“Москубаҕа кууруссаны ыыллар” (“Говорят, в Москве кур доят”) дииллэр. Төһө кырдьыга-сымыйата эбитэ буолла? Ырааҕа бэрт буоллаҕа, көрбүт суох. Ол ынах, биэ курдук ыанар, ханан эмиийдээх, хайа боруода куурусса эбитэ буолла… Мээнэҕэ эппэтилэр ини, бэл, чыычаах үүттээх дииллэр, куурусса да тоҕо үүттэммэт буолуой…
Билиҥҥи үйэҕэ итинник кэпсээнинэн киһини соһуппаккын. Оннооҕор, эр дьоннор дьахтарга, дьахталлар эр киһиэхэ кубулуйаллар дии, сыакаардар. Аныгы айдарыылаах ыччаттар үрдүкү IT- технология ньыматынан биэдэрэнэн үүтү биэрэр гуманоид кууруссаны айдахтарына да буруй суох. Сымыыттыыр, ыанар тыһыынчанан, сүүһүнэн тыһыынчанан куурусса иитиллэр пиэрмэлэрэ тутулуннахтарына, түргэнник ситэр, иҥэмтиэлээх ас-үөл бородууктатын дэлэтиигэ төһөлөөх ис кыахтар арыллыахтарай! Били этэр “циркумполярнай цивилизациябыт” эбийиэгэ, көҥдөй ис ынах да наадата суох буолуоҕа, оттоон эрэйдэммэккин.
Доҕоттоор, Москубанан эҥин ыраата барбакка, манна бэйэбитигэр дьиктилээхэй, эриэккэс сонуннаах олоробун. Дойдубар, Мэҥэ Хаҥалас Силигитигэр сымыыттыыр бөтүүк баар буолбут! Хаһан истибиккитий, көрбүккүтүй, бөтүүк сымыыттыырын?
Бэйэтэ да, бэтиэхэҕэ бэрт, бэһиэлэйгэ бэттэх Быраат Оппуонньа көрөн турдаҕына бөтүүгэ хайдах сымыыттаабытын кэпсээтэҕинэ, “быара суох” бараҕын.
— Кууруссаларбар тэлгэһэҕэ ас кутан биэрэн баран, тоҥсуйан тобурҕата сырыттахтарына, хотоҥҥо күкүүр иһиттэн хортууспар сымыыттарын хомуйа сылдьан, туорай маска тоҕо эрэ утуктуу олорор курдук бөтүүкпүн: “Өҥөй, туох буолан күнүстэри утуйа мээрик буоллуҥ. Бар, таҕыс, ойохторгун тэбис!” — диэппин кытта, Өҥөйүм тарааҕын, бытыгын салыбырата баһын буккуйаат, сапсынан лаһыгыратаат, өрө хаһыыраатын, эмэһэтиттэн сымыыт ньылбырыс гынан түһэн истэҕинэ хабан ылбыппын бэйэм да өйдөөмүнэ хааллым. Тиэннисчит буоллаҕым, эрэйээксийэ баар. Сып-сылаас, сымыыт сымыытынан! Анаан-минээн буһаран амсайбыппыт, куурусса сымыытыттан туох да атына суох.
Быраат Оппуонньа дьиктилээхэй бөтүүгэр анаан-минээн килиэккэ оҥоро сылдьар. Массыынатыгар тиэйэ сылдьан шоу-биисинэстээн, Өҥөйүн харчыга сымыыттатан, онтун атыылаан дьиэтээҕи бүддьүөтүн хаҥатынарга быһаарыммыт. Саамай сөп.
Дьэ, итинник. Москубаҕа кууруссаны ыыллар, Силигигэ бөтүүгү сымыыттаталлар…
Биэтэс Билээхэп