Чурапчы Мындаҕаайытыгар бүрүсүлүөс, Уус Алдан Тулунатыгар лейкоз бааллара бигэргэммит
Бу күннэргэ социальнай ситиминэн Чурапчы улууһун Мындаҕаайытыгар ынах сүөһүгэ бүрүсүлүөс, ону тэҥэ, Уус Алдан улууһун Тулунатыгар лейкоз ыарыы турбуттарынан, ити улуустартан сүөһүнү аҕалар булгуччу бобулунна диэн ис хоһоонноох иһитиннэрии тарҕаммыта.
Ону чуолкайын билээри, СӨ Бэтэринээрийэ департаменын салайар Петр Петровтан ыйыталаспыппытыгар, “Чурапчы улууhугар Мындаҕаайыга ветеринарнай лаборатория чинчийиитин түмүгүнэн сүөһүгэ бүрүсүлүөс баара бигэргэтиллибитэ. Өрөспүүбүлүкэтээҕи ветеринарнай лабораторияҕа «Мындаҕай» хаhаайыстыбатын 2 сүөһүтүттэн хаан чинчийиитин түмүгүнэн бүрүсүлүөс ДНК-та (Brusella spp) баара биллибитэ.
Ыарыы хантан кэлбитин ырытан көрөр буоллахха, маннык. Икки сүөһүттэн биирдэстэрэ 2020 сыллаахха Красноярскайтан, иккис 2016 сыллаахха Хакасия өрөспүүбүлүкэтиттэн кэлбит ынах сүөһү төрүөхтэрэ буолаллар. Чурапчы улууhугар Мындаҕаайыга ветеринария департаменын муус устар 4 күнүнээҕи 20 №-дээх уурааҕынан тустаах хааччахтар киирбиттэрэ.
Бүгүҥҥү күҥҥэ ветеринарнай сулууспанан РФ тыатын хаhаайыстыбатын министиэристибэтин балаҕан ыйын 8 күнүгэр 2020 сыллаахха тахсыбыт 533 №-дээх бирикээhигэр бигэргэтиллибит бэтэринээрнэй быраабылаларга олоҕуран тустаах үлэ ыытыллар.
Кэтээн көрүү, чинчийии түмүгүнэн сүөһүлэр туруктара кэминэн. Анал быраабылаларга олоҕуран эмтээһин чэрчитинэн, хаhаайыстыба 320 сүөһүтэ бары 100 % ветеринарнай лабораторияҕа муус устар 11 күнүгэр чинчийиини ааспыттара уонна бары этэҥҥэлэр. Былааннаммыт үлэлэр кэмигэр оҥоhуллаллар, ас-үөл, сүөһү тахсыыта-кэлиитэ бобуллан турар. Бүрүсүлүөс сыстыганнаах хроническай ыарыы, дьоҥҥо дьиэ кыылыттан эмиэ бэриллиэн сөп. Ыарыыга сыстыбат туhугар, оргуйбут уу эрэ туһаныллыахтаах.
Оттон лейкоз диэн хроническай хаан ыарыыта. Cүһүрбүт сүөһү хайдах да эмтэниллибэт. Уус Алдан улууhун Тулунатыгар 2021 сыл кулун тутар 23 күнүнээҕи 8-с №-дээх уонна Кэптэнитигэр 2022 сыл кулун тутар 18 күнүнээҕи 10-с №-дээх уураахтарынан тустаах хааччах киирбитэ. Санатар буоллахха, Тулунаҕа лейкоз баара былырыын биллибитэ. Серологическай диэн анал ньыманан лабораторнай чинчийии ыытыллыахтаах, 3 ый арыттанан икки төгүл анаалыс оҥоһуллубутун түмүгэр, этэҥҥэ буоллаҕына, хааччах уhуллар. 2022 сыл бастакы кыбаарталын түмүгүнэн Тулунаҕа 574 сүөһү хаана чинчийиллибититтэн биэһигэр лейкоз вируhа көстүбүтэ. Сутуллубут сүөһүлэри өлөртөөбүттэрэ. Билигин ас-үөл, сүөһү киириитэ-тахсыыта бобуллан турар”, — диэн хоруйдаата.