Чернышевскайдааҕы балык собуотугар былырыыҥҥыттан Сибиир хатыыһын искусственнай усулуобуйаҕа иитэн эрэллэр.
edersaas.ru
Хатыыс искэҕин инкубаторга угар сыах, балык ыаматын улаатыннарар бассейннар үлэҕэ киирбиттэрэ. Собуот үлэһиттэрэ анал УЗИ-тэрил көмөтүнэн улахан балыктар искэхтэрэ хаһан ситэрин кэтээн көрөр кыахтаннылар.
Биир сыл анараа өттүгэр хатыыстары Булуҥ улууһугар, Өлүөнэ эбэҕэ тутан ылан, «АЛРОСА” хампаанньа көмөтүнэн Мииринэй оройуонун Чернышевскай бөһүөлэгэр тиэрдибиттэрэ. Балыктар искусственнай усулуобуйаҕа үөрэммиттэрин кэннэ, бэс ыйыгар искэхтэрин ыабыттарын инкубаторга иитэн, кырачаан хатыыстары таһаардылар.
Балык ыаматын бөртөлүөтүнэн тиксэрдилэр
50 000 балык ыамата биир ый иһигэр хас биирдиитин ыйааһына икки кыраамҥа тиийдэ. Атырдьах ыйын 28 күнүгэр Ил Дархан Айсен Николаев, СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэстэбиитэллэрэ, «Росрыболовство” Ленскэйдээҕи салаатын салайааччыта Олег Кузьмин, Чернышевскайдааҕы балык собуотун дириэктэрэ Василий Черепанов уо.д.а. састааптаах дэлэгээссийэ Бүлүү уонна Үөһээ Бүлүү кыраныыссатыгар, Хараабай Хайата диэн сиргэ, Бүлүү өрүскэ 15 000 хатыыс ыаматын ыыттылар. «АЛРОСА» хампаанньа айылҕаны харыстыыр тэрээһинин чэрчитинэн, балык ыаматын уулаах бакыакка кутан, бөртөлүөтүнэн тиксэрдилэр.
Бу үтүө бачыымы СӨ Экологиятын, айылҕаны туһаныытын уонна ойуур хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ тэрийэн ыытта. Балык ыаматын түбэһиэх сиргэ ыыппатылар, уу баайын бултуур кытаанахтык бобуллар сирин билим үлэһиттэрэ ыйан-кэрдэн биэрдилэр. Көмүс хатырыктаах манна уулааттаҕына, ситэрин саҕана искэх ыан, ыаматын таһаарыа. Киниэхэ туох да куттал суоһаабатын Экология министиэристибэтин үлэһиттэрэ хааччыйыахтара.
Дьааҥы уонна Индигиир өрүстэри хабыахтара
Инникитин министиэристибэ хатыыс ыаматын Дьааҥы уонна Индигиир өрүстэргэ ыытан, көмүс хатырыктаах ахсаанын чөлүгэр түһэрэргэ салгыы үлэлэһэр санаалаах. Ону таһынан, чыыр, муксуун, нельма курдук күндү балыктары искусственнай усулуобуйаҕа иитиэхтэрэ.
Учуонайдар этэллэринэн, Сибиир хатыыһын искусственнай усулуобуйаҕа иитии уонунан, сүүһүнэн төгүл көдьүүстээх. Мииринэй оройуонугар баар Чернышевскайдааҕы балык собуота көмүс хатырыктаах ахсаанын өрүстэргэ уонна күөллэргэ чөлүгэр түһэрэргэ 1971 сылтан ылсан үлэлиир.
Кыһыл кинигэҕэ киирбит күндү балык
Ааспыт үйэ 40-ус сылларыгар Сахабыт сирин өрүстэригэр 190 туонна хатыыһы бырамыысыланнас көрүҥүнэн бултуур этилэр. Билигин күндү балык саппааһа лаппа аҕыйаан, балыктыырга 20 туонна квота бэриллэр. РФ Кыһыл кинигэтигэр киирбит хатыыс ахсаанын чөлүгэр түһэрии бырамыысыланнай хампаанньалары кытта «Экология” национальнай бырайыакка уонна Ил Дархан Айсен Николаев “Тулалыыр эйгэ үтүө туругун хааччыйыы” ыйааҕар олоҕуран оҥоһуллар.
«Экология» национальнай бырайыак дойду үрдүнэн 2019-2024 сылларга үлэлиэҕэ. Бу бырайыак чэрчитинэн өрөспүүбүлүкэ олохтоохторун, чуолаан Бүлүү умнаһын нэһилиэктэрин ыраас уунан хааччыйыахтара, кинилэр доруобуйаларын туругун чинчийиэхтэрэ. Ону таһынан, айылҕа баайын хостуур хампаанньалар тулалыыр эйгэҕэ хоромньуну таһаарбаттарын ситиһии, айылҕа харыстабылын салаатын цифровизациялааһын үлэтэ ыытыллыаҕа.
Марианна Тыртыкова, «Саха сирэ», edersaas.ru