Чурапчы кырачааннара медиа-бырайыагынан сайдаллар (ААҔААЧЧЫ СУРУГА, ВИДЕО)

Быйылгы үөрэх дьыла “Улыбка” оҕо сайдар киинигэр кэккэ уратылаах саҕаланна. Ол курдук, 55 сыллаах үбүлүөйбүтүн иитиллээччилэр, иитээччилэр, төрөппүттэр, үлэ бэтэрээннэрэ үөрэ-көтө көрсөн, уруккуну-хойуккуну санаһан, кэскили торумнаан бэлиэтээтибит.

Дьокуускайга ыытыллыбыт үөрэх үлэһиттэрин олунньутааҕы сүбэ мунньахтарыгар биһиги уһуйаан “Одаренный ребенок” бырайыакпытынан кытынныбыт. Бу сонун тэрээһин салайааччыта, историческай наука доктора, Москватааҕы педагогическай академия профессора Ирина Комарова болҕомтотун ууран, иитээччилэрбит үлэлэрин олус сэҥээрэн, сүбэ мунньах кэнниттэн биһиэхэ ыалдьыттаан барда.  Ирина Ильинична уһуйаан үлэтин тутулун, философиятын сонурҕаата. Кини дьаныһан туран иитээччилэр үлэлэрин билистэ уонна алта хайысханан үлэбит уопутун тарҕатан, РФ педагогическай “Виртуальный детский сад” сурунаалыгар анал ыстатыйа таһаарарбытыгар сүбэлээтэ.  Үлэ араас хайысхаларыттан Ирина Ильинична ордук “Тиһилик” теле-устуудьуйа үлэтин сэҥээрдэ, ыыра киэҥин, таһымын сөхтө.

Уһуйааннары, оскуола алын кылаас оҕолорун медиа үөрэҕириигэ сыһыарыы үлэтин кэҥэтэр-элбэтэр сыаллаах, Чурапчытааҕы үөрэх управлениетын өйөбүлүнэн, «Улыбка» уһуйаан көҕүлээһининэн, “Саха” НКИХ Чурапчытааҕы «Маарыкчаан» филиалын кытары “Тиһиликкэ оҕо саас” диэн холбоһук-бырайыагы олоххо киллэрдибит. Ол курдук, күрэхпит үс араас көрүҥүнэн ыытылынна: теле-суруналыыстыка, мультфильм оҥоруута уонна ырыанан клип уһулуу. Балаһыанньаҕа олоҕуран, оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕолор уонна алын кылаас үөрэнээччилэрэ салайааччыларын кытта оҥорон таһаарбыт үлэлэрин көрдүбүт. Араас улуустан, уопсайа, 55 үөрэх тэрилтэтиттэн араас көрүҥнэргэ үлэлэр киирдилэр.  Ордук ырыанан клип устуутугар уонна мультфильм оҥоруутугар элбэх айымньылаах үлэ киирдэ.

Теле-суруналыыстыкаҕа,  ыйыллыбыт тиэмэҕэ интервью, сюжет, репортаж быһыытынан араас үлэ киирдэ. Сүрүннээн, оҕо саҥата, туттара-хаптара, сюжет толорута, ис хоһооно, техническэй уһулуу хаачыстыбата сыаналанна. “Сатабыл” балаһаҕа оҕо бэйэтэ оҥоһук оҥорон көрдөрдө. Туох матырыйаалтан, хайдах оҥоһулларын сиһилии көрдөрөн олорон кэпсээн-ипсээн тиэрдиитэ, техническэй өрүтэ сыаналанна. “Үтүө үгэстэр” балаһаҕа оҕо дьиэ кэргэнин, киэн туттар дьонун үгэстэрин көрөөччү болҕомтотун тардар гына кэпсээбитин сыаналаатылар. Мультфильмҥа олус элбэх үлэ киирдэ. Ордук Таатта, Уус Алдан улуустара бу көрүҥҥэ инники кэккэҕэ иһэллэр эбит. Пластилинтан, сыахайтан, куукуланан оҕону сэҥээрдэр үлэ үгүһэ сөхтөрдө. Ону таһынан, “песочнай анимацияҕа” үлэ элбэҕэ эмиэ болҕомтону тарта. Саамай элбэх оҕону хабар дьаһалынан, кэрэ эйгэҕэ сыһыарыы биир уустук көрүҥэ ырыанан килииби уһулуу буолла. Манна холобур буолар үлэлэртэн саҕалаан, саҥа саҕалыыр дьон айымньылара эмиэ бааллар. Килииби көрүүгэ ырыа ис хоһоонун арыйыытыттан саҕалаан, техническэй хаачыстыбатын, оҕо сценическэй көстүүтэ, ырыа тэтимигэр сөп түбэһэр көстүүнү биэриитэ эмиэ сыаналанна. Болҕомтобутун ордук киэҥ эйгэҕэ туһаныллар ис хоһоонноох, хаачыстыбалаах үлэлэргэ уурдубут.

«Бастакы хараҥаччы» бырайыакпыт ис-тас моһуонун “амсайан”, олус элбэх сонун үлэ киирбититтэн астынан, инникитин аны хайысхаларын чочуйар, кэҥэтэр сыаллаах түмүктээтибит.

Гран-при хаһаайынынан Таатта улууһун Ытык Күөллээҕи «Сулусчаан» уһуйаана ылла. Бу оҕо тэрилтэтэ бары көрүҥҥэ хаачыстыбалаах үлэлэрдээх. Күрэх кыайыылаахтарын үлэлэрин YouTube «Тиһилик» ханаалга көрүөххүтүн сөп.

Анисия БЕЛЯЕВА,

Мария САВВИНА,

Чурапчытааҕы “Улыбка” уһуйаан методистара.