«АyarBook» — «Өй-санаа, билии-көрүү өттүнэн бэлэм буоламмыт олоххо киллэрдибит»

Олунньу 18 күнүгэр «Айар» Национальнай кинигэ кыһатын «АyarBook» бастакы электроннай сыһыарыыта сүрэхтэннэ.

Электроннай кинигэни үөрүүлээх быһыыга-майгыга сүрэхтээһиҥҥэ СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников, СӨ култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирэ Юрий Куприянов, СӨ инновацияҕа, сыыппаралаах сайдыыга уонна инфокоммуникационнай технологияларга миниистири солбуйааччы Георгий Андреев кытыннылар.

«Айар» Национальнай кинигэ кыһатын генеральнай дириэктэрэ Август Егоров:
«Билигин сыыппара эйгэтэ тэтимник сайда турар үйэтигэр олоробут. Инники сайдыыбыт куйаар ситимин кытары дьүөрэлэһэрэ саарбаҕа суох. Онон, өр кэмҥэ иитиэхтээбит санаабытын олоххо киллэрбиппититтэн үөрэбит  уонна астынабыт. Тоҕо диэтэххэ, «Электроннай эйгэҕэ бэйэбит төрөөбүт тылбытынан контент тоҕо аҕыйаҕый?» диэн дьон-сэргэ кэпсэппитэ, долгуйбута ыраатта. «АyarBook» электроннай сыһыарыы -– айар кэлэктиип маҥнайгы үлэтэ буолбатах. Биһиги өссө 2010 сыллаахха бастакы мультимедийнай кинигэни оҥорбуппут, онтон ыла элбэх остуоруйаҕа, оҕо кинигэлэригэр, үөрэнэр кинигэлэргэ мультимедийнай ньыманы туһанан, ааҕааччыларбыт сэҥээриилэрин ылбыппыт. Бүгүн билиһиннэрэ турар сыһыарыыбытын оҥорорбутугар өй-санаа да, билии-көрүү да өттүнэн бэлэм буоламмыт, олоххо киллэрдибит диэн тоһоҕолоон этиэхпин баҕарабын. Элекроннай уонна аудио-кинигэлэри хомуйан биир сыһыарыыга киллэрбиппит, мин санаабар, олус туһалаах уонна суолталаах. Бары билэргит курдук, пандемия кэмэ бары даҕаны сыыппара эйгэтигэр киирэрбитин лаппа түргэтэттэ.
Иккис өттүнэн, өрөспүүбүлүкэбит Арассыыйа сирин-уотун  биэс гыммыт биирин ылар. Сирбит-уоппут киэҥ, нэһилиэктэр икки ардылара олус ыраах, суолбут-ииспит мөлтөх. Онно, биллэн турар, кинигэни тиэрдэр уустуктардаах. Сахабыт сиригэр куйаар ситимэ күүскэ тарҕанна, дьоммут-сэргэбит араас сыһыарыыны туһанарыгар тиэхиньиичэскэй кыахтар баар буоллулар. Сүрүнэ — биһиги оҕолорбутун, ыччаттарбытын сыһыарыыга киллэриэхтээхпит. Кинилэргэ дьүөрэлээх бу ньыманан төрөөбүт тылларынан ааҕыахтаахтар, суруйааччылары билсиэхтээхтэр, төрүт култуураларын билиэхтээхтэр», -– диэн «АyarBook» сыһыарыыны дьон-сэргэ сэҥээриэҕэр, туһаныаҕар эрэнэрин биллэрдэ уонна сыһыарыыны хайдах туһанары көрдөрдө, сиһилии кэпсээтэ.

— «Айар» Национальнай кинигэ кыһата үлэтигэр-хамнаһыгар аныгы сыыппаралаах технологиялары киллэрэн, олоҕу кытта тэҥҥэ хардыылыыр. Киһи ааҕан сайдар, билэр-көрөр. Кини кинигэни кыра эрдэҕиттэн аахтаҕына, өйө-санаата, толкуйдуур дьоҕура, тылын баайа сайдар. Бу маннык сыһыарыы эдэр ыччаппыт билиитин хаҥатарыгар улахан туһалаах буолуоҕа.
«AyarBook» сыһыарыы саха, Хотугу сир төрүт омуктарын уонна нуучча тылынан литератураны сыаналааччылар сиэпкэ укта сылдьар бибилэтиэкэлэринэн буолуоҕар баҕарабын. Өрөспүүбүлүкэ 100 сыллаах үбүлүөйүгэр дьоһуннаах, кэрэ бэлэҕи оҥорбуккутунан эҕэрдэлиибин, -– диэн СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников айар кэлэктиипкэ махталын биллэрдэ.

«Ил Дархантан аудио-бэлэх»

Өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев Саха сирин норуоттарын төрүт тылларын салҕыы сайыннарар туһугар сыыппараҕа киллэрэр, ол иһигэр смартфоннарга сыһыарыылары оҥорор, соругу туруорар. Тылы сайыннарыы өрөспүүбүлүкэтээҕи бырагырааматынан үп-харчы көрүллэн, элбэх үлэ оҥоһуллубут. Олортон биирдэстэринэн «Ил Дархантан аудио-бэлэх» бырайыак буолар. Ол эбэтэр, «Айар» кинигэ кыһатын саҥа сыһыарыытыгар биир улахан миэстэни «Ил Дархантан аудио-бэлэх» («Аудиодар Ил Дархана») ылар. Дьэ, манна ааҕааччылар  классик-суруйааччыларбыт  50-тан тахса айымньыларын Сахабыт сирин талааннаах артыыстара ааҕалларын дуоһуйа истиэхтэрэ.
Август Васильевич бэлиэтээн эппитинии:
«…Нууччалыы эттэххэ, хаһан да сүппэт саха уус-уран тылын, литературатын эталона буолар. Баҕар, хаһан эмэ сахалыы тыл-өс дьиннээҕэ хайдах этэй диир түгэн үөскүөн сөп. Баһаалыста, бу сылдьар. «Ил Дархантан аудио-бэлэҕи» булан ааҕыҥ, 3 чаас устата классик суруйааччыларбыт айымньыларын астына, дуоһуйа истиҥ».
«Айар» Национальнай кинигэ кыһатын салайааччы Август Егоров «АyarBook» электроннай кинигэни оҥорор туһунан иитиэхтии сылдьыбыт санаатын олоххо киллэрэргэ ИТ-парка резиденнэрэ уонна «Квантум» хампаанньа программистара көмөлөстүлэр. «Квантум» салайааччыта Алексей Баишев бу үлэҕэ хайдах ылсыбыттарын уонна инникитин да бииргэ үлэлииргэ эрэллээхтэрин туһунан кылгастык кэпсээтэ.

Туттарга олус судургу

Электроннай сыһыарыыга саха уонна аҕыйах ахсааннаах төрүт норуоттар тылларынан суруллубут 550 электроннай уонна аудио-кинигэ киирбит.
Жаанырдара эмиэ араас. Ким баҕарар төрөппүттэргэ анаммыт литератураны, прикладной кинигэлэри, уус-уран айымньылары, сынньалаҥҥа, аска-үөлгэ анаммыт кинигэлэри булан ааҕан дуоһуйуо.
Ханнык баҕарар сыһыарыыга курдук, көрдүүр систиэмэлээх, судургутук булаҕын. Бииртэн-биир ыйынньыгы туһанан, саҥаттан саҥа кинигэлэри билсэҕин.
Аудио-кинигэни түргэнник истэр курдук тэтимин түргэтэтиэххэ, экран сырдыгын уларытыахха, түүн ааҕарга фонун уларытыахха эмиэ сөп.

Сыһыарыыга ааҕыаххын баҕарар кинигэҕэр  суруйтардахха, ол эбэтэр сыһыарыынан туох да хааччаҕа суох туһанарга, 14 күн босхо ааҕыахха сөп. Ону сэргэ «Стандарт» уонна «Премиум» диэн тарыыптар бааллар. Холобур, «Преимиум» тарыыбка суруйтардаххына, төһө баҕарар кинигэни ааҕыаххын сөп. Оттон «Стандарт» тарыыбынан оҕолорго аналлаах уонна уус-уран литература айымньыларын билсэр кыахтанаҕын.
Таптаабыт кинигэҕин эрдэттэн хачайдаан ыллаххына, сибээһэ да суох сиргэ сылдьан (бултуу, командировкаҕа, омук сиригэр сылдьан уо.д.а.) ааҕар кыахтанаҕын.
Сыһыарыыны бу сыылкаларынан хачайдааҥ: iOS — https://apps.apple.com/us/app/ayarbook/id1579289301 Android — https://play.google.com/store/apps/details?id=com.ayarbook

Кинигэ барыта сыһыарыыга киллэриллэр дуо?

«Айардар» сыһыарыыга саҥа кинигэлэр күн аайы эбиллэ туралларыгар бэйэлэрин ааҕааччыларыгар уонна истээччилэригэр эрэннэрэллэр.
«Оччоҕо кумааҕы кинигэни ким ааҕар, кыһа бэчээттиир бородууксуйатын атыылаһааччы аҕыйыа суоҕа дуо?» -– диэн мунаарааччылар эмиэ бааллар. Ол гынан баран, кыһа үлэһиттэрэ быһаарбыттарынан, саҥа күн сирин көрбүт кинигэ тута сыһыарыыга киллэриллибэт, ааҕааччыга тиийбитин, сэҥээриини ылбытын кэнниттэн эрэ  электроннай сыһыарыыларга көһөрүллэр. Маныаха ааптар бырааба эмиэ учуоттанар.

«АyarBook» электроннай сыһыарыы сүрэхтэниитин кыттыылаахтарын СӨ үтүөлээх артыыстара Варя Аманатова сахалыы кылыһахтаах ырыатынан уонна Альбина Дегтярева хомус куйаарга көтөр дорҕоонунан эҕэрдэлээтилэр. «Айар» кинигэ кыһатын ааптардара, суруйааччылар, сахалыы кинигэни сэҥээрэр талааннаах артыыстарбыт «Айар» кинигэ кыһатын кэлэктиибигэр  видеонан эҕэрдэлэрин тириэртилэр.

Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ», edersaas.ru

Мария ВАСИЛЬЕВА (СИА) хаартыскалара