Саха учуонайа – «Арктика. Континентальнай шельфэ» норуоттар икки ардыларынааҕы куонкурус лауреата
Арассыыйа наукаларын академиятын Сибиирдээҕи салаатын «Саха сиринээҕи Научнай киинэ» федеральнай чинчийэр киин Хоту сир физическэй-тиэхиньиичэскэй кыһалҕаларын институтун кылаабынай научнай үлэһитэ, тиэхиньиичэскэй наука дуоктара, профессор Олег Ивкентьевич Слепцов ааптарыскай кэлэктиип састаабыгар 2020 сылга Арктиканы уонна континентальнай шельфэни сайыннарыыга, туһаҕа таһаарыыга туһуламмыт научнай, научнай-тиэхиньиичэскэй уонна инновационнай арыйыыларга Норуоттар икки ардыларынааҕы куонкурус лауреатынан буолла.
Информационнай уонна ааҕар-суоттуур федеральнай чинчийэр киин ааптардарын кэлэктиибэ «Уһук Хоту уонна Арктикаҕа туттуллар тиэхиньикэ бөҕө уонна алдьаммакка-кээһэммэккэ үлэлиир буоларын хааччыйыыга ааҕар-суоттуур-тургутар ньымалар уонна технологиялар» салаалар икки ардыларынааҕы бырайыагы кытта бииргэ үлэлээтилэр. Куонкурус Арассыыйа Федерациятын бырабыыталыстыбатын уонна Энэргиэтикэ министиэристибэтин өйөөһүннэринэн, 2014 сылтан сыллата ыытыллар.
Бу бырайыакка хоту (Арктикаҕа) туттуллар оҥоһуктарга уонна тиэхиньикэҕэ анаан туһаныллар муҥутуур туруктарын саҥа көрүҥнэрэ уонна кэнсиэпсийэ ырытыллан киллэриллибиттэр; киэҥ тургутуулар түмүктэринэн намыһах температура араас диапазонугар хайа барыылар бөҕө туруктарын уонна механическай свойстволарын характырыыстыкалара ылылыннылар; массыыналар уонна конструкциялар хайа барыыны тулуһар буолууларын кэккэ ньымалара уонна ааҕыылар-суоттааһыннар оҥоһулуннулар; нанобороһуок матырыйаалларын туһанан уулларыллан кутуллан уонна иһэрдиллэн бэлэмнэнэр оҥоһуктар оҥоһууларын бөҕөргөтөр технологиялар, намыһах температураҕа сыбааркалааһыҥҥа эрэсиимнэр уонна матырыйааллар, технологическай усулуобуйалар ырытыллан оҥоһулуннулар; Сибиир уонна Арктика тиэхиньиичэскэй эйгэлэрин эбийиэктэрэ төһө өр үлэлиир туруктаахтарын уонна эрэллээхтэрин сыаналыыр, улахан кээмэйдээх диагностыыр үлэлэр ыытылыннылар; намыһах температураҕа конструкциялар уонна конструкционнай матырыйааллар чаастарын бэйэлэринэн тургутарга научнай-чинчийэр база тэрилиннэ.
Киллэриллибит бырайыак түмүктэрин олоххо киллэрии Арассыыйаҕа оҥоһуллар тиэхиньикэ атыттары баһыйарыгар итиэннэ дойдуга оҥоһуллар тиэхиньикэ кээмэйин улаатыннарар, тас дойдулартан киллэриниини сарбыйыы суотугар бу салааҕа дойду импортан тутулуктаах буолуутун намтатар кыаҕы биэриэҕэ.
РНА СС Саха сиринээҕи Научнай киинин матырыйаалларынан
Иван Ксенофонтов бэлэмнээтэ.
«Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru