Нэлэһийэ устар Алдан эбэ үрдүгэр баар Уус Таатта нэһилиэгэ Таатта улууһун биир уһук сытар сирэ. Манна сэттэ оҕолоох Зоя уонна Рустам Баратовтар дьиэ кэргэттэрэ олорор. Кинилэр 2017 сыллаахха бааһынай хаһаайыстыба тэриниэхтэриттэн коза, ынах-сүөһү, куурусса, оннооҕор кус иитэн кыстатан сымыыттаталлар.
ТЫА СИРИГЭР ХАҺААЙЫСТЫБА ХАЙААН ДА НААДА
Биһиги дьиэ кэргэн элбэх оҕолоох буоламмыт, хаһаайыстыбата суох сатаан олорбоппут. Улахан кыыспыт номнуо ыал. Икки устудьуоннаахпыт уонна түөрт кыра оҕолоохпут. Онтон иккитэ уһуйааҥҥа сылдьаллар. Мин, ыал ийэтэ, бэйэм Баайаҕа нэһилиэгиттэн төрүттээхпин, кэргэним төрүт олохтоох Уус-Таатта. Аҕабыт урукку олоҕор түөрт оҕолоох. Олор бары улахаттар, биһигини кытта билсэллэр, кэлэн барааччылар. Кэргэмминиин холбоон аҕыс сиэннээхпит. Бэйэм балыыһаҕа тас үлэһитинэн үлэлиибин.
Биһиги ыал буолуохпутуттан сүөһү тутабыт. Оттон бааһынай хаһаайыстыбаны түөрт сыллааҕыта тэриммиппит. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин нөҥүө грант ылан 50 төбөҕө анаан аныгы матырыйаалтан хотон туттубуппут. Хотоммут үрдэ поликарбонат, ойоҕосторо полистирол, таһа сайдинг диэн таҥастан бүрүөһүннээх. Онон күһүн ахсын урукку курдук хотон сыбаабаппыт. Хаһаайыстыба тэринээт нэһилиэкпит иһиттэн эбии уон ынаҕы атыыласпыппыт. Оҕуруот олордон, коза иитэн, куурусса тутан хаһаайыстыбабытын хаҥатта сатыыбыт. Биллэн турар, ыанньык ынах ахсаана элбэх буоллаҕына, аһыыры таһынан, дохуот киллэриэн сөп. Тыа сиригэр олорор ыал хаһаайыстыба тутар, оҕуруот үүннэрэр эрэ буоллаҕына, тиийинэн олорор кэмэ кэллэ. Үлэлээтэхпитинэ эрэ айахпытын булунарбыт таһынан, кыратык эмэтик эбии дохуот киллэринэбит.
ДЬИЭ КЭРГЭН ҮТҮӨ ҮГЭСТЭРЭ
Сайын ахсын бары дьиэ кэргэнинэн оттуубут, сир астыыбыт. Оҕолорбут тыа үлэтигэр барытыгар сыстаҕастар. Онон үлэҕэ-хамнаска оҕолорбутун сыһыаран, бэйэбит холобурбутунан үөрэтэбит. Сайынын улахан оҕолорбут кэлэн оттоһон, ынах ыаһан абырыыллар.
Улахан кыыспыт социальнай хантараакка тиксэн, дьоҥҥо ас астаан тиэрдэн биэрии өҥөтүн оҥорор этэ. Нам улууһугар ыал буолан көһөн барбыта, ол иһин бэйэбит дьиэ кэргэн иһинэн үлэлэтэбит. Өрөбүллэрбэр ас астаан, атыылаан эбии харчы оҥостобут.
Орто кыыспыт сайын эбии харчылаһан, Уолба нэһилиэгэр килиэп буһарааччынан үлэлээбитэ.
Кыралар ньирэйдэри, кууруссалары аһатан көмөлөһөллөр. Оҕолорбутун сахалыы сиэргэ-туомҥа эмиэ бэйэбит үтүө холобурбутунан иитэбит.
САХА КУУРУССАЛАРА УОННА КУСТАР
Хотоммутугар сүһүлэрбитин кытта саха кууруссаларын иитэбит. Ону сэргэ икки көҕөнү эмиэ иитэн боруобалаан көрөн баран астынныбыт. Ааспыт сайын иитиэх көҕөттөру ылан боруобалаан көрөргө быһаарыммыппыт. Сайын сымыыттыыллар этэ. Ол иһин куурусса хотоҥҥо кыстыыр буоллаҕына, кус эмиэ кыстаарай дии санаан, кыстатан көрдүбүт, этэҥҥэ кыстыгы туораан эрэллэр. Куурусса сымыытын атыылаабаппын. Бэйэбит айахпытыгар диэн иитэбит.
Сайын ахсын оттуур сирбит тиийбэт буолан, кыһалҕаттан отут эрэ сүөһүнү кыстатабыт. Мин манна, Уус Тааттаҕа, оҕолорбун кытта сирим суох, аҕабыт урукку оттуур сиригэр оттуур. Ол иһин арендаҕа сир ыларбыт таһынан, күһүн хаалбыт сирдэри кылдьыыскалаһабыт. Быйыл уонча ыанар ынах буолан 19 туонна үүтү былаанныыбыт. Кытай тыраахтар көлөлөөхпүт уонна «Штиль» диэн охсордоохпут. Икки аттаахпыт, олору көлүйэн от мустарабыт. Маны таһынан, идэһэҕэ диэн кэпсэтэн, билэр киһибит бэйэтин тыраахтарынан оттоһон көмөлөһөр. Олох кыайтарымаары гыннаҕына, эккэ, арыыга дьону кэпсэтэн көмөлөһүннэрэбит. Элбэх оттоох киһи элбэх сүөһүнү иитиэ эбит. Оттуур ходуһа кыһалҕата сайын ахсын кыһарыйар. Сири саҥаттан көрөн үллэрэллэрэ буоллар диэн баҕа санаалаахпын.
Ульяна Захарова.