Тыа сиригэр, дьоҕус дэриэбинэлэргэ, олох эргийэр киининэн хаһан да оскуола буолар. Үүнүү-сайдыы, саргылаах сарсыҥҥы туоһута буолан, чуораан лыҥкыныыр, оҕо-уруу чуопчаарар үөрэх кыһата оргуйа олорор сиригэр дьон-сэргэ тардыстар, уутуйан олохсуйар. Оччоттон баччаҕа, үлэ-хамнас тэрээһинигэр, нэһилиэк уопсастыбаннай-култуурунай олоҕор хамсатар, көҕүлүүр тутаах күүс буолан учууталлар барахсаттар сүүрэн-көтөн кэллэхтэрэ.
Биһиэхэ, сааһырбыт дьоҥҥо, олорон-үлэлээн, туруулаһан ааспыт сэбиэскэй кэммит сүрэхпитигэр чугас, күндү. Саах сыбахтаах ыыспаларыгар сүөһүлэрин кытта дьукаахтаһан олорбут ньүдьү-балай, хараҥа өбүгэлэрбит эрэйдээхтэр ликбезкэ хабыллан ааҕар, суруйар буолбуттара. Социалистическай уопсастыбаны атаҕар туруорбуттара. Биһиги борбуйбутун көтөҕөрбүтүгэр булгуччулаах бүтүн орто үөрэхтээһин соруга туруоруллубута. Үөрэхтээһин босхо систиэмэтигэр салгыы үрдүк, орто анал үөрэхтэргэ үөрэнэн, идэлэнэн 20-c үйэ сахалара сайдыылаах социализмы тутуспуппут. Аҥаар атахпытынан хомуньууһумҥа үктэнэн испиппит.
Ону баара… Этэр курдук, төһөнөн сайдаҕын, кыаҕыраҕын, байаҕын да, хараҕыҥ туолбат. Соччонон аһара бараҕын, тарбачыһаҕын. Били улуу Пушкин хоһуйбут балыксыт ойоҕо эмээхсин курдук. Байбыт-тайбыт, былаас амтанын билбит сэбиэскэй баһылыктарбыт, дьокутааттарбыт, бэлиитиктэрбит Эмиэрикэ идеологтара, үспүйүөннүүр сулууспалара куорҕаллыыр дьайыыларыгар бэринэн, иҥсэлэрэ көбөн сэбиэскэй судаарыстыбабытын, социалистическай тутулбутун үрэйэн, норуот уопсай баайын куорҕаллаан, «прихватизациялаан» күн күдэҥэ, ый ыһыаҕа оҥорон апчарыйан кэбиспиттэрэ. Инньэ гынан, күн бүгүн миллиардер олигархтар дьиикэй хапыталыыһымнарыгар 21-с үйэ сахалара ооҕуй оҕус тардыбыт опто-волокно ситимигэр иилистэн, араас инновация, IТ-технология, көмпүүтэр ыарыыларыгар ылларан, үөһээ таһымҥа “үүнэ-сайда” олороохтуубут.
Оттон олох силиһэ-мутуга, төрдө — сиргэ, сахалар олохпут укулаата, төрүт дьарыкпыт тыа сиригэр уһаарылларын умна быһыытыйан эрэрбит дуу, диэн дьаахханабын. Үп-харчы олигархтар апчарыйбыттарын кэннэ, хантан кэлиэй. Оптимизация, оҕо ахсаана аҕыйах дии-дии оскуолалары сабыталаатахпытына, били түөспүтүн тоҥсунар “циркумполярнай цивилизациябыт эрэ, туохпут эрэ” эстэр аакка барыа суоҕа дуо. Улахан сирдэргэ оскуолалары батыһан дьон-сэргэ оннуларыттан хамсаан, көһүтэлээн бардахтарына, төрүт силиспит-мутукпут туура тардыллан тыа олоҕо умуллан, уостан бардаҕа ол. Оттон төрүт дьарыга – сүөһүтэ, сылгыта суох саха саха буолбатах. Норуот быһыытынан умуллар, эстэр аакка барыахпыт. Олигархтар күннүөхтэрэ, күлэ-күлэ күлбүтүн таптайыахтара…
Эмиэрикэ идеологтара, үспүйүөннүүр сулууспалара Сэбиэскэй Сойууһу эспиттэрин курдук, баайга-үпкэ харахтара туолбат бэйэбит олигархтарбыт илиилэринэн аны Арассыыйа Федерациятын мөлтөтөр, эһэр “кистэлэҥ сэриини” күүһүрдэн эрэллэр. Кырдьаҕас мэйиим мастыйан, итинтэн атын түмүгү оҥорор кыаҕым суох…
Биэтэс Билээхэп,
«Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru