Анатолий Николаевич СЛЕПЦОВ, 2012-2016 сылларга Үөһээ Халыма улууһун Арыылаах нэһилиэгин баһылыга, билигин бааһынай хаһаайыстыбалаах:
edersaas.ru
— Дьэ, «муус хамсаан» эрэр диэн этиэххэ наада. Үөһээ Халыма улууһун Арктика зонатыгар киллэрэр Ыйаахтан биһиги күүтэрбит, эрэнэрбит элбэх. Онуоха Ыйааҕы олоххо киллэриигэ туох учуоттаныахтааҕын чопчулуурга билиҥҥи олохпутун тэҥнээн көрөр хайаан да наада дии саныыбын.
1980-90 сылларга тыа хаһаайыстыбатын чэрчитинэн үлэлиир уонна 13 хотугу улууһу сүрүннүүр “Север” диэн АПК баара. Бу агропромышленнай комплекс үчүгэйдик туруорсар буолан, биһиги сайдыылаахтык олорбуппут. Онтон АПК суох буолбутун кэннэ итиэннэ киин уонна хотугу улуустар уратыларын учуоттааһын суох буолан, олохпут мөлтөөн барбыта. Чуолаан, 1300 ынахтаах Арыылаах нэһилиэгэр билигин 115 ынах хаалла. 1990-с сылларга Үөһээ Халыма нэһилиэгэр чааһынайдар 200-тэн тахса сүөһүлээх буоллахтарына, билигин 5 эрэ ынахтаахтар. Итинник улахан түһүү таҕыста. Онон, улууспутун Арктика зонатыгар киллэрэр туһунан Ыйаах олоххо киллэриллэригэр олох атын көрүү, бырагыраамалар наадалар.
Хотугу улуустар олохпутугар кыһалҕабыт – сэлээркэ сыаната. Арктика улуустарыгар сэлээркэ сыанатыгар чэпчэтиилэри көрүөххэ наада. Урут тырааныспар ороскуотун судаарыстыба уйунар этэ. Элбэх бородуукта, тутуу матырыйаала кэлэрэ. Онон, инникитин Арктика улуустарын сайдыытыгар бу барыта учуоттанан, олохпут биллэ уларыйарыгар эрэниэҕи баҕарыллар.
Надежда ЕГОРОВА, “Саха сирэ”, edersaas.ru