Кыһынын сибиэһэй үүт иһэр Бүлүү олохтоохторо барыта этэҥҥэ буоллаҕына, аны күһүн бэйэ үүннэрии сэлиэһинэй бурдугуттан астаммыт килиэби амсайыахтарын сөп.
edersaas.ru
Килиэп астанар бурдугун туорааҕа толору ситиэр диэри үүннэрии – уустук дьыала. Итинник уустук дьыалаҕа Сыдыбыллааҕы “Ампаардаах” ХЭУо ылсарга сананна. Хаһаайыстыба үлэһиттэрэ 10 гектар бааһынаҕа киһи сиир бурдугун, сэлиэһинэйи ыһарга, үүннэрэргэ, кэмигэр хомуйарга холонон көрүөхтээхтэр. Ыһыыга анаммыт 4 туонна сиэмэ бурдук кэлэн сытар. Барыта этэҥҥэ буоллаҕына, сайын бурдук мэлийэр дьоҕус миэлиҥсэ аҕалыллан, таҥыллан туруорулуннаҕына, бэйэ үүннэрбит бурдугуттан килиэп да астаныан сөп курдук. Даҕатан эттэххэ, сэрии иннигэр Бүлүү улууһун Уоттутугар гектартан ортотунан 40 центнер, биир бааһына гектарыттан 128 ц бурдугу үүннэрбит Николай Семенович Таппагаров муҥутуур рекорду олохтоон турар.
“Ампаардаах” ХЭУо улууска, өрөспүүбүлүкэҕэ биир бастыҥ үлэлээх хаһаайыстыба буолар. Быйыл үрдүк бородууксуйаны биэрэр 100 симментал боруода ынахтарыттан хас биирдиилэриттэн биэстии тыһыынча киилэ үүтү ыыр соруктаах үлэлии-хамсыы сылдьаллар. Былырыын ынах ахсыттан 3980 киилэ үүтү ыабыттара да элбэҕи этэр.
Кэнники сылларга “Ампаардаах” хаһаайыстыба толору механизациялаах аарыма хотонун тутуутун иэһин төлөһөн, “Сүөһү аһылыгын дэлэтии” бырагыраама көмөтүнэн бааһыналарын чөлүгэр түһэрдэ. Ити курдук сирин-уотун оҥостон, күрүөлээн-хаһаалаан, бетон эркиннээх сиилэс угар дьаамалары тутан, араас тиэхиньикэни атыылаһан, инникитин эрэллээхтик көрүнэр кыахтанна.
Былырыын тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ уонна Бүлүү улууһа кыттыһан үбүлээбит “Сүөһү аһылыгын дэлэтии” бырагырааматынан хаһаайыстыба Арассыыйаҕа оҥоһуллубут “Дон” диэн сиилэстиир улахан хамбаайыны уонна улуус көмөтүнэн “Кубота” диэн Японияҕа оҥоһуллубут бурдугу хомуйар дьоҕус хамбаайын атыыласпыта. Иллэрээ сыл эмиэ бу бырагыраама көмөтүнэн, “Беларус” тыраахтары ылбыта.
Тыа хаһаайыстыбатын улуустааҕы департаменын салайааччы Павел Иннокентьев 2019 сылга “Сүөһү аһылыгын дэлэтии” бырагырааманан улуус 10 мөл. солк. көрбүтүн, онно министиэристибэ кыттыгас үбүлээһинин холбоон, барыта 20,6 мөл. солк. тэҥнэспитин билиһиннэрбитэ. Бырагыраама үбэ улууска бааһына сирин оҥорууга, күрүөнү тутууга, тиэхиньикэ атыылаһыытыгар, сиилэс дьаамаларын тутууга туһуламмыта. “Ампаардаах” хаһаайыстыба 2019 сылга 200 гектарга эбиэһи, 50 гектарга ньэчимиэни ыһан хомуйбута, 800 туонна күөх маассаны сиилэскэ анаан укпута, ордугун туораахтаах бурдугу илдьиритэн, сүөһүгэ сиэппитэ. Ити курдук, чочулар быйыл да үлэ дьоһун кирбиилэрин ситиһэргэ үлэлии-хамсыы сылдьаллар.
«Саха сирэ» хаһыакка, edersaas.ru саайтка анаан
Бүлүүттэн Николай Куприянов.
Хаартыскаҕа ааптар түһэриилэрэ.