Дьааҥы улууһун табаһыттара таба ыстаадаларын бөрөлөр буулаабыттарыттан дьиксинэллэр, бу кыыллартан сылтаан таба иитэр хаһаайыстыбалар улахан хоромньуну көрсөллөр.
Бөрөлөр кыһалҕаҕа тэппиттэрин туһунан социальнай ситимнэринэн Дьааҥы улууһуттан табаһыт Игорь Слепцов социальнай ситимнэринэн кэпсээтэ.
Санатан эттэххэ, ардай аһыылаахтар ахсааннарын сүрүннээһин боломуочуйата СӨ экологияҕа, айылҕаны туһаныыга уонна ойуур хаһаайыстыбатыгар министиэристибэтигэр сүктэриллибитэ.
Бу үөскээбит балаһыанньанан өрөспүүбүлүкэ тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов иһитиннэрбитинэн, өрөспүүбүлүкэ Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин нөҥүө муниципальнай тэриллиилэргэ 2017 сылтан туһаныллар ньыманан хотугу табаны иитиини сайыннарыыга өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннай бүддьүөтүттэн субвенция көрүллэр.
Бу ньыма (методика) табаны иитэр хаһаайыстыбалар производствоҕа сыһыаннаах боппуруостарын суһаллык быһаарарга көмөлөһөр. Ол курдук, субвенция үбэ табаны иитэр хаһаайыстыбаларга табалары көрүүгэ-истиигэ билиҥҥи ороскуоттарын толуйууга ыытыллар, ол эбэтэр хамнас төлөбүрүгэр, таба күһүҥҥү уонна сааскы хараалларын булгуччу ыытыыга, анал таҥаһынан-сабынан уонна табаарынан-матырыйаалынан хааччыйыыга, таба аһылыгын атыылаһыыга, тырааныспар өҥөтүгэр, сүрүн сириэстибэлэри көрүүгэ, оҥорон таһаарыыны тэрийиигэ, салайыыга уонна о.и. бөрөһүт-булчуттар идэтийбит биригээдэлэрин тэрийиигэ.
Онон табаны иитэр хаһаайыстыбалар салайааччылара идэтийбит бөрөһүт-булчуттар биригээдэлэрин тэрийэн, ардай аһыылаахтартан дьиэ табаларын көмүскээһини тэрийиигэ субвенция үбүттэн үбүлээһини көрүөхтэрин наада.
Александр Атласов өрөспүүбүлүкэ тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыы судаарыстыбаннай бырагырааматынан табаны иитиини сайыннарыыга 2022 сылга 1 млрд 045 мөл солкуобай үп көрүллүбүтүн бэлиэтээтэ, бу үп 2021 сыллааҕар 237 мөл солк. үгүөрү. Табаны көрүүгэ-истиигэ субвенция кээмэйэ 141 мөл солк. эбиллэн, 928,9 мөл солк. тэҥнэспит.
Маны сэргэ производственнай эбийиэктэри саҥардыыга (модернизация) үп бэриллибит. Ол курдук, эбийиэктэри материальнай-тэхиньиичэскэй саҥардыыга 78,6 мөл солк. көрүллүбүт, хотугу дьиэ табатын бородууксуйатын оҥорон таһаарыыга – 18 мөл солк. уонна ыччат табаны атыылаһыыга – 20 мөл солк.
“Судаарыстыба өйөбүлэ субсидия көмөтүнэн бэриллэр уонна сайаапка түһэриллиэхтээх. Табаны көрүүгэ-истиигэ субсидиялар бэриллибит боломуочуйалар чэрчилэринэн көрүлүннүлэр, сүүмэрдээһини олохтоох салайыныы уоргана бэйэтэ ыытар”, — диэтэ миниистир.
Миниистир таба бородууксуйатын оҥорон таһаарыыны үрдэтиигэ туһуламмыт тэрээһиннэртэн биирдэстэринэн көнньүнэн өлүүнү аччатыы буоларын эттэ.
Бөрөһүт-булчуттары көҕүлүүр туһуттан субсидия көрүҥүнэн (бөрө уонна оҕотун тириитин тэрээһиннээхтик соҕотуопкалааһыҥҥа ороскуоту толуйууга) судаарыстыба өйөбүлэ СӨ Экологияҕа, айылҕаны туһаныыга уона ойуур хаһаайыстыбатыгар министиэристибэтин нөҥүө көрүллүбүтэ (1 бөрө тириитигэр – 20 тыһ. солк. уонна бөрө оҕотун тириитигэр – 5 тыһ. солк.). Бу субсидияны 2022 сылга “Центр заготовки пушнины” тэрилтэ ылар.
“Табалар үөрдэриттэн быстыылара ыстааданы суукканы эргиччи манабылы ситэтэ суох тэрийииттэн тутулуктаах. Онон табаны иитэр биригээдэлэр ыстаадаларын кэтээһини-манааһыны күүһүрдүөхтээхтэр. Хаһаайыстыбалар салайааччылара биригээдэлэрин аһынан-үөлүнэн, анал таҥаһынан, сэбиргэлинэн, туттар тэрилинэн кэмигэр хааччыйыахтаахтар”, — диэн бэлиэтээтэ миниистир.
Бэрэбиэркэ саҕаланна
Бу тарҕаммыт видео-матырыйаалынан СӨ Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ этиллибит чахчыларынан бэрэбиэркэни саҕалаата. Дьааҥы уонна Кэбээйи оройуоннарын тыа хаһаайыстыбатын управлениеларыттан быһаарыылары ылла.
Дьааҥы оройуонун тыа хаһаайыстыбатын управлениета иһитиннэрбитинэн, 2021 сылга оройуон бүддьүөтүттэн 80 тыһ солкуобай бөрөһүт-булчуттарга төлөммүт. Ону сэргэ управление биллэрбитинэн, быйыл “Орто салаа” аҕа ууһун общината бөрөлөр буулаабыттарын туһунан биллэрбэтэх.
Кэбээйи оройуонун тыа хаһаайыстыбатын управлениетыттан биллэрбиттэринэн, ыстаада табаһыттарын көрдөһүүлэринэн “Ламут экстрим” ХЭТ диэн үс бөрөһүттэн турар идэтийбит биригээдэ тэриллибит. Управление этэринэн, 12 №-дээх ыстаадаҕа икки хаһаайыстыба табалара бааллар: “Сэбээн” ТСОМНСЭ уонна “Захаров С.В.” ИП бааһынай-фермер хаһаайыстыбата. Бу сыл ыам ыйын 1 күнүнээҕи туругунан, 12 №-дээх ыстаада 839 табалаах ( о.и. “Сэбээн” ТСОМНСЭ – 702, “Захаров С.В. – 137). 25 табаны адьырҕа кыыллар тардыбыттар. Управление үөскээбит балаһыанньанан бэрэбиэркэни саҕалаабыт, ол түмүгүн туһунан кэлин иһитиннэриэхтэрэ.
СӨ Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин пресс-сулууспата