыттан СӨ Бырабыыталыстыбатыгар уонна Ил Дарханыгар Айсен Николаевка, Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтигэр, Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатыгар өйөбүллэрин уонна, биллэн турар, “АЛРОСА” хампаанньаҕа улууска уонна өрөспүүбүлүкэҕэ дьоһун суолталаах социальнай эбийиэги үбүлээбитин иһин истиҥ махталбын биллэрэбин. Бу кэмнэр тухары биһиги хампаанньа салалтатын кытары куруук сибээстэһэ турбуппутун бэлиэтээн этиэхпин баҕарабын.
Оттон саҥа балыыһабытын ордук көдьүүстээхтик туһанарга саҥа исписэлиистэри, анал идэлээх быраастары ыҥырыахпытын наада. Онуоха биһиги өссө биир суолталаах боппуруоһу – эмчиттэрбитигэр элбэх кыбартыыралаах дьиэни тутууну быһаарыахпытын наада”, – диэн оройуон баһылыга бэлиэтээн эттэ.
Толору дьоллоох олох мэктиэтэ
Доруобуйа – толору уонна дьоллоох олох сүрүн усулуобуйата уонна мэктиэтэ, хас биирдии киһи эрэ буолбакка, бүтүн уопсастыба сыаналаммат баайа. Саха сирин баһылыга Айсен Николаев Ил Түмэҥҥэ Ыҥырыытыгар 2021 сыл өрөспүүбүлүкэҕэ Чэбдигирии сылынан биллэриллэрин туһунан эппитэ. Өрөспүүбүлүкэ оройуоннарын олохтоохторо билигин даҕаны мэдиссиинискэй тэрилтэлэр тиийбэттэрин билэллэр, аҕыйах ахсааннаах нэһилиэнньэлээх пууннар, ыраах уонна мөлтөх суоллаах-иистээх оройуоннар дэриэбинэлэрэ уонна сэлиэнньэлэрэ уустук балаһыанньалаахтар.
«Билигин саҥа комплекс оройуон нэһилиэнньэтин сылы быһа эмтиэн уонна ыарыыны сэрэтэр чинчийиилэри ыытыан сөп. Мэдиссиинискэй өҥөлөрү бастакы сүһүөх звено быраастара уонна анал идэлээхтэр: терапевтар, педиатрдар, невролог, хирург, онколог, окулист, лор, стоматологтар акушер-гинеколог, дерматовенеролог, эндоскопист, инфекционист, эндокринолог, УЗИ бырааһа, рентгенолог уонна лабарааннар оҥоруохтара. Балыыһа салаалара киэҥ-уоҥ уонна аныгы мэдиссиинискэй тэриллэринэн хааччыллыбыт кэбиниэттэргэ үлэлииллэр”, – диэн Дьааҥы оройуоннааҕы киин балыыһатын кылаабынай бырааһа Владимир Докторов иһитиннэрдэ.
Саха сирин баһылыга биллэрбит Чэбдигирдии сыла хотугу сир олохтоохторугар бастакы улахан уонна олус наадалаах дьыаланан саҕаланна. Баатаҕайга саҥа балыыһаны тутуу – эрэгийиэн социальнай бэлиитикэтигэр суолталаах хардыы. Оттон бу ситиһии үксүгэр алмаастаах түөлбэҕэ эрэ буолбакка, Саха сирин атын да муниципальнай тэриллиилэригэр инвестицияны угар АЛРОСА хампаанньа көмөтүнэн ситиһилиннэ. Былаас, Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатын, тутааччылар уонна АЛРОСА кыһамньыларынан Саха сирин Арктикатыгар мэдиссиинискэй көмө хаачыстыбата дьиҥ-чахчы үрдүүрэ ситиһиллэр.
«Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru сайтка анаан Андрей ШИЛОВ суруйуутуттан тылбаас