Аракыата тобохторун буортута

Бөлөххө киир:

Биһиги өрөспүүбүлүкэбитин кытта ыаллаһа сытар Амурскай уобаласка баар «Восточнай» космодромтан быйыл үһүс аракыата куосумас куйаарыгар таҕыста. Ол аракыата тобохторо Алдан, Бүлүү улуустарыгар түһэллэрэ тулалыыр эйгэҕэ, нэһилиэнньэ доруобуйатыгар төһө буортулааҕын, радиация тарҕанарын-суоҕун үгүс дьон интэриэһиргиир.

edersaas.ru

Маны миниистир бу курдук быһаарда: «Роскосмос» корпорацияны кытта биһиги ракета тобохторун (двигателин, бааҕын) Саха сириттэн таһааралларын хонтуруоллуубут. Олохтоох дьон радиация тарҕаныа диэн сэрэхэдийэр да, лабораторнай чинчийэн көрүү тимир луомуттан, ордубут уматыктан уратыны булбатаҕа. Арай сибиниэс көрдөрүүтэ үрдүк соҕус.

Будулуйар туманнаах ахсынньы аам-даам тымныытыгар түспүт аракыата тобохторун хаар быыһыттан көрдүүр олус күчүмэҕэй. -50С бөртөлүөт да көппөт, көттөҕүнэ даҕаны, хаар тибэн туох да көстүбэт. Ол иһин сир хараарбытын кэннэ Алдан оройуонугар «Союз-2» 2018 с. олунньутугар куосумаска тахсыбыт аракыата элэмиэннэрин барытын буллубут. Билигин Бүлүү улууһугар көрдүүбүт».

Дьон бары бэркэ билэрин курдук, бастакы космодром Казахстан истиэбигэр Байконурга тутуллан, бу үйэ аҥаарыттан ордук бириэмэҕэ тыһыынчанан аракыатаны куосумас куйаарыгар таһаарда. Казахстан туспа судаарыстыба буолан, бу дойду бүддьүөтүгэр Арассыыйа космодрому куортамныырын иһин сылга 115 мөл. дуоллары төлүүр. Байконуру тутарын иһин дойду сылга 10,16 млрд солк. ороскуотурар. Ол иһин ити ороскуоту аччатаары, Уһук Илин Амурскай уобаласка «Восточнай» космодрому тутаннар, куосумаска тахсыы улахан аҥаара итинтэн оҥоһуллуохтаах. 2050 с. диэри «Роскосмос» Байконуртан букатын аккастаныахтаах.

Космодром уонна искэн ыарыы

Оттон Казахстан нэһилиэнньэтин доруобуйатын Байконур космодрома төһө айгыратта? Бу ыйытыыга ким да быһаччы эппиэти биэриэ суоҕа эрээри, тоҕо эрэ искэн ыарыы хотугу Казахстаҥҥа Байконур диэки ордук элбэҕин бэлиэтииллэр. Аан дойду үрдүнэн искэн ыарыы тарҕаныытынан Казахстан 15-16 миэстэҕэ турар. Онкологияны, радиологияны чинчийэр Казахскай научнай институт таһынан, дойдуга түөрт улахан онкологическай киин баара элбэҕи этэр. Байконуртан бастакы аракыата көппүтэ 2021 с. 60 сылын туолуоҕа. Оттон Саха сирин соҕурууҥҥу кыраныыссатын кытта ыксалаһа сытар Амурскай уобаласка саҥа тутуллубут «Восточнай» космодромтан бастакы аракыата 2016 с. көппүтэ.

Ракета тобоҕо Саха сирин улуустарыгар түһэр траекториятын аҕыйах ахсааннаах нэһилиэнньэлээх халыҥ аар тайҕа улахан кутталы үөскэппэт диэн талбыттара. Хас да мөлүйүөн нэһилиэнньэлээх куорат үрдүгэр, эбэтэр кыра нэһилиэк аттынааҕы ойуурга кэлэн түһэрэ кинилэргэ суолтата кыра. Ол олохтоох нэһилиэнньэ доруобуйатыгар тугунан өтөн тахсарын бириэмэ эрэ көрдөрүө.

Марианна Тыртыкова, «Саха сирэ», edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0