Бүгүн Саха араадьыйата төрүттэммитэ 87 сылын бэлиэтээтэ.
edersaas.ru
Бу сыллар тухары араадьыйаҕа үгүс уларыйыы тахсыбыта. Быйылгыттан ыла Саха араадьыйата «Тэтим» диэн ааттанан, аныгылыы хайысханы тутуһан үлэлиир. Бу сонун көрүҥ үгүс истээччини соһутта да, үөртэ да. Сарсыарда 7 чаастан саҕалаан, саҥа күнү айхаллаан, интэриэһинэй сонуннарынан аралдьытан Саха сирин олохтоохторун сүргэлэрин көтөҕөн, үлэҕэ, үөрэххэ көҕүлээн атаарар. Оттон күнүс бэлиитикэҕэ, олох-дьаһах тирээн турар боппуруостарын ырытар биэриилэр баар буоллулар. Киэһэ эр дьоҥҥо аналлаах биэриилэри үгүс киһи сэргээтэ. Бүгүн сарсыарда Саха араадьыйатын дириэктэрэ Максим Березин истээччилэри кытта аһаҕас эфиргэ кэпсэтиитигэр дьон «Тэтими» ылыммыттарын бэлиэтээтилэр. Истээччилэр: «Сонун дьон эфиргэ тахсар, ордук эр дьон өттө көхтөөхтүк кыттар буолла», — диэн айар үлэлээх араадьыйа бары үлэһиттэригэр махтал тылларын эттилэр.
Бүгүн «Тэтим» араадьыйа ыытааччыта, Дьааҥыттан төрүттээх Светлана Попова төрөөбүт күнэ эбит. Ол туһунан ыытааччылартан истээт, араадьыйа суруналыыһын кытта анаан кэпсэттим.
— Светлана, эн ыытааччы быһыытынан ордук ханнык биэриини ыытаргын сөбүлүүгүнүй?
— Мин ордук быһа эфири ыытарбын сөбүлүүбүн. Бу көрүҥ ыытааччыны уонна истээччини куйаар ситимигэр биир тыынныыр буолан, икки өттүттэн өйдөһүү уонна сибээс баар.
— Үс айар куттаах ыытааччы былдьасыһа-быдьасыһа саҥараргытын үгүс истээччи ылыммат дии?
— Биллэн турар, истээччи да, ыытааччы да саҥа көрүҥҥэ дьэ үөрэнэн эрэр буоллахпыт. Хас сэрэдэ аайы биһиэхэ, «эрдэһит» ыытааччыларга, ырытыы-мунньах буолар. Онно «аньыыбыт-харабыт» сараланар. Аны бэнидиэнньиктээҕи улахан планеркаҕа салалтабыт сэмэлиир да, хайгыыр даҕаны. Онон нэдиэлэтээҕи үлэбит түмүгэ үрүҥэ-харата барыта сиидэлэнэр. Сотору кэминэн сыыһа-халты олох суох буолуо диэн эрэннэрэбит.
— «Тэтим» ааккыт ис хоһоонугар эппиэттэһэрин курдук, болҕомтону ордук ханнык тиэмэлэргэ туһаайаҕыт?
— Ханнык тиэмэ тула кэпсэтэрбитин «эрдэһиттэр» эрдэттэн быһаарсабыт. Тиэмэлэрбитин буларга, бастатан туран, халаандаары көрөбүт. Онон бэлиэ күннэри бэлиэтээбэккэ ааспаппыт. Холобура, кэлэр бэнидиэнньиктээҕи биэриибит өрөспүүбүлүкэ бастакы бэрэсидьиэнэ Михаил Николаевка ананыаҕа.
— Дьон бастаан «Тэтими» ылымматахтарыгар, ыытааччы быһыытынан хомойбутуҥ дуо?
— Биһиги, сахалар, сонун сүүрээни хара бастааҥҥыттан ыллыбыт да, айхаллыы-уруйдуу көрсүбэт айылгылаахпыт. Ол эрээри сөбүлээтэхпитинэ ис сүрэхпититтэн уонна букатыннаахтык ылынабыт. Мин бастаан ыытааччы быһыытынан саҥа сүүрээни эмиэ тута ылынан биэрбэтэҕим. Оттон билигин кимнээҕэр «эрдэһиттэр» араадьыйа-шоуну ылынным. «Хайаан баччааҥҥа диэри бу биэриитэ суох олорбуппунуй?» — дии саныыбын.
— Светлана, эн улуутунан аатырар күҥҥэ төрөөбүт эбиккин! Улуу Өктөөп 100 сыла, Саха араадьыйатын төрүттэммит күнэ. Бу бэлиэ күнү кытта эн дьылҕаҥ ыкса сибээстээҕин хаһан билбиккиний?
— Саха араадьыйатын төрүттэммит күнүгэр төрөөбүтүм — үөһэттэн айдарыым курдук ылынабын. Олох кыра эрдэхпиттэн миигин араадьыйа иитэн улаатыннарбыт оҕотунабын. Биирдэ оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан Саха араадьыйатын төрүттэммит күнэ мин төрөөбүт күммүн кытта биир күн эбитин истэн олус соһуйбутум уонна үөрбүтүм. Аны бүгүн Улуу Өктөөп 100 сылын туолар күнэ. Онон бу сарсыардаттан саҕалаан, бу күн олох киэһээҥҥэ диэри миэхэ сырдык бырааһынньык!
Светлана Поповаҕа уонна кини биир идэлээхтэригэр Улуу Өктөөп 100 сылынан уонна тапталлаах Сахабыт араадьыйата төрүттэммит күнүнэн итии истиҥ эҕэрдэбитин тиэрдэбит.
«Тэтим» араадьыйа, ылбыт тэтимҥин ыһыктыма, саҥаттан саҥа саҕахха аартыгыҥ арыллан истин!
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартысканы Светлана Попова үлэтин архыыбыттан туһанным.