Бүгүн “Саха сирэ” хаһыат тугу суруйда?

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Хаһыаты чэппиэргэ сарсыарда аайы “Тэтим” араадьыйаҕа ырытаары олорон, өрүү “бүгүн интэриэһинэй да буолбут!” диэн бэлиэтиибин.

Бүгүн да эмиэ маннык санаан туран, хаһыатым сорох матырыйаалларын  кылгастык билиһиннэриим.

Александр Николаевич олоҥхо эйгэтин олохтооһуҥҥа оскуола иннинээҕи саастаах уонна оскуола оҕолоругар аналлаах үлэ суолтатын бэлиэтээтэ. Бу боппуруоһу Александр Жирков Үөрэх министиэристибэтин болҕомтотугар туһаайда. “Бүгүҥҥү тэрээһиҥҥэ ыҥырыллыбыт Үөрэх министиэристибэтин салалтатыттан киһи кэлбэтэх. Олоҥхо эйгэтин табан олохтообокко эрэ олоҥхо тылын-өһүн, олоҥхо тыынын оҕо-ыччат дьоҥҥо иҥэрии кыаллыа суоҕа. Уһуйааннарга, оскуолаларга олоҥхо эйгэтин үөскэтии үлэтин Үөрэх министиэристибэтэ ыһыктан кэбистэ. Маныаха анаан урукку өттүгэр эгэлгэ босуобуйалар, үөрэнэр кинигэлэр кылаастарынан тиийэ аттарыллан оҥоһуллубуттара. Бу үлэни Национальнай оскуола институтун үлэһиттэрэ ылсан тэрийбиттэрэ. Үөрэх министиэристибэтэ бу үлэни дьаалатынан ыытыа суохтаах, ол кинилэртэн ирдэниллиэҕэ”, – диэтэ Ил Түмэн бастакы вице-спикерэ» диэн маннык хорутуулаах ырытыыны ким суруйбутун бүгүҥҥү хаһыаты аахтаххытына билиэххит.

Бары билэрбит курдук, сэбиэскэй кэмнээҕи “Кыым” өрөспүүбүлүкэ салалтатын үрдүкү уорганнарын хаһыатын быһыытынан тахсара. Ону утумнаан саҥа кэмҥэ судаарыстыбаннай хаһыат быһыытынан “Саха сирэ” буолар. Сэбиэскэй кэмнээҕи “Кыым” уонна билиҥҥи “Кыым” олох атын хайысхалаах, туруктаах, ис хоһоонноох, майгыннаспат хаһыаттар. Билиҥҥи “Кыым” судаарыстыбаннай буолбакка, чааһынай хаһыат буолара эмиэ өйдөнөр. Онон мин, туох да халбаҥнааһына суох, бу суруйуубун үбүлүөйдээх судаарыстыбаннай “Саха сирэ” хаһыат ааҕааччыларыгар, эрэдээксийэтигэр уонна суруналыыстарыгар аныыбын”, — диэн хаһыат уопсастыбаннай кэрэспэдьиэнэ Николай Ребров суруйар. Хаһыаты кытта өр сылларга аргыстаһан кэлбит суруналыыс дириҥ уонна киэҥ ырытыытын үгүс ааҕааччы сэргиэҕэ.

Ити ааты-суолу чахчы туруулаһан туран ылбытым, 30 сыл оһуохайдаан бараммын… “Саха ньоҕой, оҕото өссө ньоҕой” диэн өбүгэлэрбит бэргэн этиилэрин эппинэн-хааммынан билбитим. Биир дьыл финалга үс буоламмыт, массыына иһин киирсибиппит. Түмүккэ, миэхэ тугу да биэрбэтэхтэрэ. Умнан кэбиспиттэр этэ. Ол кэмҥэ төһөлөөх абарыыны-хомолтону билбиппин, хараҕым уутун бүтэйдии “ыйыстыбыппын” санаатахпына, сонньуйабын эрэ, өстөөхпөр да баҕарбаппын. Ол да буоллар, сөбүлүүр дьарыкпын бырахпакка, тугу сатыырбын, билэрбин-көрөрбүн ыччакка уһуйа сылдьабын. Үөрэппит 11 оҕом СӨ үтүөлээх оһуохайдьытын аатын ылла. Оҕолорум ситиһиилэриттэн астынабын, үөрэбин”, — диэн Үөһээ Бүлүү улууһун суруналыыһа Валентина Догоюсоваҕа санаатын ким аһаҕастык үллэһиннэ? Ыстатыйаны аахтаххытына, бука, соһуйуоххут.

Үс оҕолоох дьону кытта кэпсэттэхпитинэ, элбэх оҕолоохтор эбит дии саныыбыт. Оттон мин бэҕэһээ харах балыыһатыгар сылдьан Таатта улууһун Тыараһа нэһилиэгиттэн оҕотун эпэрээссийэлэтэ кэлбит эдэр ийэлиин билистим. Эдэрчи дьахтары көрөн, уон оҕолооҕо буолуо дии санаабатаҕым…”, диэн элбэх оҕолоох эдэр ыал туһунан ыстатыйыатын саҕалыыр суруналыыс Ульяна Захарова. Онон, таатталар уонна дьааҥылар, бэйэҕит ыччаттаргытынан киэн туттуоххут дии саныыбын.

Соторутааҕыта батсаапка тарҕаммыт  бөрөнү былааҕынан бултааһын туһунан үгүс киһи соһуйа көрбүтэ чахчы. “Бүлүү улууһугар 4 сыллааҕыта бөрөнү былааҕынан бултааһыны саҕалаабыппыт. Былырыын Тылгыныга кыараҕас сиргэ түбэһэн, үс бөрөттөн биирин хаайан турбуттара. Ол хааллыбыт бөрө үөрүн улуйан ыҥыртаан үһү ылбыттара. Итини Тылгыны булчута Эдуард Васильев иилээн-саҕалаан ыыппыта. Билигин анал матырыйаалы соҕурууттан сакаастаан тиктэрэ олороллор, таҥас имиллибэт, сииги тардыбат матырыйаал буолуохтаах эбит”, – диэн бу ньыма туһунан ким сиһилии билиһиннэрбитин бүгүҥҥү хаһыаттан билсиҥ.

Аны бүгүн биир маҕаһыыҥҥа киирэн эт атыылаһыах буолбутум. Табыллыбатым. Сыаната – 650 солкуобай. Ойоҕоһо, буута эҥин диэн араарбакка биир сыананы быспыттар. Дьиҥэ, “Бөртө” хаһаайыстыба этэ эбит. Сорох атыыһыттар атыылыыр бородууксуйалара хантан кэлбитин билбэттэр. Хоточчу киэнэ дуу, Павловскайы Хоточчу диэбитим эбитэ дуу диэн, хата, бэйэҕиттэн ыйытан соһуталлар. Онон мин ыйытыым маннык. Хонтуруол суох дуу, анал үөрэх тиийбэт дуу?” – бу уонна да атын суруктары бүгүҥҥү “Хаһыат уонна ааҕааччы” рубрикаҕа билсиҥ.

Туох да дакылаата, лиэксийэтэ суох бэйэлэрин аттыларыгар сылдьар обургу уолаттары түмэн, аармыйа олоҕун кэпсээн, булугас-талыгас, хорсун өйгө-санааҕа иитэн, гражданскай санааны уһугуннарбыттара. Кинилэр холобурдарын биһиги тэрилтэбит үлэтин хайысхатыгар туһанан, ыччаты духуобунай өйгө-санааҕа, сырдыкка уһуйан барбыппыт. Маныаха улуус дьаһалтатыттан саҕалаан, нэһилиэктэр олохтоох дьаһалталарын, бэрэстэбиитэллээх уорганнар дьокутааттарын, оскуолалары, култуура үлэһиттэрин, уопсастыбанньыктары кытта ыкса сибээһи тутуспуппут”, — диэн Мэҥэ Хаҥалас улууһугар эйэлээх олоххо бойобуой дьайыыларга сылдьыбыт буойун-интернационалистар “Доблесть” тэрилтэлэрин салайааччыта Николай Семенов анаан бэлиэтээтэ. Ааҕыҥ уонна сэргээҥ.

Елена ПОТОЦКАЯ, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0