Байаҕантайдар алтыс ыһыахтарыгар түмсэллэр

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Байаҕантай улууһа Саха сиригэр дьаһаах хомуйуутуттан ыла баара. 1710-1720 сс. улуустар тэриллибиттэрэ.

Байаҕантай улууһун туһунан кыраайы үөрэтээччи Николай Николаев бу курдук кэпсиир:
— 1760-с сыллартан улуустарга нэһилиэктэр баар буолбуттара. Улуустар уонна нэһилиэктэр административнай тэриллии быһыытынан чуолкайдык 1823-1825 сылларга бигэргэммиттэрэ. Байаҕантай улууһугар маннык нэһилиэктэр бааллара: 1-кы Байаҕантай (киинэ Танда), 2-с Байаҕантай (киинэ Тиит Арыы), Хара Алдан, Алдан (Уус Таатта), 4-с Байаҕантай (киинэ Киэҥ Күөл), Баайаҕа (киинэ Томтор), Игидэй (Туора Күөл), Уолба, 3-с Байаҕантай (киинэ Кириэс Халдьаайы), Мэҥэ Алдан. Саһыл (киинэ Кэскил), Ыҥаа (киинэ Новай), 1-гы Бороҕон (киинэ Өймөкөөн), 2-с Бороҕон (Кириэс Томтор), Үчүгэй, Сордоҥноох, Төрүт (Хаҥалас), Муома (Арҕаа Моой). 1930-1931 сылларга Байаҕантай улууһун түөрт оройуоҥҥа үллэрбиттэрэ: Уус Алдаҥҥа — икки нэһилиэк, Тааттаҕа — уонтан тахса, түөрт эбээн ууһун көһө сылдьар нэһилиэктэрэ холбоһон, Томпо оройуона тэриллибитэ. Өймөкөөн улууһа 1920 сыллаахха туспа оройуон буолбута. Байаҕантай улууһа ити курдук түөрт улууска арахсыбыта.
«Байаҕантай» диэн уопсастыбаннай түмсүү баар ( салайааччылара бырааттыы Иннокентий уонна Иван Андросовтар). Байаҕантай удьуордара бэйэлэрин историческай ааттарын сүтэриэхтэрин баҕарбат буолан, араас хайысхалаах суолталаах тэрээһиннэри ыыталлар. Онтон биирдэстэрэ — Байаҕантай ыһыаҕа. Быйыл Томпо улууһун Мэҥэ Алданыгар алтыс ыһыах ыһыллар.
Ити курдук, урукку Байаҕантай улууһун нэһилиэктэрэ иккилии сыл буола-буола ыһыахтыыллар.

Елена ПОТОЦКАЯ, » Саха сирэ» хаһыат

+1
0
+1
1
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0