Киин куорат килбэйэр киинигэр, Ленин болуоссатыгар, атырдьах ыйын 27 күнүгэр тэриллибит, агрооскуолалар «Үүнүү-2018» өрөспүүбүлүкэтээҕи быыстапка-дьаарбаҥкалара Арассыыйаҕа юннаттар хамсааһыннарын 100 сылыгар ананна.
Барыта 18 улуустан уонна Дьокуускай куорат таһынааҕы бөһүөлэктэртэн 32 оскуола кыттыыны ылла. Болуоссаты сэлэлии тардыллыбыт павильоннары кэрийэн көрө сылдьан: “Туох суоҕуй?” — диэн ыйытыахха эрэ сөп. Эмтээх оттор, чэй арааһа, сир аһыттан барыанньа, утах эгэлгэтэ, оҕуруот аһын талбыта! Үөһээ Бүлүү улууһун Кэнтик агрооскуолатын оҕолоро лангинария, огунария уонна момордика диэн Индияттан, Африкаттан төрүттээх, эчи, киһи да сатаан ааттаабат экзотическэй үүнээйилэрин олордубуттар!
Агрооскуолалар үүнээйиттэн чэйи оҥорууну баһылаабыттар
Кэнтик экзотическэй үүнээйилэрэ
— Суолбут-ииспит табыгаһа суох, мотуордаах оҥочонон Дьааҥы куоратыгар киирэбит, онтон Баатаҕайга массыынанан кэлэбит, инньэ гынан, элбэҕи тугу да аҕалбатыбыт, илиибитигэр тутарбытын эрэ илдьэ кэллибит, — диир Дьааҥы улууһун Арыылаах агрооскуолатын дириэктэрэ, педагогика наукатын хандьыдаата Валентина Павлова.
Дьааҥы улууһун Арыылаах агрооскуолатын хамаандата
Ол эрээри, көрдөрүүгэ туруорбут арбуһугар тиийэ араас оҕуруоттарын аһын итиэннэ үлэлэрин-хамнастарын сырдатар буклеттарын бэркэ кэрэхсии көрөҕүн. Дьааҥы эбэ салаата, Сартаҥ өрүс кытылыгар сытар дьоҕус нэһилиэк оскуолата аграрнай хайысханан үлэлээбитэ түөрт эрэ сыл буолбут эрээри, тыа хаһаайыстыбатын хас да көрүҥ үлэтин тэрийбит: сылгыны иитэр, оҕуруот аһын олордор, сибэккини үүннэрэр. Үөрэнээччилэр маастар-учуутал салалтатынан помидор, оҕурсу, биэрэс, сүбүөкүлэ, моркуоп, хортуоппуй үүннэрэллэр. Холобур, былырыын уон куул хортуоппуйу, 670 киилэ араас оҕуруот аһын хомуйбуттар. Кылгас сайыннаах, саас хойукка диэри, оттон күһүн эрдэ хаһыҥныыр уһук хотугу дойдуга бу улахан сыранан ситиһиллэр. Хортуоппуйу ааспыт өттүгэр туох сиэмэ көстөрүнэн үүннэрэр буоллахтарына, быһаас Тимирязев аатынан Бүтүн Арассыыйатааҕы куонкуруска бара сылдьан, Москваттан аҕалбыт алта киилэ “Дритта”, “Возрождение” суортарын итиэннэ ССТХНЧИ-ттэн ылбыт “Дьокуускай”, “Алдан” суортарын олордубуттар. Саҥа көрүҥ быһыытынан быйыл уонча арбуһу олордубуттара бэркэ үүнэн үөрдүбүт. Оҕуруоттарын аһын сайын нэһилиэнньэҕэ атыылаабыттарыттан ордорон, күһүн тууһаан, тоҥорон остолобуойга туттараллар. Инньэ гынан, оҕолор кыһын “итии аһылыкка” хаппыысталаах, хортуоппуйдаах миини иһэллэр, салаат сииллэр.
Хас биирдии устуудьуйа тус бырайыагынан үлэлиир
Тустаах үөрэххэ үлэни дьүөрэлээн, научнай-чинчийэр үлэҕэ холоноллор, “Кэскилгэ хардыы” кэнпириэнсиэйэҕэ ситиһиилээхтик кытталлар, тыа хаһаайыстыбатын араас идэтин талаллар. Холобур, быйыл оскуоланы аҕыс оҕо бүтэрбититтэн икки оҕо Дьокуускайдааҕы Тыа хаһаайыстыбатын техникумугар киирбиттэр. Сүөһүнү иитии уонна агрономия төрүттэрин таһынан, тыраахтары ыытарга, кулинарияҕа, кылтан-сиэлтэн өрөргө, маһынан уһанарга үөрэтэр устуудьуйалар эмиэ айымньылаахтык үлэлииллэр. Ол барыта тыа сирин оҕото дойдутун сириттэн-уотуттан, өбүгэтин төрүт дьарыктарыттан тэйбэтин, үлэлии-хамсыы үөрэнэрин, онон олоххо бэлэмнээх тахсарын хааччыйарга туһуланар эбит.
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» edersaas.ru