Иллэрээ күн Амма улууһун Чакыр нэһилиэгэр баар «Кэскил» ХЭУо Смоленскай уобаластан 100 симменталь боруода тиҥэһэни аҕалан, харантыыҥҥа туруорда.
edersaas.ru
Саҥа сүөһүлэри билигин бэтэринээрдэр көрө-истэ, чинчийэ сылдьаллар. Сүөһүлэри маннык боруодалары ыраахтан аҕалыыга хас да төгүл сылдьыбыт, уопуттаах суоппар Иван Гоголев массыынанан аҕалбыт. Икки нэдиэлэ усталаах уһун айаҥҥа тиҥэһэлэр туруктарын ыһыктыбатахтар. Бары уулаахтар. Кэлэн иһэн аара биир тиҥэһэ төрөөбүт, бу ыйга уон ынах төрүөхтээх, саамай хойуккулара алтынньыга төрүүр болдьохтоох. Даҕатан эттэххэ, Амма улууһа сүөһү боруодатын тупсарар сыалтан, 2016 сыллаахтан атын сиртэн сүөһүнү аҕалыыга үлэлэһэр. Ол курдук, ааспыт сылларга Строд аатынан, Дьоруой Лукин аатынан уонна “Бөтүҥ” кэпэрэтииптэр Алтайтан сүөһү аҕалыммыттара.
– Смоленскай селекционердара 1950-с сылларга бэйэлэрин төрүт сүөһүлэрин кытары үрдүк бородууксуйаны биэрэр симменталы иссиһиннэрэн, симменталь боруода үүккэ-эккэ идэтийбит «Сычевскай» (оройуон аатынан) тиибин ууһатан таһаарбыттара, – диир тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин Сүөһүнү иитиигэ уонна племенной үлэҕэ департаменын салайааччыны солбуйааччы Галина Осипова. – «Кэскил» ХЭУо итинник 100 тиҥэһэни ылла. Онуоха племенной сүөһүнү атыылаһыыга федерацияттан үп көрүллэн, сүөһү атыылаһыллар сыанатын 98 %-а бүддьүөттэн толуйуллар, оттон тиэйэн аҕалыытын ороскуотун улуус көмөтүнэн хаһаайыстыба бэйэтэ уйунна. «Кэскиллэр» кэпсэтиитин эрдэ ыытан, өссө кыһын Смоленскай уобаласка баран, ылар сүөһүлэрин үс араас хаһаайыстыбаттан талан, биир ыйдаах харантыыҥҥа туруорбуттара. Итиэннэ «Россельхознадзор» уо.д.а. курдук хонтуруоллуур, бэрэбиэркэлиир тэрилтэлэртэн ирдэнэр көҥүллэри ылан аҕаллылар. Маннык бырагырааманан быйыл хас да хаһаайыстыбаҕа 400-чэкэ сүөһү (ынах, сылгы, таба) аҕалыллыахтаах. Коронавируһунан ситимнээн төһө даҕаны хааччахтыыр дьаһал киллэрилиннэр, билигин ол тэрээһинин кэпсэтиитэ ыытылла сылдьар.
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» хаһыат. edersaas.ru