Бу күннэргэ өрөспүүбүлүкэ уопсастыбаннаһа аҕыс хотугу улуус РФ Арктика зонатыгар киирбит бэлиэ түгэнин «Арктика – сайдыы туоната» диэн улахан суолталаах тэрээһининэн бэлиэтээтэ.
edersaas.ru
Үөрүүлээх тэрээһин Бүтүн Арассыыйатааҕы Полярник күнүн кытта тэҥҥэ бэлиэтэннэ. Аллайыаха, Анаабыр, Булуҥ, Аллараа Халыма, Орто Халыма, Муома, Эбээн Бытантай уонна Усуйаана улуустарын дьоно-сэргэтэ киин болуоссатын сүрүн сценатын иннинэн сэлэлээн хааман киириилэрэ хотугу улуустар олохтоохторугар киэн туттууну сахта.
Бырабыыталыстыба аатыттан мустубут дьону вице-премьер Денис Белозеров: «Полярник күнүн 2013 сылтан бэлиэтиибит. Бу Арктиканы бастакы арыйбыт дьону чиэстээн, бэлиэтээн ааһар күммүт. Оттон өрөспүүбүлүкэ аҕыс улууһун РФ таһымыгар Артика зонатыгар киириитэ – улахан Кыайыы. Мантан салгыы биһигини бэрт үгүс үлэ күүтэр — диэн бэлиэтээтэ.
Улахан сценаҕа Аллайыаха, Анаабыр, Булуҥ, Аллараа Халыма, Орто Халыма, Муома, Эбээн Бытантай уонна Усуйаана улуустарын баһылыктарын ааттарын биирдиилээн ааттаан ыҥыран туран, Арктика символическай каартатын туттарбыттарын бу ааттаммыт улуустар олохтоохторо айхаллаан көрүстүлэр.
Хоту улуустар олохтоохторун туох долгутарын туһунан кэпсэппит дьонум — Абый улууһун олохтоохторо санааларын бу курдук үллэстэллэр.
Мария Денисова, Абый улууһун олохтооҕо:
— Айан билиэтиттэн саҕалаан тутуу матырыйаалыгар, аска-үөлгэ тиийэ сыана ыарахана — Арктическай улуустар олохтоохторун саамай улахан кыһалҕабыт. Онон бу күннэргэ РФ таһымыгар Арктика оройуоннарын ахсааныгар киирбиппитин олус үөрэ ылынныбыт. 2019 сылга үктэнэн баран, Ил Дархан Айсен Николаев Арктика боппуруостарынан утумнаахтык дьарыктанарын истэ-билэ сылдьабыт. Ол үлэтэ түмүктээх буолла. Ол курдук, өрөспүүбүлүкэ салалтата 25 сыл устата туруорсубут сытыы боппуруоһа дьэ оннуттан хамсаата. Аны Арктика улуустарын социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыыларыгар туһуламмыт үгүс кэскиллээх дьаһал ылылларын күүтэбит.
Зарема Никулина, Абыйтан төрүттээх Дьокуускай куорат олохтооҕо:
— Мин төрөөбүт Абыйым Арктика зонатыгар киириитин тус бэйэм Таҥара бэлэҕин курдук ылынным. Сүрүн баҕа санаам диэн, бастатан туран, сыана чэпчиирэ эбитэ буоллар.Үлэбинэн хотугу улуустарга өрүү сылдьабын. Сүрүн баҕа санаам диэн, бастатан туран, сыана чэпчиирэ эбитэ буоллар. Холобура, Абыйга хортуоппуй киилэтэ – 150-200 солкуобай, 200 гр бэлимиэн – 500 солкуобай, айан билиэтэ кэлэ-бара – 50 тыһыынча солкуобай. Онон Арктика зонатыгар киириибитигэр хоту дойду олохтоохторун баҕа санаабыт – олохпут таһыма тупсара буоллар.
Ити курдук, хоту дойду дьоно үөрүүлээх бэлиэ түгэни сүргэлэрэ көтөҕүллэн бэлиэтээн туран, сотору кэминэн хоту дойду уустук усулуобуйатын чэпчэтэргэ туһуламмыт чэпчэтиилэри күүтэллэр.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыскаҕа ааптар түһэриитэ.