Бэс ыйын 24 күнүгэр Үөһээ Бүлүү сэлиэнньэтигэр Саха сирин историятыгар, сайдыытыгар биир улахан кэрдиис кэм саҕаламмытын туоһулуур, Бүлүү эбэни туоратар муоста тутуутун тула улахан сүбэ мунньах ыытылынна.
edersaas.ru, Татьяна Потапова
Ол курдук, сугулааҥҥа муоста тутуутугар эппиэттээх ФКУ УПРДОР «ВИЛЮЙ», «Хотьковский автомост» ААУо, «Новосибирскгипридорнии» ХЭТ тэрилтэлэртэн салалта, Дьокуускайдааҕы ирбэт тоҥу чинчийэр институт учуонайдара кыттыыны ылан, улуус нэһилиэктэрин баһылыктарын, тэрилтэ салайааччыларын иннилэригэр ыытыллыбыт үлэни, инники былааннарын билиһиннэрдилэр. Мунньах, улууска тастан киирбит, кэлии дьон кыттыылаах ыытылларынан, Роспотребнадзор ирдиир санитарнай нуорма өттүттэн барыта тутуһуллан туран ыытылынна.
Ол курдук, муоста тутуутугар бэлэмнэнии үлэлэри билиһиннэриигэ, «Саха сирин суолун-ииһин сайдыыта 2020-2024 сс.» диэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин государственнай программатын чэрчитинэн, кулун тутар 1 күнүттэн муоста тутуллуохтаах сирин, эмпэрэтин туругун, буорун, тулалыыр эйгэтин чинчийэр, анаалыстыыр үлэлэр, улуус салалтатын быһаччы хонтуруолунан, өйөөһүнүнэн кэмиттэн кэмигэр ыытыллан, бүтэн эрэллэр, атырдьах ыйыгар түмүктэниэхтээхтэр диэн, улуус баһылыгар Владимир Семёновичка бииргэ таһаарыылаах үлэ иһин махтанан туран иһитиннэрдилэр. Манна чинчийээччилэргэ, Хоро нэһилиэгин баһылыга Семён Чиряев, өрүс кытылын үрдүгэр турар нэһилиэккэ, саас муус харыыта таҕыстаҕына, ууга барыы куттала үөскүө суоҕа диэн ыйытыытыгар, чинчийээччилэр, инженердэр даҕаны, араас балаһыанньа барыта чинчийиллэр, учуоттаан туран оҥоһуллар диэн хоруйдаатылар.
Салгыы тутууга, бу бырайыакка эппиэттээх бөлөх истээччилэргэ муоста тутарга сөптөөх үс араас вариант оҥоһуллубутун, олор үчүгэй уонна мөкү өрүттэрин билиһиннэрдилэр. Ол курдук, «Бүлүү» федеральнай суол 660 км тутуллуохтаах муоста ааһыан сөптөөх үс варианнарын, нэһилиэк ортотунан, билиҥҥи Чаллыр аартыгын сиринэн уонна Бүлүү өрүс үөһээ өттүнэн, Мээнэкээн үрэҕин таарыйан туран диэн билиһиннэрдилэр. Бу көрдөрүллүбүт үлэлэртэн, нэһилиэги таарыйбат, Чаллыр аартыгыттан 3,9 км үөһэ тутуллара, оҥоһуутунан да уустуга суох, үп-харчы да өттүнэн арыый чэпчэки Бүлүү өрүһүнэн 1500 п.м., Мээнэкээн үрэҕинэн 80 п.м. усталаах муоста, 21,3 км муостаҕа киирии суол тутуутун үһүс вариана быдан табыгастаах диэн билиһиннэрбиттэрин, истээччилэр «сөбүлэһэбит» диэн куоластаатылар.
Түмүккэ, ФКУ УПРДОР «ВИЛЮЙ» тэрилтэ Түүкээн үрэҕин туоратар муоста түмүктэнэн эрэрин, салгыы Ньурба, Сунтаар улуустарыгар эмиэ өрүстэри туоратар муосталар тутуулара былааннаналларын иһитиннэрэн туран, бу Саха сиригэр улахан стратегическай суолталаах Үөһээ Бүлүү аннынан тутуллуохтаах муоста эмиэ ыйыллыбыт кэмигэр тутуллан, инникитин Дьокуускай — Мииринэй хайысхатынан харгыһа суох, төгүрүк сылы быһа айан суола тыргылларыгар эрэнэбит диэн этиитин Үөһээ Бүлүүлэр уруйдуу-айхаллыы, үөрэ иһиттибит!
Татьяна Потапова, Үөһээ Бүлүү, edersaas.ru