Бэҕэһээ, от ыйын 2 күнүгэр, Ил Түмэн Наукаҕа, үөрэхтээһиҥҥэ, култуураҕа, СМИ-гэ уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева Арктика эрэгийиэннэригэр үөрэхтээһин аныгылыы көрүҥнэрин боппуруостарыгар пресс-конференция ыытта.
edersaas.ru
Бастатан туран, Феодосия Васильевна суруналыыстарга арктическай улуустарга үөрэхтээһин хайысхаларын билиһиннэрдэ. Бу үлэлэр эрэгийиэннээҕи итиэннэ федеральнай таһымнарга ыытыллаллар.
— Бүгүн Арассыыйа үрдүнэн, Арктиканы сайыннарыыга туһуламмыт үгүс стратегическай докумуоннар ылыллаллар. Ол – 2030 сылга диэри кэмҥэ СӨ Арктическай зонатын социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын стратегиятын кэнсиэпсийэтэ, билигин оҥоһулла сылдьар “2025 сылга диэри кэмҥэ Уһук Илин уонна Байкал эрэгийиэнин социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыылара” РФ судаарыстыбаннай бырагыраамата. Бу бырагыраамалар Арктика зонатын сайыннарыыга кэлимник ылсыыга туһаайыллаллар, — диэтэ Феодосия Васильевна.
Кини, Арктическай сэбиэккэ 8 арктическай судаарыстыба киирэрин бэлиэтээтэ – Канада, Дания (Гренландия, Фарерскай арыылар), Финляндия, Исландия, Норвегия, Арассыыйа, Швеция уонна АХШ. Арктика төрүт олохтоох норуоттара алта норуоттар икки ардыларынааҕы тэрилтэлээхтэр.
Саха сирэ Арктическай сэбиэти кытта үгүс сыллартан көхтөөхтүк бииргэ үлэлэһэрин, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аҕа баһылыга Айсен Николаев соторутааҕыта Уһук Илин сайдыытын боппуруостарыгар РФ Судаарыстыбаннай сүбэтин оробуочай бөлөҕүн салайааччытынан буолбутун бэлиэтээтэ Феодосия Габышева.
Бырагыраама сүрүн хайысхаларыгар социальнай эйгэни, экэниэмикэни уонна науканы сайыннарыы киирэллэр. Бу, биһиги өрөспүүбүлүкэбит 13 муниципальнай тэриллиилэрин сайыннарыыга саҥа кыахтар үөскээбиттэрин эмиэ туоһулуур. Ол иһин билигин бу хайысханан тиһиктээх үлэ ыытыллар.
Феодосия Габышева итиэннэ, арктическай эрэгийиэннэр үөрэхтээһиҥҥэ аныгылыы көрүҥнэрин боппуруостарыгар РФ Федеральнай Мунньаҕын Федерация Сэбиэтин бэрэссэдээтэлигэр Валентина Матвиенкоҕа буолар сүбэ мунньахха биһиги өрөспүүбүлүкэбит үөрэхтээһиҥҥэ эйгэтин бэрэстэбиитэллэрэ кыттыыны ылалларыгар күһүн Ил Түмэн аатыттан этии киллэриллибитин санатта.
-Холобур, М.А.Алексеев аатынан Үөһээ Бүлүүтээҕи өрөспүүбүлүкэтээҕи гимназия учуутала үөрэх үлэһиттэригэр коммунальнай хааччыйыы иһин ороскуоттарыгар компенсация оҥоһуллуутун туһунан боппуруоһу туруорсубута. Малокомплектнай оскуолалар тустарыгар үгүс этии киирбитэ, билигин Госдуумаҕа бу боппуруос дьүүллэһиигэ сылдьар, — диэтэ кини.
Феодосия Васильевна, малокомплектнай оскуолаларга сыһыаннаан, “Российскай Федерацияҕа үөрэхтээһин туһунан” федеральнай сокуоҥҥа уларытыылар (ыраах сыталларын, суолу-ииһи, үөрэнээччи ахсаанын кытта сибээстээн, малокомплектнай оскуолалары быһаарыы киритиэрийдэригэр) киллэриллиэхтээхтэрин туһунан эттэ.
Үөрэхтээһиҥҥэ киирэр уларытыылары научнай өттүттэн көрүүнэн СӨ Национальнай оскуолалары научнай-чинчийэр института дьарыктаныаҕа.
Маны таһынан, Ил Түмэн сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева үөрэхтээһин тирээн турар кыһалҕаларыгар – кочевой оскуолалары лицензиялааһын, учууталлар хамнастарын, “Земскэй учуутал” бырайыак, Норуоттар икки ардыларынааҕы Арктическай оскуола инникитин, “Арктика оҕолоро” федеральнай сыаллаах бырагыраама оҥоһуллуутун, о.д.а. боппуруостарга санаатын үллэһиннэ, суруналыыстар ыйытыыларыгар хоруйдаата.
Татьяна МАРКОВА, edersaas.ru
Хаартыскалар Ил Түмэн сайтыттан.
Сүрүн хаартыска интэриниэттэн.