Хэллоуин диэн ааттаах бырааһынньыгы Саха сиригэр кэнники сылларга ньиргиэрдээхтик бэлиэтиир буоллулар. Ыччаты ааһан, саастаах да дьон үөр, абааһы буолан, араас кутталлаах маасканы-сирэйи оҥостон бырааһынньыктыыллар.
Хэллоуин – сибэтиэйдэр киэһэлэрэ диэн тылбаастанар. Христианскай эпоха быдан инниттэн бэлиэтэнэр бырааһынньык эбит. Англия, Ирландия, Хотугу Франция сиригэр-уотугар олорбут кельтэр диэн племя сылга иккитэ Саҥа дьылы бэлиэтииллэр эбит. Алтынньы 31 күнүттэн дьиҥнээх кыһыннара саҕаланар. Бу түүн кельтэр өбүгэлэрин итэҕэллэринэн, тыыннаахтар уонна өлбүттэр кистэлэҥ эйгэлэрин аана арыллара үһү. Кыыл тириитин бүрүнэн кутаа уот тула үҥкүүлүүллэр. Бэлиэ гынан тыкваны илдьэ сылдьаллар, бу ас куһаҕан тыыны үүрэр диэн суолталаах эбит.
Биһиги, 90-с, 2000-с сыллар оҕолоро, ыччата, бу сылларга киэҥник тарҕаммыт Америка киинэлэригэр Хэллоуины бэһилэйдик бэлиэтииллэрин билэ-көрө улааппыппыт. Билигин маныаха сөп түбэһэр таҥас-сап, мал-сал атыылыыр маҕаһыын да элбэх, онон дьон хас да күн инниттэн тэринэр, ону-маны атыылаһар, мааска оҥостор, ас астанар буолла. Социальнай ситимнэргэ көрдөххө, быйыл дьон «Игра в кальмара» киинэ уобарастарын элбэхтэ үтүктүбүт эбит. Хата, бүтэһик 2-3 сылларга илэ сылдьар абааһылар, үөрдэр, хаана саккырыы сылдьар дьон аҕыйаабыт, ол оннугар киинэлэр, мультиктар уобарастарын үтүкэр буолбуттар. Ол курдук, ааспыт сылларга «Бумажный дом», «Отряд самоубийц» киинэлэр дьоруойдара, «суперменнэр» муода буола сылдьыбыттара.
Манна диэн суруйдахха, бу Хэллоуин буоллун, тапталлаахтар күннэрэ буоллун, аан дойду экэниэмикэтин хамсатар бырааһынньыктар буоллулар. Бу күннэргэ анаан оҥоһуллубут көстүүмнэр, мааскалар, дьиэни киэргэтэр мал-сал, кинигэлэр, оонньуурдар, бэлэхтэр-туһахтар хамаҕатык атыыланаллар.
Дьон санаата:
Розалия Иванова, биэнсийэлээх:
— Мин бу күн баарын туһунан аҕыйах сыллааҕыта сиэммиттэн билбитим. Биир күн онус кылааска үөрэнэр сиэн кыыһым: «Бүгүн Хэллоуинныыбыт, киэһэ бырааһынньыкка барабын», — диэбитэ. Арай киэһибитэр кыыспыт хоһуттан хаан-сиин, сирэй-харах бөҕө буолан тахсан кэлбитигэр, хата, бэйэм сүрэҕим айахпынан тахса сыспыта. Аньыы даҕаны! Ол аата «өлбүт кыыс уобараһа» үһү. Буойа сатаабыппын истибэтэҕэ. Бииргэ үөрэнэр оҕолорум бары бу бырааһынньыкка маннык маскараат буолаллар диэт, дьиэттэн тахсан барбыта. Кэлин истибиппинэн, ол бырааһынньыктарыгар бастыҥ уобарас, амтаннаах бүлүүдэ диэн күрэстэспиттэр эбит. Сиэри-туому улаханнык өйдүү илик оҕолор маннык быһыыланнахтара буолуо. Үөр, абааһы буола оонньооһун сахалыы итэҕэллээх киһи сиэригэр баппат дии саныыбын. Үйэбит ирдэбилэ итинник буолан истэҕэ дуу?
Сайыына Макарова, устудьуон:
— Мин бу күнү биирдэ даҕаны бэлиэтии иликпин. «Инстаграмҥа» көрдөххө, Саха сиригэр олохтоохтук киирэн эрэр бырааһынньык эбит быһыылаах. Дьаҥ мэһэйдээбэтэҕэ буоллар, доҕотторбун кытта бэлиэтиэх, мустуох эбиппин. Ол эрээри, эмиэ даҕаны аньыырҕыыбын. Көннөрү көр-күлүү, оонньуу курдук киинэ дьоруойдарын мааскатын кэтиэххэ сөбө буолуо.
Иван Соловьев, урбаанньыт:
— Һуу, олох утарабын! Бу ньиргиэрдээхтик бырааһынньыктыы сылдьар ыччаппыт абааһыларын мунньаҕын кытта Ыһыаҕы, Масленницаны барытын тэҥинэн бэлиэтиир ээ. Араас итэҕэли, сиэри-туому барыты булкуйан муммут көлүөнэ үүнэн эрэр. Аныгы үйэ муодата, омуктар бэлиэтииллэр, ол аата биһиги эмиэ онтон хаалсыа суохтаахпыт диэн өйдөбүллэр бааллар. Баҕар, сыыһарым дуу. Сайдыылаах аныгы дьон барытын билэ-көрө улаатыахтааҕа буолуо. Хата, маладьыастарын ити Хэллоуиннарыгар саха абааһыларын үтүктүбүт дьону көрбөпүн ээ. Хас даҕаны сыллааҕыта, биһиги устудьуоннуурбут саҕана, халадаайдаах, бастыҥалаах моҥнон өлбүт кыыс уобарастаах кыыһы интэриниэккэ сиилээбиттэрин өйдүүбүн.
Бэй. корр.
Хаартыскалар — интэриниэттэн.