Атырдьах ыйын 24 күнүгэр Дьокуускай куоракка “Айти-Паарка” дьиэтигэр – оҕо бибилэтиэкэтин саалатыгар Валентина Иннокентьевна Яковлева-Чэлгийээнэ оҕоҕо аналлаах кинигэлэрин биһирэмэ ыытылынна. Кинигэлэрин сэргэ бэйэтин уруһуйдара кэчигирэччи кэккэлээн тураллара быыстапканы олус киэргэттэ.
Биһирэмҥэ кыттыбыт Анна Петровна Григорьева кэпсээбитинэн, өссө биир кэрэхсэнэрэ – оҕолор кыттыбыттара буолла.
Кини бэйэтин курдук кэрэни сэргиир, эргиччи талааннаах, олоххо көхтөөх дьүөгэлэрин кытта билистибит. Манна “Айар Кут” РСПиП, “Тыл сүмэтэ”, “Сайдам саас”, “Сахалыы тыынынан”, “Көҥүл көтүү”, “Чэйиҥ, чэйдиэҕиҥ!” диэн түмсүүлэртэн дьүөгэлэрэ мустан, мааны астаах сандалы тула олорон иһирэхтик кэпсэттилэр, ырыа ыллаатылар, Чэлгийээнэ мелодияларыгар ырыаларынан үҥкүүлээтилэр.
Кинини бары да, бэйэтин курдук киэҥ-холку майгылаах, бииртэн биир талааннаах үтүө дьон тулалыыр эбиттэр.
Онтон СӨ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Татьяна Винокурова-Сабыйа ааптар кинигэлэрин:
— Валентина Яковлева-Чэлгийээнэ «Кустук сэттэ өҥнөөх», таҥнары туттахха, нууччалыы «У радуги семь цветов»,»Сылаас ардах», нууччалыыта» В теплый дождь»диэн уһуйаан уонна кыра кылаас үөрэнээччилэригэр аналлаах кинигэлэрин аахтым уонна бэркэ сонурҕаатым. Ааптар хоһооннорун нууччалыыга С.В.Савватеева тылбаастаабыт. Ис-тас уруһуйдарын лиссиэй үөрэнээччитэ,13 саастаах В.Дмитриева тупсаҕайдык оҥорбут. Көмпүүтэргэ Дь.А.Феофанов таҥмыт.
Аны туран, хас биирдии ааҕар оҕо уруһуйдарын бэйэтин илиитинэн кырааскалыырын курдук, хас хоһоон ахсын өҥө суох уруһуйдар бэчээттэммиттэр.
Кинигэ кыра оҕоҕо аналлаах буолан, хоһоон тыла өйдөнүмтүө, судургу, оҕо аахта да өйүттэн үөрэтэригэр кэбэҕэс. Холобур, «Сылаас ардах» диэн, нууччалыыта «Теплый дождь» 50 ахсаанынан тахсыбыт кинигэтигэр:
«Күлүк»
Миигин хара күлүгүм
Күнү быһа батыһар,
Бииргэ төрөөн кэлбиппит,
Билигин улааппыппыт.
«Тень»
Каждый божий день
За мною бродит тень.
Мы вместе родились,
И вместе выросли.
Бу хоһооҥҥо күлүктээх ойо-тэбэ оонньуу сылдьар оҕо уруһуйа кырааскаланыахтаах.
«Ардахха»
Ыппын кытта ардахха
Сүүрэн элэс көтөбүт,
Ууну кэһэн астынан
Сытыйары умнабыт.
«В дождь»
Мы с моим щенком
Пробежались под дождем!
По лужицам попрыгали
Нам весело вдвоем!
Итиннэ ытын оҕотун кытта үөрэ-көтө сүүрэн иһэр уолчаан өҥө суох уруһуйунан оҥоһуллубут. Чахчы да, дьэ, хайа оҕо, сылаас ардахха тахсан ытыстарын ардахха тоһуйан, чалбаҕы бырдаҥалата, сүүрэн-көтөн астыммат буолуой!
«Сайылыкка» хоһооҥҥо:
Сайылыкка сайылыыры
Уруккуттан сөбүлүүбүн,
Эбэм, эһэм дьиэлэригэр
Үөрэ-көтө айанныыбын.
Тылбааһа:
В летнике
Летом к дедушке с бабулей
Радостно поеду,
Они в деревне живут,
Меня с нетерпением ждут.
Бу хоһоону эмиэ күөрчэх ытыйар эбэлэрин кытта аһаары олорор оҕолор уруһуйдара киэргэтэр.
«Кустук сэттэ өҥнөөх»,»Урадуги семь цветов» диэн иккис кинигэҕэ сахалыы, нууччалыы 10-нуу хоһоон киирбит:
«Күн»
Күммүт күнүс эрэ көрөр,
Түүнүн утуйар,сынньанар,
Сарсын эрдэ тахсыаҕа,
Саҥа күнү алҕыаҕа.
«Солнце»
Днем солнце ярче светит,
А ночью сладко спит,
Завтра рано проснется,
Новый день начнется.
«Араас өҥ»
Күммүт араҥас өҥнөөх,
Сардаҥалара сырдыктар,
Халлаан чаҕылхай күөх өҥнөөх,
Былыттара үрүҥнэр.
«Разные цвета»
Наше солнце желтое
Светлое,лучистое,
Небо светло-голубое,
А облака в нем белые.
Чэлгийээнэ кыра саастаах ааҕааччыга айылҕаҕа тапталы, билиини, сатабылы толору тиэрдэр — аахтарар, өйтөн үөрэттэрэр, уруһуйдатар, кыра оҕо интэриэһин тардар бэрт үчүгэй кинигэни айан таһаарбыт! Аҕыйах ахсааннаах буолан, элбэх оҕоҕо тиксибэтэ хомолтолоох», — диэн ырытта.
Күндү төрөппүттэр, Билии күнүнэн оҕолоргутугар, сиэннэргитигэр Валентина Яковлева-Чэлгийээнэ оҕолорго аналлаах кинигэлэрин атыылаһан бэлэхтэ оҥоруҥ.
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ», edersaas.ru