(Оҕонньордоох эмээхсин тэлэбиисэр иннигэр олороллор. Сахалыы ханаалы көрөллөр)
— Үчүгэй баҕайы! Көһүйэн хаалыахха диэри көрүөххэ сөп, бииртэн биир үчүгэй баҕайы биэриилэр.
— Чуп паайык — диэ…
— Туох даа? — оҕонньор ыйытар.
— “Чуп паайык” диибин, эйигин үтүктэн, — диир эмээхсин.
— Мин инньэ диэтим дуо? — оҕонньор соһуйар.
— Ээ, оттон эн саҥаҕар сиэним саҥатын эбэн тупсарар дьүһүнүм ити. Сиэммит кыра сылдьан «үчүгэй баҕайы» диирин «чуп паайык» диэн үөрдэрэ дии, өйдөөбөккүн дуо?
— Өйдөөн бөҕө буоллаҕа дии, оҕом үчүгэй баҕайы киһичээн… — оҕонньор ымманыйар.
— Чуп паайык! — диэ…
— Оннук, чуп паайык этэ ээ…
— Чэ, оҕонньор тэлэбииһэртэн араҕыс, хотоҥҥо тахсыахха, чаас ырааппыт.
— Ыксаама эмээхсин, бу кыыс үчүгэй баҕайы биэриитэ кэллэ, маны көрөн баран тахсыахпыт, үчүгэй баҕайытык.
— Оттон тахсар буоллахпытына, тахсар курдук тахсар инибит, онно эмиэ туох чуп паайыга баар үһү — эмээхсин өс саҕа буолар.
— Тыый да! Бу эмээхсин ыктаҕын көр эрэ…
— Чэ, ити кыыһыҥ да хас этиитин аайы «үчүгэй баҕайы да, үчүгэй баҕайы» — диэҕэ, мин кулгааҕым сылайда ити тыллартан.
— Бай! Үчүгэй баҕайыны үчүгэй баҕайы диэбэккэ, туох дэттэрээри гынаҕын?
— Оҕонньоор, оттон ийэ тылбыт баайын, дэгэтин, кырааската арааһын, кэрэтин туһунан үөрэ-манньыйа кэпсэтээччибит дии уонна баран ити хас биэрии аайы «үчүгэй баҕайы!” — диэнтэн атыны эппэттэриттэн сылайан бардым. Үчүгэй аата үчүгэй, онно баҕайы диэн тыл сыстыбытын олох сөбүлүү истибэппит ээ, саатар этиллэрэ элбэҕин эриэхсит. Дьиибэҕэ ааҕаар эрэ, мин үнүрүүн икки чаас иһигэр сүүсчэкэҕэ чугаһаппытым. ”Үчүгэй баҕайы” диэ да диэ буолбуттара. Оттон онно ханыылыы тыл баһаам ээ – бэрт, бэртээхэй, туйгун, кэрэ, кэрэмэс, чулуу, чулуукан, үтүө, үтүөкэн… хаһыстахха төһөнү баҕар булуохха сөп.
— Айыккабын, бу да эмээхсин өйдөөҕүмсүйэн түһэн. Тэлэбииһэр хампаанньатыгар үчүгэй баҕайы… (айаҕын саба туттар), ээ… бэртээхэй эдэр дьон үлэлииллэр, бииртэн биир үчүгэй баҕ… (эмиэ айаҕын саба туттар) бэрт баҕайы биэриилэри оҥорон таһаараллар ээ.
— Оннугун оннук да, ийэ тылларынан бэркэ, уустаан-ураннаан саҥараллара буоллар үтүөкэн да буолуо этээ… “Чуп паайык” буолуо этээ…
Наталья МОРДОВСКАЯ – Уйан Кут.
Хаартыска: kstrip.ru