Бирисээгэлэрин дьоһуннук толорбуттара

Ааптар: 
13.05.2017
Бөлөххө киир:

Бойобуой дьайыылар бэтэрээннэрэ үтүө үгэһи салгыыллар
«Өйдөбүл» диэн бойобуой дьайыылар бэтэрээннэрин, сэриигэ өлбүт байыаннайдар уонна быраабы араҥаччылааччылар төрөппүттэрин өрөспүүбүлүкэтээҕи сойуустара 2011 с. тэриллибитэ. Сойуус бэрэссэдээтэлинэн «Мужество» уордьан кавалера, Россия спецнаһын бэтэрээнэ Иван Петрович Черкашин, бочуоттаах бэрэссэдээтэлинэн Вера Николаевна Иванова үлэлииллэр. Бойобуой дьайыылар бэтэрээннэрин түмэргэ, өлбүттэр ааттарын үйэтитэргэ, эдэр ыччаты байыаннай-патриотическай иитиигэ сойуус боччумнаахтык үлэлиир. Ол курдук, өлбүт буойуттарга мемориальнай дуоскалар оҥоһуллан саайылыннылар, кинилэр сырдык ааттарыгар спортивнай күрэхтэһиилэри тэрийии үгэскэ кубулуйда. «Время выбрала их» сиэрийэнэн үс кинигэ таҕыста, билигин төрдүс кинигэ бэлэмнэнэр. Сойуус салайааччыта Иван Черкашин Афганистан уонна Чечня сэриилэригэр сылдьыбыт саллааттар тустарынан суруйбут «Симэлийбэт суол» айымньытынан Үүнэр көлүөнэ тыйаатыра (сал. Алексей Павлов) испэктээк туруоран, Дьокуускайга эрэ буолбакка, улуустарга тиийэ көрдөрөн, киэҥ биһирэбили ылла.
Утумнаах үлэ түмүгэр Чечняҕа уонна Хотугу Кавказка буолбут бойобуой дьайыылар бэтэрээннэрэ сүрдээҕин сомоҕолостулар, – диир Вера Николаевна. – Урут оҕотуктара бэрдиттэн дуу, эбэтэр сэриини-өлөрсүүнү саныахтарын баҕарбаттарыттан дуу, наһаа көһүүн буолаллара. Билигин түмсэргэ дьулуһар, кыһалҕаларын этинэр-туруорсар буоллулар, сойуус тэрийэр дьаһалларыгар көхтөөхтүк кытталлар, Кыайыы күнүгэр биир холуонна буолан, параадтаатылар. Улуустарга эмиэ элбэх түмсүү тэрилиннэ. Мин уолум Александр Иванов 1999 сыллаахха Чечня сэриитигэр олоҕун толук уурбута, онон кини туһугар кыһанар курдук сананаммын, бойобуой дьайыыларга сылдьыбыт ыччаттары кытары, кинилэр олоххо таба суолу тутуһалларын, эмсэҕэлээбит доруобуйаларын чөлүгэр түһэрэллэрин туһугар үлэлиибин.
Чечня сэриитигэр 29 саллаат, Осетияҕа үс саллаат эдэркээн олохторун толук уурбуттара. Кинилэр төрөппүттэрин кытары сойуус ыкса сибээһи тутар, төһө кыалларынан «Бэс Чагда» санаторийга путевканан хааччыйар. Холобур, быйыл 2004 с. сулууспалыы сылдьан өлбүт, «Мужество» уордьан кавалера Максим Ильин дьоно баран кэллилэр. Түгэнинэн туһанан, куорат дьаһалтатын баһылыгар Айсен Сергеевич Николаевка махтаныахпын баҕарабын, көрдөһүүбүтүн ылынан, 2015 сыллаахха 136 киһиэхэ, ол иһигэр үс ийэҕэ уонна биир огдообоҕо уһаайба сирэ биэрдэ. Билигин аны 200 киһиэхэ сир бэриллиэхтээх.
Ыам ыйын 12 күнүгэр Дьокуускай куорат дьаһалтатын аактабай саалатыгар бойобуой дьайыылар бэтэрээннэрин чиэстээһин тэрилиннэ.
Афганистаҥҥа уонна Чечняҕа буолбут сэриилэри араастаан сыаналыыллар, – диэтэ куорат дьаһалтатын баһылыгын солбуйааччы Евдокия Евсикова. – Ол гынан баран, эһиги хас биирдиигит Ийэ дойду иннигэр биэрбит бирисээгэҕитин, байыаннай иэскитин дьоһуннук толорбуккут. Итини бэлиэтээн тураммын, эһигини ааспыт Улуу Кыайыы 72 сылынан эҕэрдэлиирбин көҥүллээҥ. Кыайыы күнэ – элбэх омуктаах дойду бары олохтоохторун бииргэ түмэр саамай сүрүн, сырдык бырааһынньык, олох уонна албан аат, чиэс символлара. Бу күн биһиги 1941-1945 сс. Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэриигэ Ийэ дойдуну көмүскээбит ытык дьоммутугар махтал тылларын этэбит. Кинилэр үтүө үгэстэрин бүгүҥҥү күҥҥэ салҕааччылар эһиги, Афганистаҥҥа уонна Чечняҕа, Хотугу Кавказка буолбут бойобуой дьайыылар кыттыылаахтара буолаҕыт.
Өрөгөй муусукатын тыаһыгар доҕуһуоллатан, бэтэрээннэргэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбатын Махтал суруктара, куорат Дууматын итиэннэ Ил Түмэн Бочуотунай грамоталара туттарылынна. Бойобуой дьайыылар бэтэрээннэрин, сэриигэ өлбүт байыаннайдар уонна быраабы араҥаччылааччылар төрөппүттэрин өрөспүүбүлүкэтээҕи «Өйдөбүл» сойуустара олохтообут «Чечняҕа сэрии иһин» мэтээлэ уон биэс киһиэхэ туттарылынна.
Раиса СИБИРЯКОВА, Edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0