«Ийэ өлбөт өрөгөйө» диэн бырайыак саҕаламмытын туоһулуур тэрээһин “Ийэ албан аатын мусуойугар” ыытылынна. Бу бырайыагы “Арассыыйа ийэлэрэ” Бүтүн Арассыыйатааҕы хамсааһын Саха сиринээҕи эрэгийиэннээҕи салаата (бэрэссэдээтэл П.П.Борисова) граҥҥа кыттан, кыайан, онно олоҕуран саҕалаата.
Мусуойга Амма улууһугар Улуу Кыайыы 75 сылын көрсө үлэ күөстүү оргуйарын туһунан “Амма чэчирэ” ансаамбыл оҕолоро кэлэн кэпсээтилэр. Бу үлэни тэрийиигэ бэрэссэдээтэл, улуус баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччы Саргылана Назарова, көмөлөһөөччүтэ Галина Бочугурова, Амма улууһунааҕы “Арассыыйа ийэлэрэ” салайааччыта Оксана Архипова, бэтэрээннэр сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлэ Александра Шестакова тэрээһин үлэни бэркэ саҕалаабыттар. Ансаамбыл салайааччыта Анна Матвеева киирии тылыгар эппитинэн, улууска Аҕа дойду улуу сэриитин кэмигэр 5 уолун сэриигэ атаарбыт биир ийэ, 4 оҕону атаарбыт — түөрт ийэ, 3 атаарбыт — тоҕус ийэ, 2 оҕону ыыппыт — уон сэттэ ийэ, биирдии оҕолорун ыыппыт 39 ийэ туһунан матырыйаалы хомуйбуттар. Онон билиҥҥи туругунан Амма улууһугар 77 ийэ туһунан чахчы биллибит. Үчүгэйэ диэн, бу ырыанан-тойугунан дьарыктанар ансаамбыл “Өйдөбүнньүк” диэн көрдүүр-чинчийэр үлэни эмиэ ыытар.
Амматааҕы лиссиэй үөрэнээччитэ, ансаамбылга дьарыктанар Коля Кайдалов хос хос эбэтин туһунан кэпсээтэ. Слава Романов урукку “Үйэлээх өйдөбүнньүк” (“Вечная память”) диэн суруктаах альбому аҕалбыт. Бу альбомҥа 1989 с. хомуллубут матырыйааллар киирбиттэр. Хас биирдии илиискэ олох чопчу матырыйааллар тиһиллибиттэрэ сөхтөрдө. Онно буойун аата, хаһан төрөөбүтэ, хас сыллаахха аармыйаҕа ыҥырыллыбыта суруллубут. Эргиллибит сыла ыйыллыбыт. Уонна архыыпка сытар докумуону киллэрбиттэр. Альбомҥа саллааттар суруктара тиһиллибитэ олус күндү матырыйаал буоллаҕа. Аны туран, ансаамбылы тэрийбит Ольга Ивановаҕа сэрии тиэмэтигэр сурук бөҕө кэлэр эбит. Аммалар өссө сэриилэспит оҕолордоох ийэлэргэ анаммыт кинигэ таһаараары сылдьаллар.
Оттон Хаҥалас улууһугар бу Кыайыыны уһансыбыт саллааттар ийэлэрин үйэтитэр үлэни тэрийиигэ улуус бибилэтиэкэлэрин, мусуойдарын сыһыарбыттар. Улуустан кэлбит бэрэстэбиитэл Маргарита Кузьмина ийэни үйэтитэр үлэҕэ анаммыт бырайыагы өйөөн, Тиит Арыыга хайы-үйэ уолаттарын сэриигэ атаарбыт биэс ийэ туһунан матырыйаалы хомуйбуттарын эттэ.
Бу бэртээхэй тэрээһиҥҥэ идэлэрин үрдэтэ кэлбит математика учууталлара кытыннылар. Кинилэргэ иитэр үлэлэригэр эмиэ туһалаах тиэмэ буолла.
Женни Стрюкова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru