Иннибитигэр уһун-уһун айан суола олохпут сайдыытын, таһымын кэрэһэлээн, Дьокуускайтан Боотулууга тиийэ уонтан эрэ тахса чаас айан.
edersaas.ru
Намыын ырыаҕа уйдаран, Боотулуулар бэйэбит ыччаппыт, уопуттаах суоппар Николай Спиридонов такситынан ыраах айаҥҥа Дьокуускайтан Боотулууга тиийэ дьүөгэбинээн Ликалыын туруннубут. Хас биирдии киһи төрөөбүт төрүт сирин ааттаатаҕына, кини дьоно-сэргэтэ хараҕар көстөн кэлэр. Ол курдук, бастатан туран, саха норуотун эмчитэ Ньыыкаҥҥа төһөлөөх киһи эмтэнэ Боотулууга ааттаан-суоллаан айаннаабыта буолуой? Саха тыла сайдыытыгар тумус туттар киһибит М.П.Алексеев-Дапсы, саха литературатыгар суруйааччы, бэйиэт дьоннорбут Николай Герасимов-Айталын, Василий Сивцев курдук норуот билинэр суруйааччылара, Ольга Григорьева, Домна Уйгурова, Дьулустаан Семенов курдук тыйаатыр артыыстара, Иван Иванов, Ульяна Догорова курдук норуокка биллэр ырыалардаах мелодистар, Сардаана уонна Саргылаана Багынановалар курдук игирэ суруналыыс кыргыттар уонна да бэйэлэрин идэлэригэр бэриниилээх үгүс элбэх дьону ааттыы туруохха сөп.
Мин төрөөбүт дойдум Үөһээ Бүлүү оройуонугар урукку да өттүгэр биллэр-көстөр үлэлээх «Боотулуу кулууба дуо? «диэн ыйыталаһар кулууптаах, «Оо, Боотулуу тыйаатыра көрдөрөр үһү» диэн дьон тоҕуоруһа мустар норуот тыйаатырдаах, «Чаҕаан» вокальнай-инструментальнай ансаамбыллаах, элбэх айар талааны оҕо саастарыттан ииппит, такайбыт үүннэрэн таһаарбыт В.Ф.Афанасьева салайааччылаах
«Сарыал» ырыа-үҥкүү ансаамбыллаах, оскуола иһинэн К.Н.Саввинова салайааччылаах өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр оҕолорго кыргыттар волейбол хамаандалара. Ону таһынан, үгүс элбэх Боотулуубут аатын ааттатар дьоммут өрөспүүбүлүкэ бары улуустарынан үлэлии- хамсыы, айа-тута сылдьаллар. Урукку уонна билиҥҥи кэм устуоруйатын кэлэр кэнчээри ыччакка хаалларар, кэпсиир «Боотулуулар» диэн туомнарынан тахсыбыт уонна бэһис кинигэтин бэлэмнии сылдьар Г.Н.Саввинов салайыытынан тахсар кинигэлэртэн боотулуулар тустарынан өссө да элбэҕи билиэххэ сөп.
Биһиги кыракый дэриэбинэтигэр ыллыыр, айар эдэр ыччат урут-уруккуттан баара. Ол курдук, оннук биир чаҕылхай уолбут, хомойуох иһин, эдэр сааһыгар олохтон туораабыт устудьуон, эдэр саас, таптал туһунан билиҥҥэ диэри уостан түспэккэ ылланар ырыалары хаалларбыт мелодист уолбут Алексей Степанов кэриэһигэр аналлаах кини ырыаларын толорууга олохтоох кулууп иһинэн өрөспүүбүлүкэтээҕи онлайн-куонкурус түмүктүүр гала-кэнсиэрдэ буолан ааста. Үгүс элбэх устудьуоннаабыт киһиэхэ чугас, истиҥ, ыраас эдэр саас кэмнэрин санатар
«Сэргэлээх уопсайа» ырыа ааптара Боотулууга төрөөбүт, улааппыт, үөрэммит Алексей Степанов (Өөчүк) баара буоллар 55 сааһын туолуохтааҕа. Бу кэми өйдөөн-санаан ааһарга аналлаах киэһэҕэ дойдутун дьонноро, аймахтара, доҕотторо, бииргэ үөрэммит оҕолоро, куонкурус элбэх кыттыылаахтара, оннооҕор ыраах устудьуон сыллааҕы бииргэ сылдьыбыт стройэтэрээтин байыастара ыраах сири аахсыбакка анаан тиийэн, ахтан-санаан аастылар. Ол курдук, өрөспүүбүлүкэ улуустарынан тарҕанан олорор Алексей доҕотторо Уус Алдантан, Амматтан, Чурапчыттан, Мэҥэ Хаҥаластан, Ньурбаттан, Сунтаартан Дьокуускай куораттан бу күннэргэ ыытыллыбыт тэрээһин тула санааларынан бииргэ буоланнар, оччотооҕу устудьуон стройэтэрээт кэмнэрин санаһан, сайыҥҥы кулуһун тула мустан олорон, «Сэргэлээх уопсайа» ырыа күн сиригэр маҥнайгы мүнүүтэлэрин ахтан-санаан тураннар, Алексейдарын кэриэһигэр ыытыллар куонкуруска анал бириис туттардылар.
Ол кэмнэргэ Алеша 21 саастааҕа. Онон конкурсаннар ортолоругар 21-тэн үөһэ саастаах эдэр, уолаттарга туһаайылынна. Анал бириис хаһаайынынан буолла элбэх онлайн конкурсу ааһан Гала-кэнсиэркэ тиийбит Үөһээ Бүлүүттэн сылдьар Василий Тимофеев. Киниэхэ анал бэлиэ сурук уонна 15000 суума уу харчылаах бириис туттарылынна. Кэнчээрилэр ааттарыттан бу бирииһи туттараары айаннаан Дьокуускайтан Лилиана Антонова, Ньурбаттан Иннокентий Саморцев, Үөһээ Бүлүүттэн Михаил Хаччагаев Боотулууга тиийэннэр, куонкурус ыраахтан кэлбит ыалдьыттара буоллулар.
Олохтоохтор Өөчүк оскуолаҕа бииргэ үөрэммит кылааһын оҕолоро сылаас чэйинэн, толору астаах сандалы тэрийэн, устудьуон уонна оҕо саас кэмнэрин туһунан бэрт истиҥник, иһирэхтик ахтан-санаан тураннар, мелодист Алексей Степанов сырдык аатын кэриэстээтилэр.
Аныгы үйэ биир сайдыыта – ханна да олорон куйаар ситимин нөҥүө билсиһэ олоруу. Бу тэрээһин кэнниттэн устудьуоннаабыт доҕоттор оччотооҕу кэми куйаар ситимигэр маннык ахталлар.
«Өрөспүүбүлүкэ билэр уола, Сэргэлээх киэн туттар ыччата.
сахаларга, биһиги дьолбутугар, чахчы талааннаах уол кэлэн бараахтаабыт…»,
«…..Мин, холобур, Алешалыын, 13-с корпуска биир хоско олорбуппут.
Үгүс да ырыа онно суруллубута. Нотаны ааҕар буолан, синтезаторга, баяҥҥа баһаам да мелодияҕа орооспуппут.
Мантан, эрдэ билбит буоллар, ВИА да тэринэн барыахпытын сөп этэ…»,
«Мин хараҕым ортотугар суруллубут ырыалар» маннык тыллары ааҕан киһи
төһө да бириэмэ ааспытын кэнниттэн маннык устудьуон доҕотторо истиҥ сылаас тылынан ахталлара, саныыллара, улаханнык сыаналыыллара истиэххэ үчүгэйин.
Боотулуубут биир чаҕылхай уола Алексей Степанов (Өөчүк) туһунан сырдык өйдөбүл кини айан таһаарбыт ырыалара көлүөнэттэн көлүөнэҕэ ыллана турдахтара.
Төрөөбүт дойдутун Боотулуутун туһунан айбыт, ырыа гынан көтүппүт ырыаны истибит эрэ киһи төһө да ыраах олордорбут төрөөбүт дойдубутугар Муоһааны, Таас күөллэрин кини айылҕатын, дойдуга ахтылҕан иэйииитин сөрүүн сүөгэй курдук истибит эрэ киһи уөскуйар, налыйар.
Түгэнинэн туһанан, Алексей Степанов устудьуон доҕотторугар суолталаан, сыаналаан кини талааныгар сүгүрүйэн төрөөбүт дойдутугар тиийэн санааларын тириэрпит «Кэнчээри» стройэтэрээтин байыастарыгар Лилиана Антоноваҕа, Иннокентий Саморцевка, Михаил Хаччагаевка махталбытын тириэрдэбит.
«Кэнчээри» этэрээт күндүтүк ахтар-саныыр доҕордоругар, эрэллээх табаарыстарыгар, аламаҕай майгылаах байыастарыгар анаабыт хоһооннорунан түмүктүүрбүн көҥүллээҥ.
«Кэнчээри 87» миэдьигэ Лидия Аргунова
«Алексей Степанов сырдык аатыгар»:
«Үчүгэй да кэмҥэ
Биһиги үөрэммиппит,
Оо, кэрэ да сайыҥҥа
Баайаҕаҕа барбыппыт:
Алёшабыт ырыата,
Аламаҕай майгыта
Аартыктары арыйан,
Алгыс курдук арыаллаан,
,,Кэнчээри» стройотряд
Күргүөмнээхтик турунан,
Күнү көрсө үлэлээн,
Күрүө тутан биэрбиппит.
Айар куттаах доҕорбут
Ааспат ахтылҕан буолан,
Ырыаларыҥ ылланар,
Ыллыктары сырдатар,
Умнуллубат умсулҕаны
Санааларга саҕаҥҥын,
Эдэр сааһы эргитэҥҥин,
Эн өрүүтүн бааргын дии:
Сэргэх сэмэй Сэргэлээх,
Сылаас санаа сэлэлээх,
Биһиэхэҕэ кэлэ туруо-
Ыччаттарга баар буолуо!
«Саха сирэ», edersaas.ru анаан Маргарита СТЕПАНОВА (АКИМОВА).
Ааптар хаартыскалара