Ааспыт субуотаҕа Дьокуускайга аатырбыт кинорежиссер, продюсер Тимур БЕКМАМБЕТОВ, “Куорат култуурата” форум чэрчитинэн кэлэ сылдьыбытын киинэни таптааччылар истибиккит буолуо.
Кини “Ночной дозор”, “Елки” киинэлэринэн, “Особо опасен” голливудскай боевигынан, онтон да атын интэриэһинэй үлэлэринэн биллэр. Оттон форум иһинэн кини, бэйэтэ илдьэ кэлбит “Профайл” саҥа киинэтин “Лена” киинэ тыйаатырыгар бу эйгэҕэ сыһыаннаах дьоҥҥо көрдөрдө, санаа атастаста. Биллэрин курдук, киинэ быйыл Берлиннээҕи киинэ бэстибээлин бирииһин ылбыта.
Бу көрсүһүү туһунан “Лена” киинэ тыйаатырын дириэктэрэ Алексей ЕГОРОВТЫЫН кэпсэттибит:
—Бастатан туран, олус көхтөөх, киинэҕэ сыһыаннаах, киинэҕэ сөбүлээн сылдьар Саха сирин көрөөччүтүн Арассыыйа киинэтин күнүнэн эҕэрдэлиибин! Саха көрөөччүтүгэр улахан махтал! Дьэ, бу субуотаҕа биһиэхэ соһуччу соҕустук аан дойдуга аатырбыт режиссер Тимур Бекмамбетов кэлэн ыалдьыттаата. Тимур – айар үлэтигэр саҥаттан-саҥаны, тыытылла илиги көрдүүр уонна булар режиссер. Кини Арассыыйаҕа аан бастакынан компьютернай графикалаах киинэни устубут киһи – “Ночной дозор”! Оттон “Профайл” саҥа киинэтин скринлайф истиилинэн уһулбута. Бу – олох саҥа жааныр. Туох туһунан киинэний? Аныгы үйэҕэ хас биирдии киһи гаджеттаах. Ким эрэ телефонун, планшетын туппутунан 3 чаас устата олоруо, ким эрэ 5, 10 чаас устата, оттон ким эрэ компьютерын иннигэр, интернет ситимигэр күнү быһа да олоруо… Ол аата, көннөрү, киһи быһыытынан, үгэстэри, сиэри-туому тутуһан бу олоххо олорорбутун таһынан, сэргэстэһэ, виртуальнай олоххо өссө биир “мин” үөскүүр. Онно биһиги «новичоктарбыт». Үөрэнэрбит ыраах. Скринлайф жааныр дьэ ол эйгэҕэ туох буолуон сөбүн, ол эйгэҕэ хайдах киирэн сылдьыахха сөбүн үөрэтэр. Ити жааныр инникилээх уонна кэскиллээх.
—Айар үлэҕэ кинилиин туох эрэ былааннар, бырайыактар кэпсэтилиннилэр?
—Тимур Бекмамбетов саха киинэтин туһунан элбэҕи истэн билэр. Кини айар үлэтигэр Саха сирэ эмиэ сыһыаннаах. Холобур, “Елки” киинэтин I сериятын I чааһыгар сорох эпизодтара Саха сиригэр уһуллубуттара. Итиэннэ Светлакову оонньуур дьоруойа Саха сириттэн төрүттээх. “Елки-5” киинэтигэр Моруос Оҕонньору саха артыыһа Геннадий Турантаев оонньуур… Онон, Саха сирин кытта сибээстиир үгүс. Уопсайынан, цифровой үйэҕэ биһиги элбэҕи чинчийэн, үөрэтэн, салгыы күүскэ үлэлиэхтээхпит. Биһиги киин сиртэн олус ыраахпыт. Оттон цифровой дойдуга кыраныысса суох! Ол иһин, биһиги култуурабытынан, киинэбитинэн, муусукабытынан цифровой эйгэҕэ бэйэбит миэстэбитин булуохтаахпыт. Тимур Бекмамбетов айар бырайыага үгүс, холобур, бу скринлайф жаанырга сценарий суруйуутугар куонкурус биллэриллибитэ. Биһиэхэ, Саха сиригэр талааннаах ыччаттарбыт элбэхтэр. Холобур, киинэ сценарийын суруйууга куонкуруска кыайдахтарына, Бекмамбетовы кытта холбоһуктаах бырайыактарга үлэлэһиэххэ эмиэ сөп. Көрсүһүүгэ “Сахафильм” дириэктэрэ Дмитрий Шадрин, киинэ бэстибээллэринэн дьарыгырар Сардаана Саввина, Култуура министиэристибэтин профессиональнай искусствоны уонна киинэни сайыннарыыга салаатын салайааччы Ирина Энгелис уонна мин буоламмыт талааннаах режиссеру кытта ити боппуруоска үгүһү кэпсэттибит, сүбэлэстибит.
Татьяна Маркова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru