Бэнидиэнньиктэн, ыам ыйын 28 күнүттэн, дойдуга БКЭ – биир кэлим эксээмэннэри туттарыы саҕаланар. Быйылгы эксээмэннэр туох уратылаах буолуохтарай, халаан уутуттан эмсэҕэлээбит нэһилиэктэр оскуолаларыгар быһыы-майгы хайдаҕый, оскуоланы бүтэрээччилэр туруктара, бэлэмнэрэ хайдаҕый?
Итинник уонна да атын ыйытыыларга ыам ыйын 25 күнүгэр өрөспүүбүлүкэтээҕи Медиакииҥҥэ ыытыллыбыт он-лайн “төгүрүк остуолга” СӨ үөрэҕириигэ уонна наукаҕа миниистирин бастакы солбуйааччы Феодосия Габышева хоруйдаата. “Төгүрүк остуол” үлэтигэр кыттыыны ыллылар үөрэх министиэристибэтин уопсай үөрэхтээһиҥҥэ уонна тыл политикатыгар отделын салайааччытын солбуйааччы Туйаара Абрамова, психолог Айыына Филиппова, эксээмэн хаамыытын кэтээн көрөөччү Петр Никифоров уонна суруналыыстар.
Модератор – Анивера Акимова.
Феодосия Васильевна, бастатан туран, бу күн Саха сирин үрдүнэн выпускниктарга “тиһэх чуораан” чугдаарбытынан эҕэрдэлээтэ, оҕолорго эксээмэннэрин туттарыыга ситиһиилэри баҕарда уонна быйылгы БКЭ-ҕэ туох уларыйыылар баалларын, бэлэмнэнии хайдах баран иһэрин туһунан иһитиннэрии оҥордо.
Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр быйыл 8561 киһи БКЭ-ни туттарарга сайаапка биэрбит, онтон 7946-та – быйыл бүтэрээччилэр. Быйыл халаан уутун боппуруоһа сытыытык турда. Холобур, билигин Орто Халымаҕа бырабыыталыстыбаннай хамыыһыйа үлэлии сылдьар.
—Эксээмэҥҥэ бэлэмнэнии былаан быһыытынан бара турар. Оттон халаан уутунан сибээстээн, икки сиргэ уларыйыы таҕыста. Ол курдук, Уус-Маайа улууһугар Күпкэ эксээмэни туттарар пуун сабыллан, оҕолор БКЭ-ни Эдьээҥҥэ баран туттарыахтара. Оттон Элдьикээн выпускниктара эксээмэннэрин Петропавловскай оскуолатыгар тиийэн туттарыахтара.
БКЭ-ни туттарыыга сүрүн уларыйыы – быйыл туох баар пууннарга эксээмэн матырыйаалын миэстэтигэр, аудиторияларга, кылаас иһигэр бэчээттээһин технологията киирэр, — диэтэ Феодосия Васильевна.
Туйаара Абрамова эксээмэн тутар пууннар бэлэмнэрин иһитиннэрдэ. Быйыл өрөспүүбүлүкэҕэ уруккутааҕар 4-нэн аҕыйах пуун үлэлиир эбит.
—Оскуоланы бүтэрэр оҕо ахсаана аҕыйыыр, ол эрээри, пуун сабыллыыта атын төрүөттээх буолуон эмиэ сөп. Быйыл үлэлээбэтэх пуун эһиил үлэлиэн эмиэ сөп, — диэтэ Туйаара Семеновна.
Эксээмэни иккис сылын кэтээн көрөр Петр Никифоров, Дьокуускай куорат оскуолаларыгар эксээмэн кэмигэр туох да кэһии тахсыбатаҕын бэлиэтээтэ.
Психолог Айыына Филиппова оскуоланы бүтэрээччилэргэ уонна кинилэр төрөппүттэригэр сүбэ-ама кэмигэр оҥоһулларын, быйыл халаан уутуттан эмсэҕэлээбит нэһилиэктэр оскуолаларын выпускниктарыгар болҕомто уурулларын бэлиэтээтэ.
Атын эрэгийиэннэргэ тэҥнээтэххэ, БКЭ-ни туттарыы биһиэхэ хайдаҕый?
—Сороҕор, БКЭ түмүктэрин үрдүк үөрэххэ киирии ахсаанынан көрүү эмиэ баар. Ол гынан баран, холобур, билигин биһиги выпускниктарбыт 52 бырыһыаннара вузка киирэр эбит буоллахтарына – бу саамай сөптөөх, объективнай көрдөрүү дии саныыбын. Ол эбэтэр, дьиҥ баҕалаах оҕо үрдүк үөрэххэ киирэр. Орто анал үөрэххэ киирии ахсаана улаатар. Ыччаттар сөбүлүүр идэлэрин ыларга дьулуһаллара саамай сөп, — диэтэ Феодосия Габышева.
Татьяна МАРКОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru