Өлүөхүмэлэр аҕыйах хонугунан ыытыллыахтаах Олоҥхо ыһыаҕар аналлаах “Ысыах Олонхо-2021” төлөпүөн сыһыарыытын сүрэхтээтилэр. Сыһыарыыны киэҥ араҥаҕа рекламаҕа уонна иһитиннэриигэ оробуочай бөлөх салайааччыта Оксана Саввинова билиһиннэрдэ.
“Сыһыарыыны Плей Маркеттан (Play Market) хачайдыахха сөп. Былырыыҥҥыттан маны оҥоруунан Ньургун Банчин дьарыктанна. Маныаха Алдан уонна Нам улуустарыгар ыытыллыбыт Олоҥхо ыһыахтарын мобильнай сыһыарыылара төрүөт буолла. Биһиги туһанан көрбүппүт, онон туох итэҕэстээҕин учуоттуурга соруннубут”, — диэн оробуочай бөлөх салайааччытын этиитин “Олекма.РФ” саайт суруйар. Итини таһынан, быйылгы Олоҥхо ыһыаҕар анаан “Ысыах Олонхо-2021” диэн саайты уонна инстаграм сирэйи бэлэмнээбиттэр. Сэҥээрбит дьон ыһыах туһунан иһитиннэриилэри, сонуну мантан билиэххитин сөп.
“Эдэр саас” саайт үлэһиттэрэ тута тустаах сыһыарыынан дьарыктаммыт Ньургун Банчины кытта сибээстэһэ сырыттыбыт. Арктикатааҕы култуура уонна искусство институтун “прикладной информатика” идэтин баһылаабыт. Билигин урбаанньыт быһыытынан мобильнай сыһыарыылары оҥоруунан дьарыктанар.
— Ньургун Леонидович, сыһыарыы туох туһалааҕый? Атыттартан туох уратылааҕый?
— Быйыл Өлүөхүмэҕэ ыытыллыахтаах Олоҥхо ыһыаҕын сыһыарыытын иккиэ буолан “Водопад”, о.д.а. сыһыарыылары оҥорбут Антон Васильевтыын оҥордубут, соҕотох буолбатахпын. Кыыллаах оскуолатыгар үлэлии сылдьыбыт буолан сыһыарыы оҥоруунан дьарыктанарбын билэллэр этэ. Онон былырыын улуус дьаһалтатыттан сибээстэһэн этии киллэрбиттэригэр ылсыбыппыт. Икки ый устата оҥорон бүтэрбиппит, Google Play уонна AppStore тахсыбыта. Биһиги ыһыах былырыын буолуо диэн онно бэлэмнээбиппит, 2020 сылынан, быйыл кэккэ уларытыылары киллэрэн, саҥардан биэрдибит. Ис тутула барыта уларыйда. Бу эрэ бүтэрдибит. Биллэн турар, күн аайы саҥарда турабыт. “Ысыах Олонхо-2021” диэн көрдөөтөхтөрүнэ булан таһаарар.
— Чопчу Олоҥхо ыһыаҕар сибээстээх тугу көрдөрөрүй?
— Бастакытынан, Олоҥхо ыһыаҕын күнүнэн бырагыраамата барыта ыйыллар. “Аанньаах Хочотун” пааркатын каартата баар. Ыалдьыттар туох-ханан турарын онон сирдэтиниэхтэрин сөп. Холобур, сыана, түһүлгэлэр, Аал Дууб Хатыҥ, массыына туруорар миэстэ, аһыыр сирдэр, о.д.а. ханан тураллара ыйыллар.
Аны ыксаллаах түгэҥҥэ төлөпүөннүүр нүөмэрдэр, гостиницалар, аһылык маҕаһыыннарын, такси нүөмэрдэрэ, уо.д.а. кырасыабай буолуу салонугар тиийэ барыта суруллар.
Өлүөхүмэҕэ хаһан даҕаны сылдьыбатах, билбэт дьон туһанарыгар табыгастаах буоллун диэн, нэһилиэктэр икки ардыларынааҕы уонна куорат иһинээҕи оптуобустар маршруттарын киллэрдибит. Манна сыанатыгар, тохтобулугар тиийэ көстөр. Аны навигациялаах буолан, киһи ханна сылдьарын көрдөрөр.
Хаартысканан галереяҕа Өлүөхүмэ улууһун кэрэхсэбиллээх сирдэрин хаартыскалара бааллар. Ханан тураллара, кылгас быһаарыы суруктара киирэр.
— Бэрт туһалаах эбит. Өссө туох киирэрий?
— Сыһыарыы иһигэр “Километры” диэн хос сыһыарыы баар. Былырыын оҥоһуллубута. Уу суолунан дьону таһар (пассажирскай перевозка) мониторинг буолар. Биирдиилээн урбаанньыттар үгүстүк туттан туһаммыттара. Холобур, ИП-лар биллэриилэрин үксүн бассаабынан ыыталлар. Сорох барыан баҕалаах дьон ол бөлөххө суох буолуон эбэтэр букатын бассааба суох буолуон сөп. Онон Дьокуускайга бараары-кэлээри гыннахха таһар дьону көрдүүр кэккэ уустуктардаах буолааччы. Билигин уунан дьону таһааччылар маршруттарын манна таһаараллар, оччоҕо бу сыһыарыыны хачайдаабыт дьоҥҥо барыларыгар иһитиннэрии тиийэр. Ханнык ИП, хантан ылара, сыаната, хас чааска араҕара, төһө бириэмэнэн айаннаан тиийэрэ барыта ыйыллар. Барыан-кэлиэн баҕарар киһи таһар дьону кытта тута төлөпүөннээн сибээстэһиэн сөп.
Ону таһынан, ыалдьыттар иллэҥ бириэмэлэнэр түгэннэригэр сыһыарыы иһигэр “Ньургун Боотур” диэн умсугутуулаах оонньууну оонньуохтарын сөп, — диэн хоруйдуур.
Ньургун Леонидовиһы кытта кэпсэтээт, сыһыарыыны тута төлөпүөммэр хачайдаан боруобалаан көрдүм. Ыалдьыттарга бэрт туһалаах, тагыстаах, дэбигис өйдөнөр сыһыарыы буолбут диэн биһирээтим.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru