Бүлүү умнаһын биир кэлим чинчийэр бырагыраамаҕа 140 мөлүйүөн көрүллүө

Бөлөххө киир:

Ил Дархан Айсен Николаев «Экология» национальнай бырайыак чэрчитинэн өрөспүүбүлүкэҕэ кэлэр сылларга туох-ханнык үлэ ыытылларыгар анаммыт Экологическай сүбэ мунньаҕы бэҕэһээ ыам ыйын 16 күнүгэр тэрийэн ыыппыта. Манна биир саамай сытыы боппуруос быһыытынан 2019-2023 сылларга Бүлүү умнаһыгар айылҕа уонна нэһилиэнньэ доруобуйатын туругун кэтээн көрөр биир кэлим научнай чинчийии бырагырааматын дьүүллэстилэр.

edersaas.ru

Бу бырагыраама чэрчитинэн Мииринэй, Сунтаар, Ньурба, Үөһээ Бүлүү, Бүлүү, Кэбээйи улуустарыгар бырамыысыланнас, урут ыытыллыбыт ядернай дэлби тэптэрии тулалыыр эйгэҕэ туох сабыдыаллааҕын учуонайдар иҥэн-тоҥон үөрэтиэхтэрэ. Бүлүү, Марха өрүс кытылыгар олорор дьон доруобуйатын сыл ахсын кичэйэн көрүөхтэрэ. Ону таһынан, тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын, ойуур отонун хаачыстыбатын эмиэ чинчийиэхтэрэ.

«Бу бырагырааманы олоххо киллэрэргэ үс өрүттээх дуогабар түһэрсиэхпит. Бүлүү эбэ экологиятын 2018 сыл сэтинньи ыйыттан араас былаһааккаҕа общественноһы кытта дьүүллэстибит, онон уһаппакка-кэҥэппэккэ ыам ыйын 30 күнүгэр диэри бырагырааманы бигэргэтиэххэ наада. Итиниэхэ 140 мөлүйүөн солкуобайы «АЛРОСА» хампаанньа уонна өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтэ кыттыгас үбүлүөхтэрэ», — диэн Ил Дархан Айсен Николаев чуолкайдаата.

Санатан эттэххэ, Бүлүү бөлөх улуустарыгар алмаас, ньиэп-гаас хостуур «АЛРОСА», «Сургутнефтегаз», «Таас-Үрэхнефтегазодобыча», «ЯТЭК» о.д.а. улахан хампаанньалар үлэлииллэр. Күн бүгүн Марха өрүс 3 «б» кылаастаах олус кирдээх уу ахсааныгар киирэр. Маны таһынан, 1974-1978 сылларга бу эҥээр сир аннынааҕы «Кристалл», «Кратон-3» ядернай дэлби тэптэриини ыыппыттара. Ол радионуклидтара сир аннынан өтөн, Бүлүү, Марха өрүстэргэ киирбит буолуохтарын сөп.

Оттон былырыын атырдьах ыйыгар «АЛРОСА» драгалара үлэлиир сирдэригэр быһыт тоҕо баран 55131 киһи олорор 29 нэһилиэгэ иһэр уута киртийэн, Бүлүү эбэ болоорхой уунан будулуйа устубута. Кирдээх ууну истэххэ, киһи организмыгар токсическай химическэй элэмиэннэр мустаннар, араас ыарыыга тиэрдэр кутталлаахтар. Ол иһин нэһилиэнньэ доруобуйатын харыстыырга, бырамыысыланнас содулун аччатарга туһуланан оҥоһуллубут бырагыраама бу ый бүтүүтэ бигэргэнэн, тустаах үлэ саҕаланыа.

Марианна Тыртыкова, «Саха сирэ», edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0