Дьылбыт оройо чугаһаата. Баччаларга өбүгэлэрбит барахсаттар мастарын-муустарын хааччынан, сүөһүлэрин бэрийэн баран, сылаас балаҕаҥҥа бүгэн олорон, остуоруйалаһаллара, олоҥхолоһоллоро үһү. Оттон мин, куорат оҕонньоро, дьиэбэр бүгэн олоруом баара дуо, хата, бу күннэргэ күүлэй тэбэртэн ордубатым. Киин куоракка бииртэн биир тэрээһин, кэнсиэр үөһэ кэнсиэр, быыстапка үөһэ быыстапка, дьаарбаҥка арааһа, ону таһынан биир дойдулаахтар көрсүһүүлэрэ, кинигэлэр сүрэхтэниилэрэ буоларын эбэн кэбис. Онон, дьэ, эмээхсиним сонотуоруйга, бэйэтэ этэринии, “абырахтана” киирбитинэн туһанан, биэрэстэнэ ойон хааллаҕым, бэрт да бэрт…
Биир күн быраатым Намтан киирэн, хоноһолоон олорон, маннык кэпсээннээх буолла. Былырыыҥҥыттан ыла Нам киин ырыынагар омуктар кэлэн аһыыр сири аспыттар. Биһиги бэйэлээхтэр сонумсахпыт дэлэ дуо, төрүт аспытыттан ордорон, илиҥҥи аһылыгы амсайа охсоору, суксуруһуу кытаанаҕа буолбут. Ол омуктарбыт байа охсоот, атыннык киэптээн киирэн барбатахтар дуо!?. Ити кинилэр майгыларыгар баар өрүттэрэ, аармыйаҕа билбэхтэспит баҕайым…
Соторутааҕыта онно ырыынак харабылын, инбэлиит эрэйдээҕи, бэрт дуона суохтан сылтаан, кырбаан кэбиспиттэр, киһи эрэ буоллаллар, намнар манныгы тулуйбатахтар, кафеҕа тиийэн, кэлии ыалдьыттары үүрэри модьуйбуттар, киэҥ айдааны тардыбыттар. Хата, маладьыастарыҥ, күүстэринэн өттөйбөтөхтөр. Онон ырыынак дьаһалтата ол омуктары кытары дуогабардарын көтүрэргэ күһэллибит.
Дьэ, куһаҕан да үчүгэйдээх диэбиккэ дылы, испэр үөрдүм ээ. Биири санаан кэллим – Индия англичаннар холуонньалара буолан бүтэрин туһугар индиецтэр сэриинэн буолбакка, бэлиитикэнэн киирсибиттэрэ. Онно духуобунай лиидэрдэрэ Махатма Ганди: “Англичаннартан тугу да атыылаһымаҥ, кинилэр суохтарын курдук туттуҥ” диэн үөрэппит. Онон норуот бүтүннүү өрө туран, хаан тохтуута суох дойдуларын босхолообуттар.
Оҕонньор сөпкө гыммыт ээ диэн санаалар кииртэлииллэр… Бэйэбит атыылаһа, ытыспыт үрдүгэр түһэрэ сырыттахпытына, кыаҕыраллара, байаллара биллэр буоллаҕа дии. Ол оннугар бэйэбит оҥорон таһаарааччыларбытын өйүөх баара. Аҕыйах сылынан, сиргэ-уокка ымсыырааччылар хара бырдах курдук элиэтээн кэлээри тураллар. Онуоха диэри бэйэбит дьоммут кыаҕыран хаалаллара буоллар дии саныыбын…
Бээ, эмиэ куолулаан олорон хааллым дуу… Түөһэйэн эрэр оҕонньор тылын-өһүн эһиги, эдэрдэр, долоҕойгутугар түһэрэргит, истэргит-истибэккит бэйэҕит көҥүлгүт буоллаҕа. Айуу-айа, бии эмээхсин эмиэ айдааран эрдэҕэ, хата кини, бэрт киһи, сонотуоруйга атаҕын өрө тэбэн сынньана сытар эбит дии? Күҥҥэ үстэ бэлэми аһыыр эрээри, эмиэ айаҕын айдаана, даххаһыйыы бөҕө. Көрсө барар буоллаҕым, бээ, муоруспун, кууруссам миинин буһара бардым…