Нам улууһун кылаабынай бырааһа COVID-19 утары хайдах турууласпыттарын кэпсиир.
Нам улууһун оройуоннааҕы балыыһата бу дьаҥы биир бастакынан “көрсүбүтэ”. Хамсык кэмигэр Нам оройуонунааҕы киин балыыһа хайдах үлэлээбитин туһунан СИА-ҕа кылаабынай быраас Ариан Сергеев кэпсээтэ.
Хамсык саҕаланыытыгар
COVID-19 утары үлэҕэ үрдүк бэлэмнээх буолуу туһунан быһаарыы ылыллаатын кытта бэлэмнэнэн барбыппыт. Инфекционнай отделениелары бэлэмнээбиппит, иһитиннэрэр үлэ күүскэ барбыта. Коронавирус инфекциятын бастакы түгэнэ биһиэхэ муус устар ый бүтүүтэ бэлиэтэммитэ. Бэлэм этибит.
Хоҥор Биэ (Салбаҥ)
Салбаҥтан сүрэх ыарыылаах киһини аҕалбыппыт. Анаалыс ылан, диагностаан барбыппыт. Кини икки нэдиэлэ устата сэлиэнньэ үгүс олохтоохторун кытта алтыспыта биллибитэ. Кэлин Салбаҥҥа коронавируска уорбаланааччылар баалларын быһаарбыппыт.
Салбаҥ тэйиччи олорор уонна ити кэмҥэ ыраах нэһилдиэнньэлээх пууннарга хааччахтыыр миэрэлэр толору күүһүнэн киирэ илик этилэр. Оройуон суһал штабын уонна өрөспүүбүлүкэ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтин кытта үлэлээн, санитарнай рейстэри тэрийбиппит.
“Бастакы рейсинэн COVID-19 бэлиэлээх уонна итиннэ эбии бэйэлэрэ атын ыарыылаах дьону тиэйэн аҕалбыппыт. Саастаах, хат, саахарынай диабеттаах дьону илдьибиппит”.
Салбаҥҥа биэлсэр-акушер пууна баар, ол эрээри балаһыанньа бэрдэ суоҕун иһин, биһиги Нам оройуонунааҕы киин балыыһа үлэһиттэрин биригээдэтин лабораторнай чинчийии оҥороллоругар сөптөөх тэрилинэн хааччыйбыппыт. Ити биригээдэҕэ терапевт, педиатр-быраас, биэлсэр, лаборант уонна икки мэдиссиинискэй сиэстэрэ киирбиттэрэ.
Биригээдэ анаалыһы ылыыга үлэлээбитэ. Ити кэмҥэ сэлиэнньэҕэ 300-кэ киһи баара, онон бастакы күн нэһилиэнньэ бүттүүнүттэн анаалыһы ылбыппыт.
”Балаһыанньа бэрдэ суоҕа биллэн, эвакуацияны саҕалаабыппыт”
Салбаҥ ыраах сытар уонна сылы эргиччи сырыы суох буолан, санитарнай авиация 13 рейси оҥорбута. Ыарыһахтар аҥаардарын тиэйбиппит. Кинилэр Дьокуускайга уонна балыыһабыт инфекционнай отделениетыгар эмтэммиттэрэ. Атыттары быраастарбыт таһыттан эмтээбиттэрэ.
Үлэ уратыта
Уустуга диэн ыарыһаҕы балыыһаттан таһаарыыга икки анаалыһа “суох” диэн көрдөрүөхтээх . Онон нэһилиэнньэ бүттүүнэ кэриэтэ үстүү анаалыһы туттарбыта – бастаан буларбытыгар, атыттары- тахсалларыгар. Хата, биригээдэ кыанан үлэлээбитэ уонна бары амбулаторнай эмтэниини ааспыттара. Эми ыарыһахтар босхо ылбыттара.
Мэдиссиинэ биригээдэтэ сэлиэнньэҕэ икки ый үлэлээбитэ, онтон кэнники ыалдьыбыттар булуллубуттара уонна тестэри эмтэнии болдьоҕун бүтүүтэ оҥоһуллуохтаҕа. Бу барыта икки ыйы ылбыта. Санавиация, биригээдэ састаабын көмөлөрүнэн, биллэн турар, уларыйбыта. Авиация көмөтүнэн эмп тиэйиллибитэ.
Хааччыллыы уонна “сарбыйыы”
Билигин салбаҥҥа ФАП үлэлиир. Бүддьүөт тэрилтэлэрин тиһигин бэрээдэктээһиҥҥэ тэрээһиннэр хас биирдии нэһилиэккэ мэдиссиинэ үлэһитин оннунан хаалларбыттара. Арыычча бөдөҥ нэһилиэктэргэ быраастаах уонна атын персоналлаах лабораториялар бааллар. Онон бу түгэн коронавируһу кытта туруулаһыыга тугу да сабыдыаллаабата.
Оройуоннааҕы киин балыыһа туһунан эттэххэ, бастакы сүһүөх мэдиссиинэ тэрилтэтэ буоларбыт быһыытынан хааччыллыы олох үчүгэй. Чэпчэки уонна орто туруктаах ыарыһахтары бэйэбитигэр эмтээбиппит. ИВЛ да аппараата тиийбитэ, көмүскэнэр да тэрил толору этэ. Ол эрээри Дьокуускайга биир идэлээхтэрбитин кытта дуогабардаһан, ыарахан ыарыһахтары онно ыыппыппыт.
Билигин хайдаҕый?
Суһал штаб сүбэтинэн, улууска тыа хаһаайыстыбатын үлэлэрэ саҕаланнылар. Улуус таһыттан кэлэр үлэһиттэр бу дьаҥ суоҕун туһунан ыспыраапкалаах буолуохтаахтар – бу Роспотребнадзор сүбэтэ.
Улууска балаһыанньа ыгым эрээри, хонтуруолга тутуллар. Коронавирус баара бэлиэтэммит түгэннэрэ бааллар, ол эрээри балаһыанньа хамсык саҕаламмыт кэмин курдук буолбатах.
Улууска саҥа үөрэх дьылыгар бэлэмнэнии бара турар. Хас биирдии үөрэх тэрилтэтигэр ыалдьыбыт сибикилээх дьону быраас кэлиэр диэри олордор изоляторы бэлэмниэхтэрэ.
СИА.
Бэлэмнээтэ Женни Стрюкова
Хаартыска: СИА-тан