Акылаат үрдүгэр тутуллубут хаһаайыстыбаннай тутуулардаах, ол иһигэр баанньыктаах, сарайдаах, тэпилииссэлээх, тахсан киирэр сирдээх хаһаайыттар 2025 сыл кулун тутар 1 күнүттэн бу тутууларын иһин нолуок төлүүр буолуохтара. Тутуулара Росреестргэ регистрацияланан, быһыллыбыт кадастровай сыаналарыттан 0,1-тэн 0,3 %-ҥа тиийэ ыстаапканан нолуоктааһын кээмэйигэр төрүтүнэн буолуохтара диэн дьаһал таҕыста.
Дьэ бу, аныгы олох, сэбиэскэй саҕана хапыталыыһым диирбит, халбаҥнаабат сокуона олох олороргор туһанар өҥөлөрүҥ иһин нолуоккун төлөө уонна дьоллоохтук олор диэн кытаанахтык ирдиир. Биир бэйэм, эмээхсиним барахсанныын, 80-мутун чугаһатыахпытыгар диэри, үлэлиирбит саҕана хамнаспытын, кэлин биэнсийэбит сыыһын сыллата үрдүү, эбиллэ турар түһээннэргэ, нолуоктарга үллэрэн төлөөн, чэпчэкилии ырыынактартан аһаан, сиэннэрбитин маанылаан-күндүлээн, үөрдэн кэллибит. Онтон ордук биһиэхэ дьол диэн суох.
Судаарыстыбабыт Төрүт Сокуонугар этиллэринэн, былааһы тутан олорооччунан норуот буолар. Былаас үрдүкү уорганнарын салайыҥ, норуоккут туһугар кыһаллыҥ диэн быыбардаан, дьокутааттары олортуур, усулуобуйа олохтуур. Сэбиэскэй саҕана “дьокутаат – норуот кулута” диэн өйдөбүл баара.
Кырдьык, араас сокуону төрөтөллөр, хомунаалынай дьиэлэри нолуоктуу сатаан бараннар, аны саха дьонун аныгы сайылыкпытыгар, даачабытыгар ситэннэр, акылааттаах тутууларгытыгар: баанньыккытыгар, гарааскытыгар, тэпилииссэҕитигэр, уо.д.а. тутуугутугар нолуок төлүүгүт диэн турдулар. Бу туох аатай, хайа баҕарар тутуу, дьиэ акылаата, саха өйдөбүлүнэн түөрэҥнээбэт, дьоллоох олох түөрэҕин түһэрии дэнэр. Ол аата, талбыт норуот дьокутааттара дэнэр дьоммут дьоллоох олоххут иһин нолуокта төлөөҥ диэн турдахтара.
Оннук буоллаҕына, бастакы уочарат коттедж даачалаах, тутуулардаах дьон бэйэлэрэ төлүүллэрин ирдиэххэ наада. Акылаат араастык, араас ньыманан, күүһүнэн, матырыйаалларынан оҥоһуллар. Мин туруору холбуу туппут 5-тээх былаахы, 16-лаах буруус акылаатым дуу, биитэр кыахтаах дьокутаат тимир-бетон ленточнай дэнэр акылаата дуу… Онтон сыаналаан нолуоктааһын кээмэйин олохтуохха. Барыта кырдьыгынан буолуохтаах.